دوست داری رژیم بگیری ؟
کم خونی ناشی از بیماری مزمن
کم خونی ناشی از بیماری مزمن در اثر التهاب، عفونت یا بدخیمی اتفاق می افتد؛ زیرا تولید گلبول ها قرمز احتمالا بدلیل اختلال در متابولیسم آهن کاهش می یابد. سطوح فریتین در کم خونی ناشی از بیماری مزمن طبیعی یا افزایش یافته است اما سطح آهن سرم پایین است. تشخیص این شکل از کم خونی که از نوع خفیف است، از کم خونی فقر آهن حائز اهمیت است؛ چون در این مورد نباید مکمل آهن تجویز شود. معمولا اریتروپویتین نوترکیب (فاکتور رشد گلیکوپروتئینی) این کم خونی را اصلاح می کند. این کم خونی به علت سطوح پایین گلبول های قرمز، در بیماری های خود ایمنی و یا بیماری های مزمن که بیش از 3 ماه به طول انجامیده است، رخ می دهد.
شایع ترین بیماری هایی که می توانند باعث کم خونی شوند:
- هر نوع عفونت
- سرطان
- بیماری مزمن کلیه (تقریباً هر بیمار مبتلا به این نوع بیماری دچار کم خونی خواهد شد؛ زیرا کلیه ها باعث تولید اریتروپویتین (EPO) می شوند که اریتروپویتین هورمونی که تولید سلول های قرمز خون در مغز استخوان را کنترل می کند).
- بیماری های خود ایمنی
- آرتریت روماتوئید
- التهاب مزمن مفاصل
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک (یا لوپوس)
- آسیب بافت در اثر حمله سیستم ایمنی بدن به بافت های خودی
- واسکولیت (التهاب رگ های خونی)
- سارکوئیدوز (یک بیماری التهابی است که به طور کلی ریه و غدد لنفاوی را تحت تأثیر قرار می دهد)
- بیماری التهابی روده (بیماری کرون و کولیت اولسراتیو) ، که بر روده ها اثر می گذارد.
- نارسایی قلبی
- چاقی
علائم کم خونی ناشی از بیماری مزمن
علائم آن مشابه علائم ناشی از کم خونی فقر آهن است و شامل موارد زیر است:
- احساس خستگی یا ضعف
- داشتن پوست کمرنگ
- تنگی نفس
- تعریق
- ضربان قلب سریع
- سردرد
برخی از افراد هیچ علامتی ندارند. برخی افراد فقط در هنگام ورزش علائم دارند.
تشخیص کم خونی ناشی از بیماری مزمن
از آنجا که کم خونی ناشی از بیماری مزمن هم شایع است و هم چند عاملی است، تشخیص قطعی ممکن است چالش برانگیز باشد. بررسی مورفولوژی خون و مغز استخوان، تعداد رتیکولوسیت ها (گلبول های قرمز نارس)، تجزیه و تحلیل مدفوع، بیلی روبین سرم و آنزیم لاکتات دهیدروژناز و ارزیابی عملکرد کلیه ضروری است. جنبه های مهم در تشخیص بیماری کم خونی ناشی از بیماری مزمن، تمایز آن از کم خونی آهن و سایر دلایل کم خونی هیپوکرومیک، میکروسیتیک (کم خونی حاصل از کمبود هموگلوبین) است. این امر مستلزم درک عمیقی از محرک ها و مسیرهای نظارتی تولید مولکول های مختلفی است که معمولاً مورد سنجش قرار می گیرند.
مورفولوژی خون
مورفولوژی اولیه گلبول های قرمز یک تصویر را نشان می دهد. مورفولوژی گلبول های قرمز با گذشت زمان تغییر می کند تا هیپوکروم و میکروسیتیک شود. غلظت هموگلوبین معمولاً 8-9.5 گرم در دسی لیتر (کم خونی خفیف تا متوسط) است و بندرت به کمتر از 6 گرم در روز کاهش می یابد. در موارد مشکوک به کم خونی ناشی از بیماری مزمن، سایر علل از بین رفتن یا تخریب گلبول های قرمز باید با جدیت مورد بررسی قرار گیرد. مورفولوژی خون ممکن است در مورد علت اصلی بیماری کم خونی ناشی از بیماری مزمن اطلاعاتی را ارائه دهد.
