دوست داری رژیم بگیری ؟
سرطان معده
سرطان معده
سرطان معده (gastric cancer یا stomach cancer)، رشد سلول های سرطانی در آستر پوششی و دیواره معده است.
علائم سرطان معده
بعضی اوقات سلول سرطانی می تواند مدت طولانی قبل از ایجاد علائم در معده رشد کند. در مراحل اولیه، سرطان معده می تواند علائم زیر را ایجاد کند:
• سوء هاضمه، ناراحتی معده یا سوزش سر دل
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• خستگی
و هنگامی که سرطان معده پیشرفت می کند، می تواند این علائم را ایجاد کند:
• وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه رنگ
• احساس نفخ بعد از خوردن غذا، حتی هنگام خوردن مقادیر کم
• استفراغ بعد از غذا
• کاهش وزن ناخواسته
• درد معده، به خصوص بعد از غذا
• ضعف و خستگی
بسیاری از این علائم ممکن است ناشی از شرایط دیگری غیر از سرطان باشد. با این حال، اگر شما هر یک از این مشکلات را دارید و همچنین از بین نمی روند، با پزشک خود صحبت کنید. هرچه زودتر سرطان معده تشخیص داده شود شانس بیشتری برای درمان مؤثر وجود دارد.
علل سرطان معده
اگر به عفونت معده ناشی از باکتری هایی به نام Helicobacter pylori مبتلا باشید، احتمال ابتلا به سرطان معده بیشتر است، که این امر باعث ایجاد زخم در معده نیز می شود.
در موارد زیر احتمال ابتلا به سرطان معده بیشتر خواهد بود:
• در مردان
• افرادی که بیشتر از 50 سال سن دارند
• از خویشاوندان نزدیک خود فردی را داشته باشید که مبتلا به سرطان معده بوده
• سیگار کشیدن
• سوء مصرف الکل
• وجود پولیپ معده
تشخیص سرطان معده
اگر پزشک مشکوک باشد که شما ممکن است به سرطان مبتلا باشید، به بررسی تاریخچه پزشکی شما می پردازد و معاینه کامل جسمی را انجام می دهد. همچنین ممکن است از آندوسکوپی برای دیدن تومور استفاده کند. برای این معاینه، پزشک یک لوله نازک و روشن را درون دهان شما قرار داده و به معده شما منتقل می کند.
در طی آندوسکوپی، پزشک ممکن است یک قطعه کوچک از معده را خارج کند تا سلول های سرطانی را بررسی کند (به این نمونه بیوپسی گفته می شود). سپس نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود تا در زیر میکروسکوپ بررسی شود و سرطانی بودن آن مشخص شود.
پیشگیری از سرطان معده
هیچ راهی برای جلوگیری از سرطان معده وجود ندارد. با این وجود، با سیگار نکشیدن و محدود کردن میزان مصرف الکل، می توانید خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهید. همچنین، یک رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات تازه میل کنید.
درمان سرطان معده
درمان سرطان معده شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا ترکیبی از این درمان ها است. انتخاب روش درمان بستگی به این دارد که آیا سرطان فقط در معده است یا به سایر نقاط بدن نیز سرایت کرده است. سن و سلامت کلی شما نیز در انتخاب روش درمانی تأثیر خواهد گذاشت.
زندگی با سرطان معده
درمان پزشکی ممکن است سرطان معده شما را از بین ببرد. در این صورت نیز ممکن است نگران باشید و ترسیده باشید که سرطان معده مجددا باز خواهد گشت (کاملاً طبیعی است که اینگونه احساس کنید) اما برای چند سال هر 3 تا 6 ماه به پزشک مراجعه کنید تا از عدم وقوع مجدد آن اطمینان پیدا کنید.
