تغذیه در چاقی نوجوانان

امروزه با شیوع چاقی و عوارض کوتاه مدت و بلند مدت ناشی از آن در نوجوانان، تأکید بیشتری بر درمان این بیماری صورت می گیرد. درمان تقریباً 9 میلیون نوجوان آمریکایی مبتلا به چاقی به دلیل ماهیت پیچیده این بیماری مزمن چالش برانگیز است. نوجوانی به دلیل تحولات پویای فیزیولوژیکی و روانشناختی ذاتی، دوره مهمی برای مدیریت چاقی است. برای شناسایی و تشخیص چاقی، شاخص توده بدنی برای سن و صدک جنسی باید ارزیابی و پیگیری شود.

دلایل چاقی در نوجوانان

از بسیاری از جهات، چاقی در دوران کودکی یک بیماری گیج کننده است. پزشکان به طور کامل درک نمی کنند که بدن چگونه وزن و چربی بدن را کنترل می کند. اگر شخص کالری بیشتر از آنچه که برای انرژی استفاده می کند مصرف کند، در این صورت وزن او بیشتر می شود.

اما چاقی یک نوجوان می تواند ناشی از عوامل مختلف باشد. از جمله:

• ژنها
• موضوعات اجتماعی اقتصادی
• چگونه بدن غذا را به انرژی تبدیل می کند (سوخت و ساز بدن)
• خواب کافی نداشتن
• انتخاب سبک زندگی

علل چاقی

ژنها: چاقی ممکن است به صورت ارثی در خانواده ها منتقل شود. داشتن حتی یک والد چاق ممکن است خطر بروز چاقی در کودک را بالا ببرد. کارشناسان در حال یافتن ارتباط بین ژن ها و چاقی هستند.

متابولیسم: بدن هر فرد از میزان انرژی متفاوتی استفاده می کند. میزان متابولیسم و نوع هورمون تولیدی ممکن است در چاقی افراد تأثیر گذار باشد.

عوامل اجتماعی اقتصادی: بین وضعیت اقتصادی و چاقی رابطه بسیار محکمی برقرار است. چاقی در بین افراد کم درآمد شایع تر است. در بعضی از نقاط، افراد ممکن است دسترسی محدودی به غذاهای سالم مقرون به صرفه داشته باشند یا ممکن است مکان مناسبی برای ورزش نداشته باشند.

انتخاب سبک زندگی: پرخوری و یک زندگی غیرفعال هر دو به چاقی کمک می کنند. رژیم غذایی پر از غذاهای قندی، پرچرب و تصفیه شده می تواند منجر به افزایش وزن شود. در کودکان، تماشای تلویزیون و نشستن جهت استفاده از رایانه می تواند در بروز چاقی تأثیرگذار باشد.

علائم چاقی در نوجوانان

افزایش چربی بدن از علائم اصلی چاقی است. اما اندازه گیری مستقیم چربی بدن کار سختی است. برای سنجش میزان چربی بدن یک فرد از روشی به نام شاخص توده بدنی استفاده می شود. شاخص توده بدنی از وزن و قد یک نوجوان استفاده می کند تا نتیجه بدست آید. سپس نتیجه به دست آمده با استانداردهای مربوط به کودکان هم سن و سال بین 2 تا 20 سال مقایسه می شود. نوجوانی که اضافه وزن دارد از نظر سن و جنس دارای شاخص توده بدنی بین صدک 85 تا 95 است. اگر شاخص توده بدنی از نظر سن و جنس از صدک 95 بیشتر باشد، فرد چاق است.

درمان چاقی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشاوره رژیم غذایی
• تغییر در رژیم غذایی و میزان کالری مصرف شده
• فعالیت بدنی بیشتر با برنامه ورزشی
• درمان فردی یا گروهی که بر تغییر رفتارها و مواجهه با احساسات مرتبط با وزن و مسائل رشد عادی تمرکز دارد.
• حمایت و تشویق برای ایجاد تغییرات و پیروی از درمان های توصیه شده

شکایات احتمالی نوجوانان مبتلا به چاقی

فشار خون بالا و کلسترول بالا: از عوامل خطر برای بیماری های قلبی هستند.

دیابت: چاقی مهمترین عامل ابتلا به دیابت نوع 2 است. چاقی باعث تغییر پاسخ دهی بدن به انسولین و در نتیجه مقاومت در برابر انسولین می گردد که در نتیجه قند خون از حد طبیعی بالاتر می رود. 

مشکلات مفاصل مانند آرتروز: به دلیل فشار زیاد وزن بر روی مفاصل، چاقی می تواند روی زانوها تأثیر بگذارد.

وقفه تنفسی در خواب و مشکلات تنفسی: وقفه تنفسی در خواب باعث می شود افراد برای مدت کوتاهی تنفس را متوقف کنند. وقفه تنفسی خواب را در طول شب قطع می کند، باعث خروپف سنگین می شود و موجب خواب آلودگی در طول روز نیز می شود. خطر سایر مشکلات تنفسی مانند آسم در کودک چاق بیشتر است.

اثرات روانی اجتماعی: فرهنگ مدرن اغلب افراد بسیار لاغر را به عنوان ایده آل در اندازه بدن می داند. به همین دلیل، افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند اغلب دچار معایبی می شوند. آنها ممکن است به خاطر شرایطشان مقصر شناخته شوند. ممکن است آنها را تنبل بدانیم. کودکان چاق می توانند اعتماد به نفس کمی داشته باشند که بر زندگی اجتماعی و شرایط عاطفی آنها تأثیر می گذارد.

