دوست داری رژیم بگیری ؟
دیابت بارداری
شیوع دیابت بارداری
شیوع دیابت بارداری به سرعت در حال افزایش است و از 6 تا 9 درصد از بارداری ها در سرتاسر جهان را شامل می شود و در گروه ها و نژاد هایی که دیابت نوع 2 بیشتر دیده می شود، شیوع دیابت بارداری بیشتر است. زنان آسیایی که BMI (شاخص توده بدنی) پایین تری نسبت به نژاد آفریقایی دارند خطر ابتلا به دیابت بارداری در آن ها افزایش می یابد؛ جالب اینجاست که زنان آفریقایی که شیوع بالای چاقی دارند، نرخ دیابت بارداری در این افراد پایین تر است. پس از زایمان میزان ابتلا به دیابت، بعد از دیابت بارداری بالاتر است. شیوع دیابت بارداری در 10 تا 15 سال گذشته به دلیل همه گیری چاقی دو برابر شده است.
علت دیابت بارداری
علت دیابت بارداری، اختلال در حداقل 3 جنبه از متابولیسم سوخت در بدن ناشی از عدم تحمل کربوهیدرات ها است، مقاومت به انسولین، اختلال در ترشح انسولین و افزایش تولید گلوکز کبدی. نقص سلول بتا منعکس کننده طیف نقایص سلول بتا است که منجر به دیابت در افراد غیر باردار می شود . اگرچه در زنان مبتلا به دیابت بارداری ترشح انسولین در دوران بارداری همانند زنانی که دیابت ندارند، افزایش می یابد، اما فعالیت های جبرانی سلول بتای آنها، برای از بین بردن مقاومت به انسولین به منظور حفظ سطح مناسب گلوکز، ناکافی است. مقاومت به انسولین در دوران بارداری معمولاً با افزایش قابل توجه ترشح انسولین جبران می شود. با این حال، در زنانی که دیابت بارداری دارند، مقاومت به انسولین عمیق تر است و این چالش، همراه با کاهش ذخیره سلولهای بتای لوزالمعده، باعث ایجاد دیابت بارداری می شود. محققان همچنین مقاومت به انسولین برجسته تری در دوران بارداری در زنان مبتلا به دیابت بارداری در مقایسه با زنانی که تحمل گلوکز طبیعی دارند، دیده اند که ممکن است علاوه بر نقص در ترشح انسولین به افزایش قند خون کمک کند. اگرچه دیابت بعد از بارداری معمولاً از بین می رود؛ حدود 70 درصد از خانم ها با تشخیص دیابت بارداری، بعداً در زندگی به خصوص در صورت وجود چاقی، به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. دیابت بارداری بسیاری از ویژگی های دیابت نوع 2 را به همراه خود دارد. هر دو با افزایش چاقی و سن تشدید می شوند و همچنین عوامل مقاومت به انسولین و کاهش ترشح انسولین در دیابت بارداری می تواند در دیابت نوع 2 نیز دیده شود. بنابراین، حاملگی یک "تست استرس" برای ایجاد عدم تحمل گلوکز است و دیابت بارداری ممکن است نمایانگر رونمایی از تمایل ژنتیکی به ابتلا به دیابت نوع 2 باشد که با تغییرات هورمونی بارداری خود را نشان می دهد.
خطرات تهدیدکننده مادر مبتلا به دیابت بارداری
خطرات تهدیدکننده مادر مبتلا به دیابت بارداری عوامل زیر می باشد :
• افزایش شیوع سزارین (25 درصد)
• اختلالات فشار خون بالا در بارداری (20 درصد)
• افزایش مایع آمنیوتیک (20 درصد)
خطرات طولانی مدت برای مادر مبتلا به دیابت بارداری شامل:
• حاملگی های مکرر همراه دیابت بارداری
• خطر قابل توجهی از ابتلا به دیابت نوع 2: زنان مبتلا به دیابت بارداری خطر بسیار زیادی (تقریبا 50 تا 70 درصد) از ابتلا شدن به دیابت نوع 2 را در 5 تا 20 سال بعدی نشان می دهند. در موارد زیر بیشترین خطر ابتلا به دیابت نوع 2 وجود دارد:
• زنان دارای میزان بالای قند خون ناشتا
• تشخیص دیابت بارداری قبل از 24 هفته (وجود قبلی عدم تحمل گلوکز)
• چاقی
• افراد متعلق به یک گروه نژادی با شیوع بالای دیابت نوع 2 (به ویژه زنان آمریکای لاتین)
• اختلال تحمل گلوکز یا قند ناشتا تشخیص داده شده در 6 هفته پس از زایمان.