اگر بخشی از درمان سرطان معده شما شامل از بین بردن تمام یا بخشی از معده باشد، پزشک شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع می دهد. این متخصص تغذیه به شما در برنامه ریزی وعده های غذایی کمک می کند تا بتوانید ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را دریافت کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف مکمل های ویتامینی داشته باشید؛ برخی مکمل ها که توصیه می شوند:
• ویتامین B12: ویتامین B12 در ساخت گلبول های قرمز و همچنین سالم نگه داشتن سیستم های عصبی و گوارشی بسیار مهم است. سطح کم ویتامین B12 پس از برداشتن تمام یا بخشی از معده اتفاق می افتد و می تواند منجر به کم خونی شود. سلول های موجود در معده (سلول های پاریتال) ماده ای به نام فاکتور داخلی ایجاد می کنند که به بدن کمک می کند تا ویتامین B12 را جذب کند. کم خونی ناشی از ویتامین B12 کم خونی خطرناک نامیده می شود. افرادی که برای سرطان معده جراحی کرده اند، اغلب برای جلوگیری از کم خونی، ویتامین B12 (با تزریق یا مکمل خوراکی) تجویز می شود.
• آهن: آهن ماده معدنی است که در ساخت گلبول های قرمز از اهمیت زیادی برخوردار است. اسید معده برای کمک به بدن در جذب آسان تر آهن مورد نیاز است در نتیجه سطح آهن نیز تحت تأثیر قرار می گیرد و همچنین بخشی از اثنی عشر که بیشتر آهن در آن جذب می شود ممکن است با گاسترکتومی از بین برود. مقادیر کم آهن نیز می تواند منجر به کم خونی شود و به خصوص اگر گاسترکتومی داشته باشید، ممکن است مکمل آهن برای شما تجویز شود. متخصص تغذیه نیز با بررسی وضعیت شما، ممکن است توصیه کند که غذاهای غنی از آهن مانند سبزیجات سبز و برگی، جگر و ماهی میل کنید.
• کلسیم: یک ماده معدنی مهم برای ساختن استخوان ها و دندان های قوی است. هنگامی که در پی سرطان معده اثنی عشر نیز با عمل جراحی برداشته می شود، جذب کلسیم کاهش می یابد. فرد مبتلا به سرطان معده ممکن است کلسیم کافی از غذای خود دریافت نکند که مقادیر کم کلسیم ممکن است منجر به پوکی استخوان شود. توصیه می شود که برای درمان سطح پایین کلسیم از مکمل کلسیم استفاده کنید.
• فولات: فولات برای ساختن گلبول های قرمز مهم است. در سرطان معده کمبود فولات می تواند بروز کند زیرا افراد مبتلا به سرطان معده ممکن است با خوردن یک رژیم غذایی سالم هم دچار مشکل شوند. جذب و هضم فولات ممکن است با تغییر در ساختار معده و ابتدای روده بعد از عمل تغییر کند و سطوح پایین فولات در بدن می تواند منجر به کم خونی شود بنابراین توصیه می شود که مکمل اسید فولیک مصرف شود.
پیشگیری از ابتلا به سرطان معده
جلوگیری از عوامل خطر به پیشگیری از سرطان معده کمک کند. موارد زیر از جمله عوامل خطرساز برای سرطان معده اند:
شرایط پزشکی خاص
وجود هر یک از شرایط پزشکی زیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد:
• عفونت هلیکوباکتر پیلوری (اچ. پیلوری) معده
• متاپلازی روده
• گاستریت آتروفیک مزمن (نازک شدن سطح معده ناشی از التهاب طولانی مدت معده)
• کم خونی شدید (نوعی کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12)
• پولیپ معده
برخی شرایط ژنتیکی
شرایط ژنتیکی ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را در افراد با موارد زیر افزایش دهد:
• مادر، پدر، خواهر یا برادر که به سرطان معده مبتلا شده باشد.
• گروه خونی نوع A
• سندرم Li-Fraumeni
• پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)
• سرطان روده غیر پولیپوز ارثی (HNPCC؛ سندرم لینچ)
رژیم غذایی
عدم مصرف کافی میوه و سبزیجات تازه با افزایش خطر ابتلا به سرطان معده در ارتباط است. برخی از مطالعات نشان می دهند که خوردن میوه و سبزیجات سرشار از ویتامین C و بتاکاروتن ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد. مطالعات همچنین نشان می دهد که غلات سبوس دار، کاروتنوئیدها، چای سبز و مواد موجود در سیر ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد.