تغذیه درمانی در نوجوانان مبتلا به چاقی

در نوجوانان چاق می توان خطاهای تغذیه ای زیر را مشاهده کرد:

• تغذیه نامنظم
• مصرف تعداد وعده غذایی زیاد در طول روز
• میل نکردن صبحانه
• مصرف کمتر میوه ها و سبزیجات
• مصرف بیشتر غذاهای شور و شیرین

 با پذیرش و حمایت تمام اعضای خانواده، می توان عادت های غذایی سالم را در وعده های غذایی گنجاند. اگر تمام خانواده تصمیم بگیرند که یک رژیم غذایی سالم تهیه کنند، مهار و درمان چاقی نوجوانان بسیار ساده تر است. با درگیر شدن تمام خانواده، ایجاد تغییرات پایدار برای فرد دارای اضافه وزن یا چاقی بسیار ساده تر خواهد بود. نوجوانی که والدین خود را در حال مصرف میوه و سبزیجات، انجام فعالیت فیزیکی و محدود کردن زمان تلویزیون می بیند تمایل دارد همین کارها را انجام دهد.

لازم نیست شیرینی و تنقلات به طور کامل از رژیم غذایی حذف شود. حذف کامل شیرینی یا ممنوعیت غذا باعث می شود کودک بیشتر هوس کند و در مصرف آن ها زیاده روی کند. در عوض می توان مقدار کوکی ها، شیرینی ها و غذاهای آماده شده را محدود کرد. دسرها و میان وعده های میوه ای ممکن است به عنوان گزینه دیگری ارائه شوند. میان وعده ها نباید بیشتر از 100 تا 150 کالری باشند.

از چربی جلوگیری نکنید

از آنجا که بدن کودکان و نوجوانان در حال توسعه است، آن ها به چربی بیشتری نسبت به بزرگسالان احتیاج دارند. هنگام تلاش برای کاهش وزن، معمولاً قطع منابع چربی در رژیم غذایی به دلیل میزان کالری آنها است. با این وجود، خودداری از مصرف چربی می تواند بر رشد و توسعه آن ها تأثیر منفی بگذارد. چربی های حاصل از ماهی، آجیل و روغن های گیاهی لازم نیست که به طور کامل از رژیم غذایی حذف شوند ولی باید از این منابع بهینه استفاده کرد.

سعی کنید غذاهای ناسالم مانند چیپس، بیسکویت، آبنبات و نوشیدنی های شیرین را کمتر خریداری کنید تا در دسترس فرزندانتان نباشد. شاید یکی از ساده ترین راه ها برای کاهش وزن اضافی، کم کردن نوشیدنی های شیرین باشد. سودا، نوشیدنی های انرژی زا، چای های شیرین و نوشیدنی های میوه ای حاوی قندهای اضافه شده هستند. مطالعات نشان می دهد که مصرف زیاد قند می تواند منجر به افزایش وزن در نوجوانان شود. مصرف زیاد مواد قندی خطر ابتلا به بیماری های زیر را افزایش می دهد:

• دیابت نوع 2
•  بیماری کبد چرب غیر الکلی
•  آکنه

به جای تمرکز بر محتوای کالری، غذاهای خود را بر اساس تراکم مواد مغذی از جمله ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر انتخاب کنید. از آنجا که نوجوانان هنوز در حال رشد هستند، نسبت به بزرگسالان به برخی مواد مغذی خاص از جمله فسفر و کلسیم نیاز بیشتری دارند. سبزیجات، میوه ها، غلات سبوس دار، چربی های سالم و منابع پروتئین سالم نه تنها مغذی هستند بلکه باعث کاهش وزن نیز می شوند. به عنوان مثال، فیبر موجود در سبزیجات، غلات سبوس دار و میوه ها و همچنین پروتئین موجود در منابعی مانند تخم مرغ، مرغ، لوبیا و آجیل می تواند در تأمین انرژی مورد نیاز شما کمک کند و مانع پرخوری شود.

قندهای اضافه شده را محدود کنید

نوجوانان تمایل زیادی به خوردن غذاهای پر قند مانند شیرینی، کلوچه، غلات و سایر غذاهای فرآوری شده شیرین دارند. در هنگام تلاش برای بهبود سلامتی و از دست دادن وزن اضافی بدن، مصرف نکردن قندهای اضافه شده ضروری است. این امر به این دلیل است که بیشتر غذاهایی که قند اضافه شده دارند از نظر پروتئین و فیبر کم هستند و این می تواند باعث افزایش اشتهای شما شود و ممکن است منجر به پرخوری در طول روز شود.

سعی کنید تمام وعده های غذایی را به صورت منظم استفاده کنید زیرا حذف یک وعده غذایی تنها باعث پرخوری بیشتر شما می شود. نوشیدن آب کافی برای سلامت کلی بسیار مهم است و می تواند به شما در حفظ وزن سالم کمک کند. به علاوه، نوشیدن آب در طول روز می تواند به تنظیم اشتها و کاهش میل به میان وعده هنگامی که الزاما گرسنه نیستید، کمک کند.

فعالیت بدنی

طبق توصیه های صورت گرفته کودکان 5-18 ساله حداقل 60 دقیقه فعالیت بدنی متوسط ​​تا شدید داشته باشند. اگر می توانید به عنوان یک خانواده برای فعالیت های بدنی وقت بگذارید، این یک راه عالی برای تحرک داشتن فرزندتان است.