زنان لاتین با اختلال در تحمل گلوکز پس از زایمان، تا 60 درصد خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در طی پنج سال آینده دارند و باید برای پیشگیری اولیه به عنوان هدف قرار گیرند. با این حال مشاوره در مورد رژیم، کاهش وزن و ورزش ضروری است و احتمالاً حساسیت به انسولین را بهبود می بخشد. چنین تغییراتی در رژیم غذایی باید توسط خانواده عملی شود زیرا همانطور که در بالا گفته شد، نوزاد در معرض خطر ابتلا به اختلال تحمل گلوکز می باشد. تیازولیدیندیون ها (گلیتازون ها)، متفورمین و اصلاحات در شیوه زندگی همه نشان داده اند که خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در زنان مبتلا به دیابت بارداری که بعد از زایمان دچار عدم تحمل گلوکز یا اختلال گلوکز ناشتا شده اند، کاهش می دهد.
خطرات دیابت بارداری بر نوزاد
خطرات دیابت بارداری بر نوزاد در مادران مبتلا به دیابت بارداری مشابه با مادران مبتلا به دیابت نوع 1 یا 2 می باشد. در صورت پایش و کنترل ضعیف حاملگی ممکن است موارد زیر رخ دهد:
• زایمان نوزاد مرده
• وزن زیاد نوزاد
• کاهش قند خون نوزادی
• افزایش بیلی روبین
• دیستوشی شانه (به شرایطی گفته می شود که هنگام زایمان پس از خروج سر نوزاد، شانه در پشت استخوان پوبیس (عانه) گیر کرده و مانع از خروج بدن نوزاد می شود).
اگر کنترل دیابت بارداری به خوبی انجام شود، خطر مرده زایی بسیار کمتر است؛ با این حال، به زنان مبتلا به دیابت بارداری که مبتلا به بیماری ثانویه هستند و به درمان پزشکی نیاز دارند و یا دارای میزان قند خون پایین تر از حد بهینه می باشند، به دلیل خطرات احتمالی عوارض ثانویه ناشی از کنترل ضعیف دیابت، معمولاً سونوگرافی های پیاپی برای بررسی رشد و آزمایش بدون استرس ارائه می شود. علاوه بر خطرات آنی پس از زایمان، نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری، در معرض خطر ابتلا به چاقی و دیابت در دوران کودکی و بزرگسالی قرار دارند.
