ورزش در بیماری MS

بیست سال پیش به افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (MS) توصیه می شد تا از انجام فعالیت بدنی و ورزشی خودداری کنند زیرا این امر می تواند علائم را افزایش دهد یا حتی بیماری را تشدید کند. امروزه به خوبی پذیرفته شده است که ورزش در حفظ یا افزایش سلامت فرد، کاهش عوارض ثانویه و بهبود سلامت روانی مفید است. برخی از جدیدترین زمینه های تحقیق پیرامون عوامل ضد التهابی و محافظت کننده عصبی احتمالی ورزش است.
تأکید شده است که فعالیت بدنی شدید برای دستیابی به سلامتی الزامی نیست و با مقادیر متوسط فعالیت بدنی می توان فواید قابل توجهی برای سلامتی به دست آورد که به دلیل مشکلات خستگی، فاکتور مهمی برای مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس می باشد. از مزایای فعالیت بدنی می توان به کاهش خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب، فشار خون بالا، سرطان روده بزرگ و دیابت اشاره کرد. علاوه بر این، می تواند به بهبود استقامت و قدرت عضلانی کمک کند. این یافته ها بر اهمیت فعالیت بدنی در بهبود سلامت و کاهش خطر مرگ زودرس تأکید دارند.
تحقیقات اختصاصی برای مالتیپل اسکلروزیس همچنین نشان می دهد که افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس می توانند بسیاری از مزایای ورزشی را که افراد فاقد مالتیپل اسکلروزیس انجام می دهند، بدست آورند. اثرات مثبت شامل بهبود استقامت، انعطاف پذیری، قدرت و احساس تندرستی و همچنین بهبود عملکرد روده و مثانه است.
مطالعه دیگری که منتشر شد، بهبودی در خستگی ثانویه را نشان داد. در افرادی که هر هفته یک تمرین هوازی یا یک کلاس هفتگی یوگا دارند، پیشرفت هایی مشاهده شده است.
شولز و همكارانش (2004) تأثیر ورزش را در كیفیت زندگی، هماهنگی و همچنین پارامترهای ایمنی غدد درون ریز و فاکتور های عصبی نشان دادند. بیماران در این مطالعه دو بار در هفته و به مدت 8 هفته ورزش کردند و بهبود هایی را در اندازه گیری کیفیت زندگی بخصوص در عملکرد اجتماعی و خلق و خو نشان دادند. علاوه بر این، اهمیت آماری در هماهنگی اندام تحتانی برای گروه ورزشی دیده شد. دانشمندان احساس کردند که این اختلاف ممکن است به دلیل بدتر شدن هماهنگی برای گروه کنترل و نه انعکاس بهبود هماهنگی در گروه آموزشی باشد. سرانجام، گروه آموزشی افزایش فاکتورهای رشد عصبی را نشان داد اما از نظر آماری قابل مقایسه نبودند. با این حال، در سال 2003 همین گروه از محققان نشان دادند که عوامل رشد عصبی با ورزش با شدت متوسط می توانند القا شوند. این مطالعه کوتاه مدت بود بنابراین اثرات طولانی مدت آن مشخص نیست. نتایج اولیه نشان می دهد که ورزش می تواند منجر به محافظت از نورون یا حتی ترمیم آن باشد.

اثر ورزش بر مالتیپل اسکلروزیس

ورزش می تواند به کاهش علائم مولتیپل اسکلروزیس کمک کند، اما باید مراقب باشید. مهمترین چیز این است که زیاده روی نکنید.
بدون شک گفته "نا برده رنج گنج میسر نمی شود" را شنیده اید، اما وقتی مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس می شوید این توصیه برای شما نیست. ورزش کنید و تا می توانید عضلات خود را تحریک کنید و فشار به بدن و ذهن خود وارد کنید. اما هرگز تا حد خستگی ورزش نکنید.
قبل از شروع هر برنامه تناسب اندام با پزشک خود مشورت کنید. او به شما می گوید:
•    ورزش هایی که برای شما بهترین گزینه است و آنهایی که باید از آن ها دوری کنید. حرکات به علائم، سطح تناسب اندام و سلامت کلی شما بستگی دارد.
•    تمرینات شما چقدر طولانی و شدید باشد.
•    محدودیت های جسمی برای کارهای روزمره شما
•    سایر متخصصان مانند یک فیزیوتراپیست که می توانند به شما کمک کنند یک برنامه ورزشی شخصی متناسب با نیازهای خود بسازید.

