اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی نوعی اختلال پیچیده است که فرد دچار شیدایی و در زمان های دیگر دچار افسردگی می شود که میزان آن از خفیف تا شدید است. این حالت های روحی می تواند روز ها و یا حتی هفته ها طول بکشد. اختلال دو قطبی فقط برخلق و خو تأثیر نمی گذارد بلکه بر خواب، انرژی، تفکر و رفتار نیز تأثیر می گذارد.
اختلال دو قطبی سبب اختلالات زیر می شود:

•    اختلال در تفکر
•    تحریف ادراک 
•    اختلال در عملکرد اجتماعی 
تصور می شد كه اختلال دو قطبی حدود 1٪ از جمعیت را تحت تأثیر قرار می داد. در حال حاضر برخی از کارشناسان معتقدند که این میزان بالاتر و شاید 3 تا 4 درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار دهد. هیچ آزمایشگاهی برای تشخیص اختلال دو قطبی وجود ندارد و علائم آن می تواند با سایر اختلالات روانپزشکی همپوشانی داشته باشد. در نتیجه تشخیص آن نیاز به دقت بیشتری دارد.
طی مرحله افسردگی، 25-50% بیماران دست به خودکشی می زنند. در شدیدترین سطح، افراد می توانند جنون را تجربه کنند.

 اختلال دوقطبی اخیرا به دو گروه تقسیم شده است:

•    دو قطبی نوع 1 (شامل چرخه هایی از حوادث خلقی شدید از دیوانگی تا افسردگی)
•    دو قطبی نوع 2 ( که در آن رخدادهای خفیف تر با دفعاتی از افسردگی شدید ترکیب می شود)
تعدادی دارو با درجات متفاوتی از میزان موفقیت مورد استفاده قرار می گیرند. درمان پزشکی بیماری دو قطبی پیچیده بوده و نیازمند پایش مرتب توسط متخصصین ماهر است. لیتیم که یک درمان کلاسیک است، در صورت استفاده به شکل لیتیم اوروتات در دوزهای پایین (مثلا 5 میلی گرم در روز)، بی خطر در نظر گرفته می شود؛ اما در صورت مصرف به شکل لیتیم کربنات در دوزهای بالا می تواند باعث مسمومیت و اختلالات قابل توجه ای از جمله موارد زیر می شود:
•    کم کاری تیروئید
•    مسمومیت کلیوی
•    لرزش
لیتیم کربنات کمتر در درمان اختلال دو قطبی مورد استفاده قرار می گیرد زیرا تفاوت بزرگی بین دوز سمی و دارویی آن وجود ندارد و سطوح خونی آن باید از نزدیک تحت نظر باشد.

تغذیه درمانی پزشکی در بیماری اختلال دو قطبی

هیچ رژیم غذایی خاصی برای درمان اختلال دو قطبی وجود ندارد. با این وجود، انتخاب رژیم غذایی عاقلانه و صحیح به شما کمک می کند تا وزن طبیعی خود را حفظ کنید. این گزینه ها عبارتند از:
اجتناب از رژیم غذایی سبک "غربی" که سرشار از گوشت قرمز، چربی های اشباع شده و چربی های ترانس و کربوهیدرات های ساده است. این سبک خوردن با خطر بیشتری برای چاقی، دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی مرتبط است. مصرف چربی های غیر اشباع و کربوهیدرات های ساده می توانند در سلامتی شما نقش داشته باشند اما به طور مستقیم بر علائم اختلال دو قطبی تأثیر نمی گذارند.
 