تشخیص دیابت بارداری
تعریف قبلی از دیابت بارداری به عنوان یک وضعیت غیرقابل تحمل گلوکز با شروع یا اولین شناخت در دوران بارداری، اخیراً توسط انجمن بین المللی دیابت در گروه مطالعه بارداری به چالش کشیده شده است. آنها تشخیص دادند كه بسیاری از زنانی که دیابت داشته اند اما قبل از بارداری، تشخیص داده نشده بود (که همچنین مرتبط با دیابت بارداری می باشد)، وقتی به درجه افزایش قند خون یا تظاهرات اولیه آن (قبل از 24 هفته) مبتلا می شوند، به وضوح بیان می كند این زنان از قبل مبتلا به دیابت بوده اند که تا زمانی که غربالگری دیابت بارداری در حاملگی انجام شد تشخیص دیابت بارداری داده نشده بود. انجمن بین المللی دیابت در گروه مطالعه بارداری با توجه به اینکه این زنان خطر عوارض مادری و جنینی از جمله ناهنجاری ها و بد شکلی های بسیار بیشتری دارند، توصیه می شود که تشخیص دیابت بارداری فقط در صورتی انجام داده شود که عدم تحمل گلوکز در بارداری دیده می شود و زنانی که ابتلا به دیابت در آنها تشخیص داده شده، قبل از بارداری مبتلا نبوده اند. با توجه به این نگرانی در مورد دیابت قبل از بارداری تشخیص داده نشده، دستورالعمل های انجمن دیابت آمریکا در سال 2017 توصیه می کند زنان در اولین مراجعه قبل دوران بارداری از لحاظ وجود BMI بیشتر از 25 (یا بیشتر از 23 در آمریکایی های آسیایی) و یک یا چند عامل خطر دیگر، غربالگری شوند. انجمن بین المللی دیابت در گروه مطالعه بارداری و انجمن دیابت آمریکا توصیه می کنند که در صورت وجود هر یک از معیارهای زیر، زنانی که برای اولین بار دیابت در دوران بارداری برای آنها تشخیص داده می شود باید دیابت از پیش وجود داشته (و نه دیابت بارداری) برای آنها در نظر گرفته شود:
• هموگلوبین A1c بیشتراز 6.5 درصد
• FBG ≥ 126 میلی گرم در دسی لیتر
• گلوکز تصادفی برابر یا بیشتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر
که همان معیارهای دیابت در خارج از بارداری هستند.
غربالگری برای دیابت بارداری |
وضعیت خطر بالا: وضعیت خطر بالا نیاز به آزمایش گلوکز به محض تشخیص بارداری دارد و در صورت طبیعی بودن تست اولیه باید مجدداً در هفته 24 تا 28ام آزمایش گرفته شود. زنان با BMI> 25 ( یا بیشتر از 23 درصورت آسیایی آمریكایی) و یك یا چند مورد از عوامل خطر:
|
غربالگری در GDM می تواند به وسیله ی یکی از دو روش زیر انجام شود:
۱. تست تحمل خوراکی گلوکز 2 ساعته بعد از دریافت 75 گرم گلوکز: در این روش بعد از دریافت 75 گرم گلوکز توسط فرد، گلوکز خون در ابتدا، یک ساعت بعد، 2 ساعت بعد و بیشتر مورد ارزیابی قرار می گیرد. اگر گلوکز خون ناشتا بیشتر از 92 میلی گرم در دسی لیتر (5.1 میلی مول در لیتر)، گلوکز خون یک ساعت بعد بیشتر از 180 میلی گرم در دسی لیتر (10 میلی مول در لیتر) و گلوکز خون 2 ساعت بعد بیشتر از 153 میلی گرم در دسی لیتر باشد.
۲. تست خوراکی گلوکز 1 ساعته بعد از دریافت 50 گرم گلوکز (غیر ناشتا): در افرادی که گلوکز خون آن ها در تست تحمل خوراکی 3 ساعته با دریافت 100 گرم گلوکز، بالاتر از 140 میلی گرم در دسی لیتر (7.8 میلی مول در لیتر) داشته اند، ادامه می یابد و زمانی که سطح گلوکز بعد از 2 ساعت تست گلوکز خون بیشتر از 140 میلی گرم در دسی لیتر (7.8 میلی مول در لیتر) باشد؛ دیابت بارداری تشخیص داده می شود.
نحوه انجام آزمایش چالش گلوکز در دیابت بارداری
در این آزمایش یک محلول قند به فرد داده میشود که حاوی 50 گرم گلوکز حلشده در 250 تا 300 میلیلیتر آب است. این محلول طعمی شبیه به نوشابۀ خیلی شیرین دارد و باید در مدت زمان پنج دقیقه آن را سریع بنوشد. یک ساعت بعد برای بررسی سطح قند خون، یک نمونه خون از فرد گرفته میشود. این آزمایش مشخص میکند که بدن فرد چگونه قند را به شکلی مؤثر فرآوری میکند.