انواع ورزش را امتحان کنید

•    ایروبیک: نه تنها ضربان قلب شما را بالا می برد، بلکه روحیه شما را نیز بالا می برد. پیاده روی، دویدن و دوچرخه سواری همه خوب اند. اگر مشکل در پا یا مشکلات دیگری در حرکت دارید، ورزشی مانند قایقرانی یا ایروبیک در آب را امتحان کنید.  
•    کشش ها: برای هرکسی که مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس است خوب هستند اما اگر سختی عضلانی و اسپاسم دارید، بیشترین کمک را به شما می کنند. گذشته از کشش های منظم، یوگا و تای چی روش های خوبی برای ایجاد استقامت و انعطاف پذیری هستند. آن ها همچنین می توانند در آرامش و مقابله با استرس به شما کمک کنند.     
•    تمرینات قدرتی: از وزنه ها یا تمرینات مقاومتی برای ساخت عضلات استفاده کنید البته اگر متخصص شما تأیید کند که برای شما ضرر ندارد. هرچه قوی تر باشید، حرکت راحت تر خواهد بود.

نکاتی درباره یک تمرین ایمن

•    تمرین را آرام شروع کنید: همیشه اول گرم شوید. در برنامه روزمره خود آسوده رفتار کنید. اگر تنها کاری که می توانید مدیریت کنید قدم زدن در اطراف منزلتان یا در سراسر اتاق خوب است با این کار شروع کنید و ادامه دهید. با گذشت زمان، قدرت خود را افزایش داده و قادر خواهید بود کارهای بیشتری انجام دهید.
•    امنیت محیط را در نظر بگیرید: از مکان هایی با کف لغزنده، نورپردازی ضعیف، یا سایر خطرات دوری کنید. فعالیت هایی را انتخاب کنید که احتمال افتادن شما را ایجاد نکند مانند: دوچرخه سواری ثابت یا شنا. برای بهبود تعادل و هماهنگی با کشش و تمرینات قدرتی با درمانگر فیزیکی خود کار کنید.   
•    بدانید چه موقع باید تمرین را کنار بگذارید: اگر در هنگام ورزش احساس درد یا بیماری می کنید، متوقف کنید. اگر علائم شروع به تشدید شدن کرد، روال خود را تغییر دهید یا پایان دهید. با دکتر خود صحبت کنید و حین بهبودی، استراحت زیادی داشته باشید. به محض اینکه احساس بهتری داشتید، فیزیوتراپیست می تواند به شما کمک کند تا مسیر خود را دوباره طی کنید.
•    متعادل تمرین کنید: اگر می توانید ورزش جدی انجام دهید، خوب است اما مطمئن شوید تمرینات شما را ضعیف نمی کند. اگر خسته یا دچار درد شدید که نمی توانید شام آماده کنید، باید روی تمرینات خود تجدید نظر کنید.  
•  تمرین برایتان سرگرم کننده باشد: فعالیتی را که از آن لذت می برید انتخاب کنید. ایروبیک در آب، شنا، تای چی و یوگا را امتحان کنید که اغلب برای مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس بسیار مناسب است.
•    بعد از تمرین سرد کنید: وقتی تمرین شما تمام شد، وقت بگذارید تا ضربان قلب، دمای بدن و تنفس شما به حالت عادی بازگردد.

مواردی که بعد از بیش از حد گرم شدن باید انجام دهیم

اگر به گرما حساس هستید، ممکن است با بالا رفتن درجه حرارت بدن، علائم خود را نشان دهید یا بدتر شوید. این اتفاق وقتی که ورزش می کنید روی می دهد. برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد باید نکات زیر رعایت شود:
•    در گرمترین قسمت روز (10 صبح تا 2 بعد از ظهر) ورزش نکنید. اگر بیرون ورزش می کنید صبح یا عصر تمرین کنید.
•    مقدار زیادی آب خنک بنوشید.
•    مراقب بدن خود باشید. اگر علائمی را مشاهده کردید که قبل از شروع ورزش نداشتید، سرعت خود را کم کرده و یا تا زمانی که خنک شوید متوقف شوید.
•    شنا و ایروبیک در آب روش های خوبی برای خنک ماندن در حین تمرین است. فقط مطمئن شوید که در رختکن و حوضچه کف های لغزنده ای وجود ندارد.

