گاستروپارزی یا "فلج معده" نوعی اختلال گوارشی است که در آن تحرک معده یا غیر طبیعی است و یا وجود ندارد. در افراد سالم، هنگامی که معده به طور عادی کار می کند، انقباضات معده به خرد کردن مواد غذایی بلعیده شده کمک می کند و سپس مواد غذایی له شده را به داخل روده کوچک که در آن هضم و جذب بیشتر مواد مغذی رخ می دهد، هدایت می کند. هنگامی که وضعیت گاستروپارزی وجود داشته باشد، معده قادر به انقباض عادی نیست؛ بنابراین نمی تواند غذا را خرد کند و آن را به درستی وارد روده کوچک کند، پس هضم طبیعی ممکن است رخ ندهد.

علائم گاستروپارزی

علائم گاستروپارزی شامل نفخ، حالت تهوع، احساس سیری زود هنگام در زمان خوردن وعده های غذایی، سوزش سر دل و درد اپیگاستریک است، که این علائم اغلب به عنوان سوء هاضمه نامبرده می شوند. مصرف غذاهای جامد، غذاهای پر فیبر مانند میوه و سبزیجات خام، غذاهای چرب یا نوشیدنی های پر چرب یا با کربنات بالا ممکن است باعث تشدید علائم شود. شاید شایع ترین علامت آن احساس سیری زودرس در مدت کوتاهی پس از شروع وعده غذایی باشد.

عوامل خطر برای گاستروپارزی

• دیابت
• گاسترکتومی (جراحی برداشتن بخشی از معده)
• اسکلروز سیستمیک
• استفاده از داروهایی که سیگنال های عصبی خاصی را مسدود می کنند. (داروی آنتی کولینرژیک)

نکات مربوط به رژیم غذایی در گاستروپارزی

• هنگامی که مبتلا به گاستروپارزی هستید، باید به این نکته توجه داشته باشید که چند بار و به چه ترتیب وعده های غذایی خود را صرف می کنید. توصیه می شود وعده های غذایی کوچک، پنج تا هشت بار در روز میل شوند.
• قبل از بلع، غذای خود را به خوبی بجوید، و قبل از پرشدن معده ابتدا مواد غذایی مغذی تر را بخورید.
• در طول بهبودی از گاستروپارزی، مصرف یک مکمل مولتی ویتامین را در نظر بگیرید تا بتوانید ریزمغذی های مورد نیاز بدن خود را تامین کنید. اگر از علائم گاستروپارزی کاهش وزن را تجربه کردید، با شروع بهبودی، حداقل روزانه 1500 کالری در روز مصرف کنید.
• نوشیدنی های مغذی مانند آبمیوه و سبزیجات مصرف کنید.
• مقدار زیادی آب بنوشید تا دستگاه گوارش دچار کمبود آب نشود.
• از مصرف نوشیدنی های الکلی در هنگام بروز علائم گاستروپارزی خودداری کنید، زیرا الکل می تواند بدن را کم آب و  فرد را مبتلا به یبوست کند.
• حداقل 1 ساعت بعد از غذا به حالت ایستاده بمانید؛ جاذبه به سرعت بخشیدن به تخلیه معده کمک کرده و علائم ریفلاکس و سوزش سر دل را کاهش می دهد.
• از خوردن غذاهای پرچرب خودداری کنید؛ برخی از افراد مبتلا به گاستروپارزی ممکن است فکر کنند که برای جلوگیری از کاهش وزن باید به خوردن غذاهای پرچرب بیشتری بپردازند؛ با این حال، در واقع باید برعکس باشد! چربی باعث کاهش تخلیه معده می شود و دستگاه گوارش را حساس می کند و علائم را بدتر می کند. محصولات لبنی کم چرب را انتخاب کنید و از خوردن غذاهای سرخ شده، شیرینی خامه ای و سس های غلیظ خودداری کنید.
• مصرف غذاهای حجیم و پر فیبر را محدود کنید؛ غذاهای پر فیبر (بخصوص فیبر نامحلول) نیز تخلیه مناسب معده را کاهش داده و باعث تورم معده و سیری زودرس می شوند. مصرف سبزیجات خام، پوست میوه و سبزیجات، سبوس و غلات فرآوری نشده را محدود کنید.
• از مصرف قهوه و نوشیدنی های گازدار که می توانند رفلاکس را بدتر کرده و کمترین مواد مغذی را به بدن می رسانند، پرهیز کنید.
• از رژیم غذایی نرم پیروی کنید؛ غذاهای نرم هضم معده را آسان تر می کنند. اگر در خوردن یک رژیم غذایی عادی مشکل دارید، از خوردن گوشت های سخت، میوه ها و سبزیجات و نان تازه پرهیز کنید و در عوض، سس گوجه فرنگی، سبزیجات نرم، ماکارونی نرم، فرنی، میوه پخته و دسرهای لبنی مانند ماست کم چرب را انتخاب کنید.
• اگر گاستروپارزی شما به دلیل دیابت ایجاد شده باشد، بهبود کنترل قند خون به بهبود علائم شما کمک می کند. از مصرف بیش از حد قندهای رژیمی خودداری کنید، سعی کنید مصرف کربوهیدرات خود را به طور یکنواخت در طول روز پخش کنید و این هدف را داشته باشید که در صورت توانایی، بیشتر روزها فعالیت بدنی داشته باشید.