این آزمایش را میتوان در شرایط غیرناشتا و در هر ساعت از روز، بدون توجه به آخرین وعدۀ غذایی انجام داد. در طول انجام آزمایش، فرد باید در حالت نشسته قرار داشته باشد و از فعالیت بدنی شدید، نوشیدن چای یا قهوه و خوردن مواد غذایی پرهیز کند. فرد در صورت بروز عوارضی مانند تهوع باید در حالت خوابیده قرار بگیرد و اگر استفراغ کرد، نتایج دیگر قابل اطمینان نیست و آزمایش نباید ادامه یابد. اگر مقدار قند اندازهگیری شده کمتر از 140 میلیگرم در دسیلیتر باشد، مشکلی محسوب نمیشود اما درصورتیکه بیشتر از این مقدار باشد، مرحلۀ دوم آزمایش انجام میشود که آزمایش تحمل گلوکز است.
نحوه انجام آزمایش تحمل گلوکز در دیابت بارداری
در آزمایش تحمل گلوکز فرد باید حداقل هشت ساعت ناشتا باشد. معمولاً از فرد خواسته میشود که شب قبل از آزمایش دیروقت شام میل کند و بعد از آن ممکن است گفته شود از خوردن و نوشیدن هر چیز به جز مقدار کمی آب خودداری کند، در نتیجه بهتر است صبح روز بعد، پیش از انجام هر کاری این آزمایش انجام شود. در روز آزمایش ابتدا یک نمونه خون برای اندازهگیری قند خون ناشتا گرفته میشود و پس از آن محلولی حاوی 100 گرم گلوکز خوراکی به فرد داده میشود.
در این زمان طی سه ساعت، سه نمونه خون به صورت هر ساعت یک بار، از بازو گرفته میشود.
بعد از اعلام نتیجۀ آزمایش، درصورتیکه حداقل دو مورد از مقادیر اندازهگیریشده بیشتر از مقدار استاندارد باشد، تشخیص دیابت بارداری قطعی می باشد. در برخی موارد، پزشکان به جای درخواست آزمایش چالش گلوکز، از همان ابتدا آزمایش تحمل گلوکز دو ساعته را درخواست میکنند. این آزمایش مانند آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته است، اما تفاوت آن در محلول گلوکز خوراکی حاوی 75 گرم گلوکز است و نمونهها در مدت دو ساعت گرفته میشود. این نوع غربالگری در یک مرحله انجام میشود و نتیجۀ آن نیز قطعی است.
درصورت تشخیص دیابت بارداری، باید با رعایت یک رژیم غذایی مناسب، وضعیت سلامت خود را کنترل کرد. دیابت بارداری معمولاً تا زمانی که فرد باردار می باشد ادامه مییابد، اما برخی از مادران که در دوران بارداری به دیابت مبتلا میشوند، پس از زایمان نیز با این عارضه درگیر خواهند بود. بنابراین، شش تا هشت هفته بعد از زایمان نیز انجام آزمایش ضروری است.