علتی که باید ورزش کنیم

توصیه می شود که در مورد نوع رژیم تان و انتخاب فعالیتی که از آن لذت می برید، با پزشک خود مشورت کنید. وی هشدار می دهد که با پیشرفت بیماری ممکن است لازم باشد تمرینات را انجام دهید.
تقویت فعالیت بدنی شما می تواند به تسکین تعدادی از علائم و عوارضی که به طور مشترک با بیماری مالتیپل اسکلروزیس همراه هستند کمک کند. همچنین مزایای زیر را ارائه می دهد:
1.    خستگی کمتر
خستگی شکایتی رایج در بین افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس است اما انواع مختلفی از ورزش می تواند به مبارزه با این بیماری کمک کند.
مروری بر مطالعات یوگا برای مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس، منتشر شده در سال 2014، نشان داد که یوگا به اندازه سایر اشکال ورزش در کاهش خستگی در کوتاه مدت، خوب است. مطالعه منتشر شده در مجله پزشکی ورزشی و تناسب اندام در سال 2014 نشان داد که هشت هفته ورزش در آب به بهبود کیفیت زندگی و کاهش خستگی در زنان مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس کمک می کند.
دکتر لوبلین می گوید: تمرینات آبی بسیار خوب است زیرا استرس را بر مفاصل وارد نمی کند.
2.    خلق و خوی بهتر
ورزش با شدت متوسط مانند: راه رفتن سریع، رقصیدن یا دوچرخه سواری در بسیاری از مطالعات به منظور بهبود خلق و خوی در افراد افسرده نشان داده شده است .
یک بررسی پژوهشی که در سال 2015 منتشر شد، نشان می دهد که این مزایا در مورد بزرگسالان مبتلا به اختلالات عصبی، از جمله مولتیپل اسکلروزیس، به ویژه در صورت رعایت دستورالعمل های فعالیت بدنی نیز وجود دارد.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها در حال حاضر توصیه می کند که بزرگسالان حداقل 150 دقیقه تمرین هوازی با شدت متوسط در هر هفته و همچنین حداقل دو تمرین دیگر شامل ورزش های تقویت کننده ماهیچه انجام دهند.
3.    کنترل بهتر مثانه
یکی از مطالعات پیشگام در مورد فواید ورزش در افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس در سال 1996 توسط جک پتاجان، متخصص مغز و اعصاب که خود مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس بود، انجام شد. دکتر پتاجان که در سال 2005 درگذشت، دریافت که 15 هفته تمرین هوازی به بهبود عملکرد روده و مثانه در افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس کمک می کند.
یک مطالعه آزمایشی کوچک توسط محققان دانشگاه راتگرز و در سال 2014 در ژورنال پزشکی جایگزین و مکمل منتشر شد، نشان داد که یک برنامه ویژه یوگا با طراحی خاص کنترل مثانه بهتری را در بین مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس ایجاد می کند.
4.    استخوان های قویتر
ورزش تحمل وزن مانند: راه رفتن و دویدن، استخوان ها را تقویت کرده و در برابر پوکی استخوان محافظت می کند. بیماری نازک شدن استخوان خطر شکستگی استخوان ها را بالا می برد.
بسیاری از افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس به دلیل ترکیبی از عوامل زیر در معرض پوکی استخوان قرار دارند:
•    سطح پایین ویتامین D: ماده مغذی ای که با کلسیم برای محافظت از سلامت استخوان ها کار می کند.
•    سابقه مصرف کورتیکواستروئیدها: داروهایی که برای درمان مالتیپل اسکلروزیس استفاده می شوند و می توانند منجر به کم شدن کلسیم در خون شوند.
•    مشکلات تحرک
•    وزن کم بدن
در همین زمان افراد مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس بعضی اوقات دچار مشکلات تعادلی می شوند که آنها را مستعد سقوط می کند که دلیل اصلی شکستگی استخوان ها است.

تمرین تعادل برای بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس  

یافتن راهی برای مشارکت در تمریناتی که استخوان ها را تقویت می کند برای حفظ تراکم استخوان و کمک به جلوگیری از شکستگی بسیار مهم است. طبق آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، برخی از گزینه های تقویت استخوان برای افرادی که نمی توانند به راحتی راه بروند عبارتند از:
•    تمرینات قدرتی مانند بلند کردن وزنه های سبک
•    یوگا
•    تای چی

مدیریت وزن

اگر علائم مالتیپل اسکلروزیس منجر به کاهش فعالیت بدنی شود یکی از نتایج می تواند افزایش وزن باشد که می تواند رفت و آمد شما را دشوار کند. استفاده از کورتیکواستروئیدها نیز می تواند باعث افزایش وزن شود.
ورزش، هم تمرین هوازی و هم تمرین قدرتی، می تواند به کاهش سرعت یا جلوگیری از افزایش وزن ناخواسته کمک کند.
ورزش منظم برای افرادی که دارای اضافه وزن هستند نیز فوایدی دارد. علاوه بر تقویت عضلات و استخوان ها و بهبود سلامت قلب و روحیه ممکن است باعث افزایش اشتها در افرادی شود که نیاز به مصرف غذای بیشتر دارند.

