تداخل دارو ها با ویتامین D

ویتامین D

•    اشکال ویتامین D
کلسی فرول، کوله کلسی فرول، 1و25 دی هیدروکسی کوله کلسی فرول، ارگوکلسی فرول.
•    منابع ویتامین D
نور آفتاب، روغن کبد ماهی، ماهی های سردابی، کره و زرده تخم مرغ. ویتامین D بیشتر در منابع حیوانی یافت می شود و از منابع گیاهی آن می توان به سبزی های با برگ های سبز تیره و قارچ ها اشاره کرد.

تداخلات دارو و ویتامین D

•    کلسیم بلاکرها (آملودیپین، نیفدیپین، وراپامیل و دیلتیازم):
مکانیسم: مصرف ویتامین D سبب کاهش اثر بخشی کلسیم بلاکرها بخصوص وراپامیل می شود؛ زیرا ویتامین D جذب کلسیم را در بدن افزایش داده و با اثرات کلسیم بلاکرها رقابت می کند.
توصیه: افرادی که تحت درمان با کلسیم بلاکرها بخصوص وراپامیل هستند، باید از مصرف مکمل های ویتامین D خودداری کنند.
•    کلسترامین:
مکانیسم: ترکیبات تجزیه کننده اسید های صفراوی مثل کلسترامین سبب کاهش هضم و جذب چربی ها، ویتامین های محلول در چربی و سایر ریزمغذی ها می شوند.
توصیه: در افراد مصرف کننده کلسترامین، مصرف مولتی ویتامین مینرال با دوز بالا و با فاصله از کلسترامین توصیه می شود.
•    سایمتیدین:
مکانیسم: سایمتیدین توانایی کبد را در هیدروکسیلاسیون و فعال سازی ویتامین D کاهش می دهد.
توصیه: تست های آزمایشگاهی قادرند سطح سرمی فرم ویتامین D یعنی 1و25دی هیدروکسی کوله کلسی فرول را تعیین نمایند و در صورت کاهش آن، تجویز فرم فعال ویتامین D (کلسی تریول) باید صورت گیرد.
•    کلستیپول:
مکانیسم: مصرف کلستیپول جذب ویتامین های A، D، E، K و اسید فولیک را کاهش می دهد.
توصیه: در افراد تحت درمان با کلستیپول، مصرف مکمل های ویتامین D به میزان 400 واحد در روز توصیه می شود.
•    کورتون ها:
مکانیسم: کورتون ها توانایی بدن را در فعال سازی ویتامین D کاهش داده و سبب کاهش ویتامین D و در نتیجه کاهش کلسیم بدن می شوند که می تواند به پوکی استخوان منجر شود.
توصیه: در افرادی که برای مدت زمان بیشتر از 2 هفته از کورتون ها استفاده می کنند، مصرف روزانه 1000-1500 میلی گرم کلسیم و 500 واحد ویتامین D توصیه می شود. به علاوه در این افراد انجام آزمایش برای تعیین سطح 1و 25 دی هیدروکسی کوله کلسی فرول توصیه می شود و اگر کمبود این ماده مشاهده شد، باید فرم فعال ویتامین D یعنی کلسی تریول تجویز شود.
•    هپارین:
مکانیسم: مصرف طولانی مدت هپارین سبب کاهش تراکم استخوان ها بویژه استخوان های ستون فقرات، لگن و پاها می شود؛ زیرا هپارین توانایی کلیه ها را در فعال سازی ویتامین D کاهش می دهد و کاهش ویتامین D فعال و کلسیم بدن را در پی دارد.
توصیه: در افرادی که برای مدت طولانی از داروی هپارین استفاده می کنند، مصرف مکمل های ویتامین D و کلسیم توصیه می شود. همچنین در این افراد کنترل سطح 1و 25 دی هیدروکسی کوله کلسی فرول از طریق انجام آزمایش توصیه می شود و در صورت کاهش آن، تجویز کلسی تریول (ویتامین D فعال) باید انجام شود.
•    ایزونیازید:
مکانیسم: مصرف داروهای ضد سل مثل ایزونیازید سبب کاهش ویتامین D بدن می شود. علاوه بر آن در خود بیماری سل هم، ویتامین D بدن کاهش می یابد.
توصیه: در بیماران تحت درمان با داروهای ضد سل، مصرف ویتامین D به میزان روزانه 200-400 واحد و قرار گرفتن در معرض نور آفتاب توصیه می شود. اگرچه مصرف فراوان ویتامین D مضر می باشد، اما مصرف دوز های کمتر از 1000 واحد در روز معمولا بی ضرر است.

•    پارافین خوراکی (Mineral oil )
مکانیسم: پارافین خوراکی به عنوان حلال چربی ها، سبب کاهش جذب ویتامینD  و بسیاری از ریز مغذی های دیگر مثل ویتامین های A، E، K، فسفر، کلسیم، پتاسیم و بتاکاروتن شده و مصرف طولانی مدت آن باعث فقر این ریزمغذی ها در بدن می شود.
توصیه: بهتر است مصرف پارافین خوراکی به کمتر از یک هفته محدود شود، اما در صورت مصرف طولانی مدت بهتر است با معده خالی مصرف و مولتی ویتامین ها، مینرال وسایر مکمل ها با فاصله 2 ساعته از پارافین خوراکی مصرف شوند.
•    داروهای ضدتشنج بخصوص فنوباربیتال وفنی توئین:
مکانیسم: مصرف داروهای ضد تشنج بخصوص فنوباربیتال و فنی توئین زیست فراهمی ویتامین D را در بدن کاهش می دهد و مصرف طولانی مدت آن ها، بویژه در افرادی که به اندازه کافی در معرض نور آفتاب نیستند، سبب کمبود ویتامین D و عوارضی مثل پوکی و نرمی استخوان می شود.
توصیه: مصرف روزانه 400-1500 واحد از ویتامین D به همراه قرار گرفتن به میزان کافی در معرض نور آفتاب از بروز عوارض استخوانی ناشی از مصرف دراز مدت داروهای ضد تشنج جلوگیری می کند.
•    دیورتیک های تیازیدی (هیدروکلرتیازید و کلرتالیدون)
مکانیسم: دیورتیک های تیازیدی سبب کاهش دفع کلسیم از بدن می شوند و روی متابولیسم ویتامین D نیز اثر دارند.
توصیه: در بیمارانی که از دیورتیک های تیازیدی استفاده می کنند مصرف مکمل های ویتامین D معمولا ضرورتی ندارد و باید حتما با تجویز پزشک باشد.
•    وارفارین:
مکانیسم: ویتامین D سب افزایش شدید فعالیت داروهای ضد انعقاد مثل وارفارین می شود و خطر بروز خونریزی های شدید را افزایش می دهد.
توصیه: در افراد تحت درمان با وارفارین، مصرف ویتامین D در مقادیر بیشتر از 400 واحد در روز ممنوع است؛ زیرا سبب افزایش شدید فعالیت وارفارین می شود.