مدیریت تغذیه پزشکی در دیابت بارداری
برای زنان مبتلا به دیابت بارداری باید پایش قند خون در منزل آموزش داده شود تا اطمینان حاصل شود که اهداف قند خون آنها در طول مدت بارداری برآورده شده است. بهترین درمان دیابت بارداری کاملاً به شدت عدم تحمل گلوکز و پاسخ مادر به آن و تأثیری که بر رشد جنین دارد، بستگی دارد. حداقل در نیمی از موارد، رژیم به تنهایی می تواند مقادیر قند خون ناشتا و بعد از غذا را در محدوده هدف حفظ کند. از آنجایی که سطح گلوکز بعد از غذا به شدت با خطر تولد نوزاد با وزن بیشتر از 4 کیلوگرم همراه بوده است، پیشنهاد می شود علاوه بر کنترل افزایش اضافه وزن، محدودیت کربوهیدرات به 30 تا 40 درصد کالری کل برسد که می تواند برای کاهش گردش گلوکز بعد از غذا و درمان دیابت بارداری نیز مفید باشد. با این حال، اجزای حقیقی رژیم غذایی که باعث نتایج بهینه در قبل یا بعد از زایمان می شود ناشناخته است. این نگرانی نیز وجود دارد که زنان مصرف چربی را به عنوان جایگزینی برای مصرف کربوهیدرات ها در نظر بگیرند که اخیراً با عواملی از جمله استرس اکسیداتیو و همچنین فنوتیپ مقاوم به انسولین مرتبط بوده است. اگرچه یک رژیم کم کربوهیدرات با چربی بالا به طور عادی برای کاهش حداقل قند خون بعد از غذا توصیه شده است، یک بررسی اخیر چند آزمایش کنترل شده تصادفی با پیگیری مدیریت تغذیه در 250 خانم مبتلا به دیابت بارداری پیشنهاد کرد که رژیم غذایی با میزان بالای کربوهیدرات و فیبر پیچیده ،قند ساده کم و چربی اشباع کم شده ممکن است در کاهشِ افزایش قند خون بعد از غذا، جلوگیری از بدتر شدن مقاومت به انسولین و درمان دیابت بارداری و همچنین جلوگیری از رشد بیش از حد جنین مؤثر باشد. یک آزمایش جدید اخیر رژیم غذایی کم کربوهیدرات / پر چرب را به چالش کشید و نشان داد که رژیم غذایی با کربوهیدرات های پیچیده بالاتر و چربی کمتر باعث کاهش قند خون ناشتا و چربی نوزاد می شود. با توجه به این آزمایشات، رژیم غذایی دارای کربوهیدرات های پیچیده بیشتر از کربوهیدرات های ساده برای درمان دیابت بارداری توصیه می شود که به دلیل کندتر شدن زمان هضم، که مانع از افزایش سریع قند خون می شود، می باشد. یک مطالعه تصادفی اخیر که باعث افزایش میزان کربوهیدرات های پیچیده به 60 درصد کالری کل و محدود کردن میزان چربی به 25 درصد شد، نشان داد که به اهداف میزان قند خون مشابه در رژیم با میزان کربوهیدرات کم، چربی بالاتر که در نتیجه ی آن میزان اسیدهای چرب آزاد پایین تر بود دست یافتیم. رژیم غذایی با چربی بالاتر در هنگام تجویز به نمونه های غیر انسانی قادر به ایجاد رسوب تری گلیسرید در کبد فرزندان شد که با بیماری کبد چرب غیر الکلی یکسان است. بعلاوه، محققان متعاقباً نشان دادند كه رژیم غذایی پرچرب در مادر باعث كاهش جریان خون رحم، اختلال در جفت و افزایش خطر زایمان در نمونه های غیر انسانی می شود. بنابراین توصیه می شود حداقل 175 گرم کربوهیدرات را مصرف کنید اما کربوهیدرات های پیچیده را جایگزین کربوهیدرات های ساده کنید، میزان مصرف فیبر و پروتئین را افزایش دهید و از مصرف چربی های اشباع شده اجتناب کنید، این توصیه ها مطابق با توصیه هایی است که قبلاً در مورد زنان مبتلا به دیابت وجود داشته قبل از بارداری یا چاق داشتیم. شواهد کمی برای حمایت از یک رویکرد رژیم غذایی نسبت به سایر رویکردها وجود دارد، اما روش معمول آن سه وعده غذایی و 2 تا 3 میان وعده برای توزیع دریافت کربوهیدرات و کاهشِ افزایش قند خون بعد از غذا می باشد. دریافت کالری و توصیه های افزایش وزن نیز مطابق با آنچه در خانم هایی که چاقی یا دیابت نوع 2 دارند توصیه می شود. با این حال، دو مطالعه وجود دارد که نشان می دهد که اگر افزایش وزن بارداری کمتر از توصیه های مؤسسه پزشکی برای زنان دارای اضافه وزن مبتلا به دیابت بارداری باشد، ممکن است باعث کاهش نیاز به انسولین، کاهش نیاز به زایمان سزارین و بهبود نتایج بارداری و بهبود و درمان دیابت بارداری شود.