همچنین مصرف رژیم غذایی با نمک زیاد ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
به طور کلی خطر سرطان معده ممکن است در افرادی افزایش یابد که:
• در رژیم غذایی، میوه و سبزیجات کمی مصرف می کنند.
• یک رژیم غذایی پر از غذاهای شور یا دودی میل می کنند.
• مصرف غذاهایی که به طور کامل آماده نشده اند.
دلایل محیطی
عوامل محیطی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد عبارتند از:
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض تشعشعات
• کار در صنعت لاستیک یا ذغال سنگ
موارد زیر عوامل محافظتی است که ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد:
• ترک سیگار
مطالعات نشان می دهد که سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به سرطان معده در ارتباط است. کاهش مصرف سیگار یا عدم مصرف سیگار، خطر ابتلا به سرطان معده را به مرور زمان کاهش می دهد.
• درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری
مطالعات نشان می دهد که عفونت مزمن با باکتری Helicobacter pylori (H. pylori) با افزایش خطر ابتلا به سرطان معده در ارتباط است. هنگامی که باکتری H. pylori معده را آلوده می کند، معده ممکن است ملتهب شود که باعث ایجاد تغییراتی در سلول های دیواره آن می شود. با گذشت زمان، این سلول ها غیر طبیعی می شوند و ممکن است به سلول های سرطانی تبدیل شوند.
برخی مطالعات نشان می دهند که درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری با آنتی بیوتیک ها خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش می دهد. مطالعات بیشتری لازم است تا مشخص شود که آیا درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری با آنتی بیوتیک می تواند تعداد مرگ و میرهای ناشی از سرطان معده را کاهش دهد یا خیر.
تغذیه و رژیم درمانی در سرطان معده
اجتناب از محصولات حیوانی، به ویژه آنهایی که حاوی نیتریت هستند.
مطالعات حاکی از این است که افرادی که بیشترین مقدار گوشت قرمز و محصولات فرآوری شده و مواد غذایی حاوی نگهدارنده نیتریت مصرف می کنند در مقایسه با افرادی که کمترین میزان دریافت این نوع محصولات را دارند، حدود 45٪ بیشتر در معرض خطر اند. البته این رابطه برای نیترات های رژیمی، که بیشتر آن ها از سبزیجات دریافت می شود وجود ندارد. همچنین دریافت زیاد چربی های اشباع با افزایش تقریباً 30٪ خطر بیشتر برای سرطان معده مرتبط است. در مقابل، چربی های گیاهی با خطر قابل توجه کمتری همراه هستند.
بیشتر میوه و سبزیجات بخورید.
مصرف برخی میوه ها و سبزیجات ممکن است به ویژه در کاهش خطر سرطان معده مؤثر باشد. اما افرادی که بیشترین مصرف میوه مرکبات را دارند، در مقایسه با افرادی که کمترین میزان مصرف آن ها را دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان معده هستند. برخی از اصول فعال که در مورد اثرات ضد سرطانی میوه و سبزیجات مطرح شده است شامل ویتامین C و سایر آنتی اکسیدان ها (به دلیل اثرات مهار کننده آنها در تشکیل نیتروزامین) است.
جایگزینی دانه های تصفیه شده با غلات کامل
دریافت بیشتر فیبر غلات تقریباً با کاهش 30٪ خطر ابتلا به سرطان معده همراه است.
اجتناب از مصرف غذاهای بسیار شور
مصرف زیاد سدیم (در مقایسه با کم) تقریباً 70٪ افزایش خطر ابتلا به سرطان معده را در پی دارد.
حفظ وزن سالم بدن
افرادی که دارای اضافه وزن هستند بیش از 20٪ خطر ابتلا به سرطان معده را دارند و افراد چاق در مقایسه با افراد با وزن معمولی بیشتر از 80٪ در معرض خطر بیشتری اند.
مصرف بیشتر سلنیوم در رژیم غذایی
افرادی که سطح سرمی یا بافتی بالاتری از سلنیوم دارند، در مقایسه با افرادی که پایین ترین سطح را دارند، تقریباً 15 درصد کمتر در خطر ابتلا به سرطان معده هستند. منابع خوب سلنیوم شامل آجیل ها، برنج قهوه ای و ماکارونی است.