راه های جدید برای تحرک داشتن

برای بسیاری از افراد، مالتیپل اسکلروزیس به معنای تغییر در فعالیت های بدنی است اما به این معنی نیست که زندگی به بن بست می رسد.
با تیم مراقبت های بهداشتی خود برای یافتن فعالیت هایی که مناسب شما هستند و دستگاه های کمکی که می توانند شما را همراهی کنند، کار کنید.

فعالیت های بدنی و ورزشی برای بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس

فواید فعالیت بدنی در مورد بسیاری از بیماری ها (ریوی، قلبی، سرطانی، روماتیسمی و غیره) اثبات شده است. ارتباط آن با بیماری های عصبی اخیرا کشف شده است اما در مورد اثر پیشگیری و درمانی برای بیماری های آلزایمر و پارکینسون و همچنین درمان بیماری مالتیپل اسکلروزیس کاملاً مستند است.
تمرینات فشرده بهترین محرک برای مغز ماست که به دلیل اثرات عروقی و عصبی آن و همچنین تأثیر آن بر تکثیر دندریت ها، بهترین محرک برای مغز ماست که به طور مداوم خود را مجددا سازماندهی می کند. فعالیت بدنی می تواند قدرت و تحرک عضلانی را افزایش دهد و از خستگی و افسردگی جلوگیری کند و به طور کلی کیفیت زندگی را بهبود بخشد.
در حالت ایده آل، فعالیت بدنی باید از زمان تشخیص شروع شود و بدون وقفه ادامه یابد. تمرینات پیشنهادی (هوازی و بی هوازی) باید چند بار در هفته انجام شود و باید اختصاصی، متنوع، مرتباً به روز شده، پیشگیرانه و هدف دار باشند.  
رمز موفقیت این رویکرد درمانی که در تمام مراحل بیماری مالتیپل اسکلروزیس مؤثر است و اگر به درستی انجام شود، بدون عوارض جانبی است، شروع زود هنگام و ادامه آن است.
علاوه بر یک بررسی کلی و سلامت قلب، توانایی بیمار در راه رفتن، تعادل، قدرت عضلانی و EDSS (مقیاس وضعیت شدت ناتوانی) باید ارزیابی شود. بیمار باید از اهمیت هیدراتاسیون (قبل و بعد از ورزش) مطلع شود. در صورت بروز علامت منفی در هنگام گرم شدن (پدیده  Uhthoff)، باید از تغذیه (كربوهیدرات پیچیده دو ساعت قبل از ورزش) اطمینان حاصل كرد. وی همچنین باید دارای حسگر سنجش ضربان قلب باشد.
پس از عود، باید به بیماران توصیه شود که هیچ فعالیت بدنی قابل توجهی انجام ندهند و به تدریج تمرینات خود را در تاریخ دیگری از سر بگیرند.

نمرات EDSS

تا 3.5 : عدم ناتوانی تا ناتوانی متوسط

•    تمرین هوازی (استقامت): پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری، دستگاه های شبیه ساز پله نوردی، دستگاه پارو زنی، ژیمناستیک، شنا.
•    میانگین ضربان قلب در حین ورزش: 65-75٪ از حداکثر ضربان قلب (210 منهای سن در مردان، 220 منهای سن در زنان).
•    هدف: 30 دقیقه بدون وقفه، سه جلسه در هفته.

4 تا 6.5 : محدودیت اولیه راه رفتن تا نیاز دائمی به وسایل مخصوص پیاده روی

•    تمرین هوازی (استقامت): پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری، دستگاه های شبیه ساز پله نوردی، دستگاه پارو زنی، ژیمناستیک، شنا اما به شکل تمرین با فاصله (ورزش متناوب با استراحت نسبی).

بیشتر از 6.5 : توانایی راه رفتن را ندارد

•    تمرین هوازی (استقامت): تیراندازی با کمان، اسب سواری و غیره
•    هدف: 3 جلسه در هفته.