مدیریت ورزش در دیابت بارداری
ممکن است نقش ورزش در دیابت بارداری حتی مهم تر از زنان مبتلا به دیابتِ قبل از بارداری باشد؛ زیرا ممکن است نیاز به درمان پزشکی کمتر شود. این ایده مشابه شواهد در بیماران غیر باردار مبتلا به دیابت است که به دلیل افزایش عضله لخم و افزایش حساسیت بافت به انسولین، از تمرینات وزنی پشتیبانی می کنند. یک بررسی اخیر در زنان مبتلا به دیابت بارداری نشان داد، پنج مورد از هفت مورد مداخله (تقریبا 70 درصد) مبتنی بر فعالیت بدنی افراد، باعث بهبود در کنترل قند خون یا محدود کردن مصرف انسولین و کنترل دیابت بارداری می شود. ورزش با شدت متوسط به خوبی تحمل می شود و این نتایج در چندین کارآزمایی در زنان مبتلا به دیابت بارداری برای کاهش سطح گلوکز مادر و کنترل دیابت بارداری نشان داده شده است. انجام ورزش بعد از غذا به صورت پیاده روی سریع ممکن است باعث شود گلوکز در گردش خون بعد از غذا در بعضی از خانم ها که درمان پزشکی در آن ها منع شده است، به میزان کافی کاهش یابد. ایجاد یک روال منظم ورزش با شدت متوسط در دوران بارداری، طبق کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا، 30 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط حداقل 5 روز در هفته، ممکن است فواید طولانی مدتی برای بیمار مبتلا به دیابت بارداری که به وضوح خطر قابل توجهی از ابتلا به دیابت نوع 2 را در آینده دارد، داشته باشد.
شیردهی در دیابت بارداری
به نظر می رسد در زنانی که شیر می دهند، شیوع کمتری در اختلال تحمل گلوکز و دیابت نوع 2 دیده می شود و همچنین خطر ابتلا به چاقی و اختلال در تحمل گلوکز نوزاد کاهش می یابد. شدت بیشتر شیردهی (تغذیه انحصاری یا بیشتر از شیر مادر) با میزان پایین تر قند خون پلاسما در حالت ناشتا و انسولین ناشتا و همچنین شیوع کمتری از پیش دیابت یا دیابت در 6 تا 9 هفته پس از زایمان در زنان با سابقه دیابت بارداری همراه بود. مطالعات اخیر که روی زنان مبتلا به دیابت بارداری انجام شده است نیز نشان می دهد که خطر چاقی کودکان کاهش یافته است. در مطالعه بزرگ EPOCH (کاوش نتایج پری ناتال در بین کودکان مطالعه)، فرزندان زنانی که مبتلا به دیابت هستند (در درجه اول دیابت بارداری) که حداقل 6 ماه از شیر مادر تغذیه شده بودند، مسیر رشد BMI آهسته تر در دوران کودکی و BMI کمتری در کودکان، نسبت به فرزندانی که در این مدت زمان از شیر مادر تغذیه نشده بودند، داشتند. مطالعات در حال رشدی وجود دارد که نشان می دهد برخی از مزایای محافظت کننده در برابر چاقی کودکان و تقویت سیستم ایمنی در نوزاد تغذیه شده از شیر مادر ممکن است تحت تأثیر هورمونهای تنظیم کننده اشتها، نشانگرهای زیستی استرس اکسیداتیو و التهاب و باکتری های شیر باشد. میزان دریافت کلسیم باید حداقل 1500 میلی گرم در روز باشد، زیرا تغذیه انحصاری و طولانی مدت با شیر مادر می تواند باعث کاهش برگشت پذیر در تراکم استخوان شود. تغذیه با شیر مادر باید در کلیه زنانی که سابقه ابتلا به دیابت پیش از بارداری یا دیابت بارداری دارند به منظور پیامدهای بهداشتی مادران و فرزندان، مورد تشویق واقع شود.