مصرف مواد غذایی همچون میوه های تازه، سبزیجات، حبوبات، غلات سبوس دار، گوشت بدون چربی، ماهی، تخم مرغ، لبنیات کم چرب، محصولات سویا و آجیل و دانه توصیه می شود. به طور کلی این مواد غذایی سطح مواد مغذی لازم برای حفظ سلامتی و جلوگیری از بیماری را تأمین می کنند.
برخی از یافته ها نشان می دهد که مبتلایان به اختلال دو قطبی ممکن است بیشتر در معرض خطر اضافه وزن یا چاقی قرار بگیرند. در مورد راه های جلوگیری از افزایش وزن هنگام مصرف داروهای دو قطبی با پزشک خود مشورت کنید. بسیاری از افراد که درمان با لیتیم را شروع می کنند، افزایش وزن وابسته به دوز را تجربه می کنند که اغلب به عدم پایبندی به دارو می انجامد. سایر عوارض جانبی که ممکن است وضعیت تغذیه ای را تحت تاثیر قرار دهند عبارتند از:
•    افزایش تشنگی
•    تهوع
•    استفراغ 
•    اسهال
انجمن قلب آمریکا توصیه می کند حداقل دو بار در هفته ماهی بخورید. گزینه های خوب شامل موارد زیر است:
•    ماهی خال مخالی
•    ماهی سالمون
•    ساردین
•    ماهی قزل آلا
اگر ماهی را دوست ندارید، می توانید از مکمل روغن ماهی استفاده کنید، اما هنوز مشخص نیست که آیا استفاده از آن اثر مثبتی دارد یا خیر.
روغن ماهی می تواند به سلامت قلب شما کمک کند. اما برخی از کارشناسان بر این باورند که روغن ماهی ممکن است در عملکرد مغز نقش داشته باشد. در حالی که طبق مطالعات صورت گرفته هنوز تأثیر اسیدهای چرب امگا 3 بر اختلال دو قطبی قطعی نیست، اما برخی از متخصصان معتقدند که ممکن است در بعضی از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی به خصوص اگر بیمار در معرض خطر بیماری قلبی عروقی یا تری گلیسیرید بالا باشد، مفید واقع شود. 
 
برخی تحقیقات حاکی از آن است که دریافت اسیدهای چرب امگا 3 که بیشتر در روغن ماهی وجود دارند با مناطقی از مغز به ویژه، مناطق مربوط به خلق و خو در ارتباط هستند. در یک مطالعه مشخص شد یکی از فواید اسیدهای چرب امگا 3 کاهش افسردگی در اختلال دو قطبی است.
اگر گیاهخوار یا وگان هستید می توانید از گردو، تخم کتان و روغن کانولا استفاده کنید زیرا این مواد حاوی اسید آلفا لینولنیک هستند که در بدن به اسیدهای چرب امگا 3 تبدیل می شود.
برخی از توصیه های کلی رژیم غذایی برای درمان اختلال دو قطبی عبارتند از:
•    مصرف مقادیر متوسط کافئین 
•    جلوگیری از مصرف وعده های پرچرب برای پیشگیری از ابتلا به چاقی 
•    مصرف غذاهای کم نمک برای جلوگیری از ابتلا به فشار خون (مصرف نمک کم باعث افزایش بیشتر لیتیم در خون می شود).
اجتناب از کافئین زیاد ممکن است برای داشتن خواب خوب مفید باشد که به ویژه برای افراد دارای اختلال دو قطبی بسیار مهم است. هنگامی که فردی با اختلال دو قطبی احساس افسردگی می کند، کافئین اضافی ممکن است به طور موقت باعث افزایش انرژی و احتمالاً بهبود خلق و خوی شود. مشکل این است که عوارض استفاده مفرط از کافئین عبارت اند از:
•    مختل کردن خواب
•    عصبی شدن 
•     تپش قلب 
•     سردرد
•     فشار خون بالا
•    سوزش معده یا مری در افرادی که ریفلاکس اسید دارند.
علاوه بر کاهش کافئین، جلوگیری از وعده های غذایی پرچرب نیز حائز اهمیت است. وعده های غذایی پرچرب ممکن است مدت زمان لازم برای جذب برخی داروهای دو قطبی را در سیستم گوارشی شما به تأخیر اندازد. در مورد داروها و تغییرات لازم در رژیم غذایی با پزشک خود صحبت کنید. همچنین در صورت مصرف داروهای دو قطبی از مصرف مکمل های غذایی طبیعی خودداری کنید. زیرا این مکمل ها ممکن است با دارو های اختلال دو قطبی تداخل داشته باشد.
به افراد مبتلا به اختلال دو قطبی توصیه می شود که مشروبات الکلی ننوشند. براساس اعلام انستیتوی ملی بهداشت روانی، افراد مبتلا به اختلال دو قطبی پنج برابر بیشتر از بقیه افراد در معرض سوءاستفاده و وابستگی به الکل هستند. مطالعات نشان داده است که بهینه سازی ویتامین D و دریافت اسیدهای چرب دریایی امگا 3 ممکن است به جلوگیری و تعدیل شدت اختلال عملکرد مغز کمک کند.
مصرف زیاد سبزیجات، میوه، آجیل، دانه و ماهی همراه با غذاهای کم فرآوری شده در مقابل، رژیم های غذایی ناسالم حاوی غذاهای زیاد فرآوری شده، پرچرب، پرمصرف در دوران نوجوانی و بزرگسالی باعث کاهش اختلالات روانی می شود.