فریتین سرم و یا گیرنده فریتین
فریتین یک پروتئین فاز حاد است و سطح آن در حالت های التهابی مزمن افزایش می یابد. اندازه گیری فریتین پس از آنکه التهاب زمینه ای رد شد، یک اندازه گیری خوب از وضعیت آهن بدن است. سطح طبیعی فریتین سرم معمولاً بین 15 تا 300 میکروگرم بر لیتر است. بنابراین در بیماران مبتلا به کم خونی مزمن، فریتین سرم معمولاً به دلیل احتباس آهن توسط سلول های رتیکولیت اندوتلیال (دیواره عروق خونی) افزایش می یابد.
هپسیدین
هپسیدین یک پروتئین است که در سلول های پارانشیمی کبدی تولید می شود. در حال حاضر هپسیدین سرم به عنوان دقیق ترین نشانگر سرولوژی برای تمایز کم خونی ناشی از بیماری مزمن از کم خونی فقر آهن پیشنهاد می شود.
تغذیه درمانی در کم خونی ناشی از بیماری مزمن
آهن درمانی در کم خونی ناشی از بیماری مزمن ممکن است بسیار مؤثر نباشد. بعلاوه، چندین میکروارگانیسم و سلول های توموری از آهن اضافی برای تکثیر سلولی خود استفاده می کنند. شناخته شده است که آهن با اثر مهار بر سیستم ایمنی بدن و همچنین تولید رادیکال های هیدروکسیل که باعث آسیب بافتی و اندوتلیال می شوند، التهاب را افزایش می دهد.
اما، در شرایط ضعیف خوراکی یا جذب کم خوراکی، ممکن است از آهن تزریقی استفاده شود. آهن را می توان بصورت تزریقی تجویز کرد که ممکن است از طریق مسیرهای داخل وریدی و عضلانی انجام شود. آهن داخل وریدی معمولاً به عنوان یک دوز بارگیری تجویز می شود و در تزریق آهسته به عنوان دکستران آهن داده می شود. عارضه اصلی آن واكنش آنافیلاكسی شدید (واکنش شدید آنافیلاکسی به عنوان پاسخ به یک عامل آلرژیک وارد شده به بدن تعریف میگردد) است كه ممكن است رخ دهد. اما با ترزیق عضلانی می توان از عوارض آن جلوگیری کرد.
استفاده بیشتر از اسید های چرب غیر اشباع و امگا 3 در رژیم غذایی می تواند تأثیر گذار باشد. منابع غذایی امگا 3 شامل: جگر ماهی مورو، روغن کلزا، ماهی های ساردین و سالمون، دانه کتان، آجیل خصوصا گردو و تخم مرغ
از آنجا که چاقی با التهاب درجه پایین مزمن شناخته می شود، ممکن است با ویژگی های کم خونی ناشی از التهاب همراه باشد. نتایج ما نشان می دهد که افزایش BMI با سطح بالاتر فریتین سرم و سطح پایین تر آهن همراه است. بنابراین، یافته های ما نشان می دهد که چاقی با تغییر در نشانگرهای آهن سرم که نمونه ای از التهاب مزمن است همراه است.
ارتباط معناداری بین هموگلوبین و ویتامین D وجود دارد. به طوریکه می توان گفت در صورت کمبود ویتامینD در بزرگسالان ممکن است کم خونی مزمن ایجاد شود. پس سعی کنید منابع غنی از ویتامین D را در رژیم غذایی خود بگنجانید. منابع غنی از ویتامین D: روغن جگر ماهی، ماهی سالمون و ساردین، زرده تخم مرغ، قارچ
انتقال خون
انتقال خون یکی از گزینه های مهم مدیریت کوتاه مدت به ویژه در افراد مبتلا به کم خونی شدید (هموگلوبین <6.5 گرم در دسی لیتر) است. با این حال، استفاده طولانی مدت از انتقال خون با افزایش مرگ و میر همراه است.