بهترین رژیم برای دیابت بارداری
اگر بدن میزان انسولین پایین تری نسبت به مقدار مورد نیازش داشته باشد منجر به افزایش قند خون می شود. بدون درمان یا مدیریت این شرایط، سطح بالای قند خون ممکن است برای مادر و نوزادش مشکلاتی ایجاد کند.
در اینجا نوعی از رژیم غذایی را که فرد در دوران حاملگی (اگر دیابت بارداری وجود داشته باشد) باید رعایت کند، توضیح داده شده است.
غذاهایی که باید در مادران مبتلا به دیابت بارداری مصرف شود
پیروی از یک رژیم غذایی سالم در دوران بارداری از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به خصوص اگر مادر مبتلا به دیابت، باردار باشد. به همین دلیل، زنان باردار باید از توصیه های پزشک یا متخصص تغذیه خود پیروی کنند و از تلاش برای ایجاد برنامه غذایی غیر اصولی خودداری کنند.
بالا بودن میزان قند خون در دوران بارداری ممکن است برای مادر و جنین در حال رشد مضر باشد. نظارت بر اینکه چه میزان کربوهیدرات در رژیم غذایی وجود داشته باشد - از جمله نوع کربوهیدرات و فراوانی مصرف- برای کمک به مدیریت قند خون مهم است. نگه داشتن دفتر ثبت غذایی ممکن است این امر را آسان تر کند. همچنین برای زنان مبتلا به دیابت بارداری مهم است که میزان قند خون خود را طبق دستورالعمل پزشک کنترل و ثبت کنند. اکثر خانمها باید اول صبح و بین وعده های غذایی این سطح را بررسی کنند. این نتایج می تواند میزان و نوع غذایی مصرفی را که برای آنها بی خطر است مشخص کند.
نظارت بر مصرف کربوهیدرات ها در مادران مبتلا به دیابت بارداری
نظارت بر کربوهیدرات مصرفی می تواند به میزان فاصله زمانی بین وعده های غذایی و میان وعده هایی که حاوی کربوهیدرات هستند کمک کند. انجام این کار می تواند بعد از خوردن غذا میزان قند خون را کاهش دهد. انجمن ملی بهداشت کودک و توسعه انسانی توصیه می کند که زنان مبتلا به دیابت بارداری حداقل سه وعده غذایی کوچک تا متوسط و دو تا سه میان وعده در روز مصرف کنند.
راه های دیگر برای کمک به تنظیم قند خون عبارتند از:
• از خوردن بیش از حد کربوهیدرات در یک وعده خودداری کنید.
• توجه بیشتر به غذاهایی که حاوی کربوهیدراتهای پیچیده مانند فیبر هستند، داشته باشید.
• کربوهیدرات ها را با پروتئین یا چربی های سالم ترکیب کنید.
• از حذف وعده های غذایی اجتناب کنید.
• یک صبحانه سرشار از پروتئین و فیبر زیاد میل کنید
خوردن غذاهای با شاخص گلایسمی کم در مادران مبتلا به دیابت بارداری
خوردن غذاهایی که شاخص گلایسمی کم دارند یکی دیگر از عوامل مهم در رژیم غذایی دیابت بارداری است.
شاخص گلایسمی اندازه گیری می کند که یک غذای خاص با چه سرعتی قند خون را افزایش می دهد. بدن غذاهایی را که دارای شاخص گلایسمی پایین تر هستند کندتر از آنهایی که دارای شاخص گلایسمی بالا هستند، تجزیه می کند.
در این شاخص غذاهای با نمره 55 یا پایین تر در شاخص گلایسمی در گروه غذاهای با شاخص گلایسمی کم قرار می گیرند. این غذاها برای خانم هایی که دیابت بارداری دارند و سعی در کنترل میزان قند خون و کنترل دیابت بارداری دارند، مناسب است.