مکمل های ویتامین با دوز کم
افرادی که ویتامین های A ، C یا E را در مقادیر کمتر از میزان تحمل پذیر (UL) مصرف می کنند، در مقایسه با افراد در پایین ترین گروه مصرف مکمل، تقریباً 25 درصد در خطر کمتری اند.
اگرچه نقش رژیم در پیشگیری سرطان معده نیاز به مطالعه بیشتر دارد، اما داده ها حاکی از آن است که بیمارانی که قبل از تشخیص، رژیم های غذایی آن ها میزان کمتری از چربی حیوانات، پروتئین حیوانات و نیتروزامین ها داشته، خطر مرگ و میر بیشتری در پی سرطان معده در مقایسه با سایر بیماران داشتند.
مصرف غذاهای حاوی پروتئین بالا
افرادی که از سرطان معده رنج می برند نیاز به پروتئین و کالری اضافی دارند. نوشیدن شیر اضافی و خوردن بیشتر تخم مرغ و پنیر کم چرب روش های خوبی برای دریافت پروتئین مورد نیاز است. برای دریافت کالری بیشتر، اضافه کردن آب گوشت به غذا توصیه می شود.
افزایش مقداری چربی به غذاها، مثلا اضافه کردن کره یا خوردن پودینگ و بستنی می تواند باعث بروز مشکلی به نام سندرم دامپینگ شود که طی آن افت ناگهانی فشار خون، همراه با یا بدون تپش قلب و افت قند خون رخ می دهد و نتیجه آن احساس ضعف و نیاز به نشستن یا دراز کشیدن است.
بیماران مبتلا به سرطان معده در رژیم غذایی خود به آهن، کلسیم و ویتامین D اضافی احتیاج دارند. ساردین، کلم، کلم بروکلی، شیر، تخم مرغ، پنیر و نان، کلسیم را تأمین می کنند. ویتامین D در مارگارین، کره، ماهی روغنی و تخم مرغ یافت می شود. آهن موجود در گوشت قرمز نسبت به آهن موجود در ماهی، سویا، زرده تخم مرغ، سبزیجات برگ سبز و میوه های خشک به راحتی توسط بدن جذب می شود.
مصرف غذاهای پر فیبر در وعده های غذایی کم حجم
غلات سبوس دار مانند نان گندم سبوس دار و پاستای غلات سبوس دار و برنج در حالیکه به دلیل داشتن فیبر زیاد توصیه می شود، اما دریافت فیبر بسیار زیاد در یک وعده غذایی باعث می شود تا بیماران مبتلا به سرطان معده احساس ناراحتی کنند. لوبیا و عدس و همچنین سبزیجات برگی شکل و کلم می توانند همین تأثیر را داشته باشند. لازم است از خوردن یکباره زیاد این مواد غذایی خودداری شود. مواد غذایی پر فیبر را با سایر غذاهای معمول و پر مصرف خود ترکیب کنید تا از وعده غذایی نسبتاً کم فیبر استفاده کنید.
غذاهای کاهنده تهوع
بیماران مبتلا به سرطان معده اغلب حالت تهوع را تجربه می کنند. خوردن غذاهای ترکیبی مانند کراکر یا نان تست خشک می تواند در جلوگیری از بروز این مشکل به شما کمک کند؛ زیرا خوردن غذای نسبتا خشک با دمای مشابه دمای اتاق باعث کاهش طعم و بو آن ها می شود. اگر طعم بدی بین وعده های غذایی باقی مانده است، سعی کنید نعناع یا چند قطره لیمو را میل کنید.
مایعات صاف شده (شفاف)
نوشیدن به آرامی مایعات شفاف سرد یا با دمای ملایم، مانند آب سیب، آبگوشت و چای زنجبیل می تواند به بیماران مبتلا به سرطان معده کمک کند. می توانید ژله و بستنی یخی میل کنید و همچنین میزان مصرف مایعات خود را قبل و بعد از غذا محدود کنید.