غذاهای با شاخص گلایسمی پایین شامل موارد زیر است:
• سبزیجات غیرنشاسته ای
• برخی از سبزیجات نشاسته ای، مانند نخود فرنگی و هویج
• برخی میوه ها مانند سیب، پرتقال، گریپ فروت، هلو و گلابی
• لوبیا
• عدس
• نخود
همه این غذاها، قند را به آرامی در خون آزاد می کنند که این ویژگی به ثبات سطح قند خون کمک می کند.
افزایش مصرف پروتئین در مادران مبتلا به دیابت بارداری
خوردن پروتئین در کنار کربوهیدرات ها یا انتخاب غذاهای غنی از کربوهیدرات که پروتئین نیز دارند، به تعادل قند خون کمک می کند. زنان مبتلا به دیابت بارداری باید سعی کنند غذاهای غنی از پروتئین مصرف کنند؛ مانند:
• ماهی، مرغ و بوقلمون
• تخم مرغ
• پنیر سویا
• لوبیا
• آجیل
• دانه ها
• کینوآ
• حبوبات
انتخاب چربیهای اشباع نشده در مادران مبتلا به دیابت بارداری
چربی های غیر اشباع نیز بخشی از هر رژیم غذایی سالم هستند. نمونه هایی از چربی های اشباع نشده عبارتند از:
• روغن زیتون
• روغن بادام زمینی
• آووکادو
• اکثر آجیل ها و دانه ها
• ماهی سالمون
• ماهی ساردین
• ماهی تون
• دانه چیا
در صورت پیروی از رژیم دیابت بارداری، جلوگیری از مصرف غذاهایی که ممکن است بیش از حد قند خون را افزایش دهند، ضروری است.
اجتناب از مصرف غذاهای قندی در مادران مبتلا به دیابت بارداری
میزان قند خون هنگام خوردن غذاهای قندی، به ویژه مواردی که تحت پالایش یا فرآوری قرار گرفته اند، افزایش می یابد. زنان مبتلا به دیابت حاملگی باید تا حد امکان از غذاهای قندی پرهیز کنند یا مصرف آن ها را محدود کنند.
غذاهای قندی که باید از مصرف آن ها جلوگیری شود شامل موارد زیر است:
• کیک ها
• شیرینی ها
• آبنبات ها
• دسرها
• بیسکویت و کلوچه ها
• نوشابه ها
• بستنی
• آبمیوه با قند های افزود شده
زنان مبتلا به دیابت بارداری می توانند از شیر و میوهها حتی اگر حاوی قندهای طبیعی باشند، در حد اعتدال استفاده کنند.
اجتناب از مصرف غذاهای سرشار از نشاسته در مادران مبتلا به دیابت بارداری
غذاهای نشاسته ای حاوی کربوهیدرات های زیادی هستند و می توانند تأثیر قابل توجهی بر قند خون داشته باشند، بنابراین مهم است که آنها را فقط به مقدار و اندازه های کم مصرف کنید. بهتر است از خوردن غذاهای سرشار از نشاسته ای پرهیز کنید یا حتی الامکان مصرف آن ها را محدود کنید؛ از جمله:
• سیب زمینی سفید
• نان سفید
• برنج سفید
• ماکارونی سفید
اگرچه غلات کامل، مانند ماکارونی، گندم سبوس دار و برنج قهوه ای مغذی تر هستند، اما باز هم از نظر کربوهیدرات غنی هستند. در نتیجه، مصرف این غذاها ممکن است در حد اعتدال بهتر باشد.
جلوگیری از مصرف قندها و کربوهیدراتهای پنهان در مادران مبتلا به دیابت بارداری
بعضی از غذاها و نوشیدنی ها آشکارا منبع قند یا کربوهیدرات نیستند. با این حال، آنها هنوز هم ممکن است حاوی سطوح بالقوه مضر از هر دو منبع باشند. نمونه هایی از این محصولات عبارتند از:
• غذاهای بسیار فرآوری شده
• برخی از چاشنی ها، مانند انواع سس ها (سس کچاپ)
• فست فود ها
• الکل