دیسپلازی نوزادان

دیسپلازی برونکو پولمونری، یک بیماری مزمن ریوی است كه در بين نوزاداني كه نارس به دنيا می آیند و داراي اختلال رشد هستند، شايع است. این اختلال در 20% نوزادان نارس و 60% از نوزاداني كه قبل از هفته ي 26 متولد شده اند مشاهده مي شود. اين نوزادان دچار کاهش ظرفیت پذیرش ریوی (کامپلیانس) بوده و  نیاز به مراقبت هاي تنفسی دارند. یافته ها نشان می دهد که اثرات پاسخ التهابی جنین بر رشد ریوی نقش دارد و به طور قابل ملاحظه ای در ایجاد دیسپلازی برونکو پولمونری مؤثر است.

علائم دیسپلازی برونکو پولمونری چیست؟

علائم ديسپلازي برونكو پولمونري بسته به شدت آن متفاوت است. شایع ترین علائم دیسپلازی برونکو پولمونری عبارتند از:
•    تنفس سریع و پی در پی
•    تنفس سخت
•    خس خس سینه (صدای سوت نرم به محض تنفس نوزاد)
•    نیاز به ادامه اکسیژن درمانی بعد از هفته 36
•    تغذیه دشوار
•    عفونت های مكرر ریه كه ممكن است نیاز به بستری داشته باشد.

درمان دیسپلازی برونکو پولمونری در نوزادان

روش درماني بيماري ديسپلازي نوزادان باید احتمال آسیب های بیشتر را به حداقل رسانده و همزمان محیطی مطلوب برای رشد و بهبودی فراهم آورد. از اين نوزادان كه تحت مراقبت هاي ويژه پزشكي هستند به طور مرتب و متناوب نمونه گاز خون جهت سنجش و كنترل اسيدي و بازي بودن خون و فشار دي اكسيد كربن شريان ها گرفته مي شود. پالس اکسیمتری مداوم نيز برای پایش اکسیژناسیون استفاده می شود. علاوه بر اين ها تهویه طولانی مدت مي تواند منجر به  آسیب حنجره و تنگی ساب گلوتیک در نوزادان شود، در نتيجه بايد تلاش های دوره ای و پیشرونده برای جدا کردن نوزادان از تهویه کمکی صورت می گیرد. ساکشن کردن نيز باید صرفا به زمان های مورد نیاز محدود گردد، زیرا با آسیب نای و برونش در ارتباط است.
به خاطر نیاز به درمان هیپوکسی (كمبود اكسيژن در بدن نوزاد) از یک سو و اجتناب از تماس با اکسیژن اضافی از سوی دیگر، استفاده از اکسیژن تکمیلی در این بیماران با اختلاف نظر همراه است. زيرا تنفس اكسيژن اضافي در اين نوزادان مي تواند با خطر ادم و التهاب ريه ها همراه باشد. 
اگرچه درمان با دیورتیک ها (دارو هاي ادرار آور) ممکن است که وضعیت ریوی را در کوتاه مدت اصلاح نماید ولی هیچ مدرکی در زمینه بهتر شدن پیامدهای بالینی توسط دیورتیک درمانی وجود ندارد. هم چنين استفاده از دیورتیک ها مي تواند منجر به اختلال در تعادل يون هاي خون و مشكلاتي مثل  هیپوناترمی (اختلال غلظت سديم خون) و هیپو کالمی (كاهش غلظت پتاسيم خون) شود.

تغذیه و رژیم درمانی در دیسپلازی برونکو پولمونری

نوزادان مبتلا به ديسپلازي برونكو پولمونري براي شروع رژيم درماني بايد طبق يك برنامه بررسي دقيق در رابطه با موارد زير بررسي و پرونده پزشكي تغذيه اي شان تكميل شود:
•    تاریخچه: وزن زمان تولد/ سن حاملگی مادر/ سابقه دارویی/ الگو رشد قبلی
•    وضعیت پزشکی: وضعیت تنفسی/ میزان اشباع اکسیژن/ استفاده از داروها/ استفراغ/ مدفوع یا اجابت مزاج/ برون ده ادراری / وزن مخصوص ادرار/ وابستگی به ونتیلاتور
•    مقادیر تغذیه ای- بیوشیمیایی: مقادیر آنتروپرومتریک /وزن/ قد/صدک های رشد/ اندازه های دور سر/ هموگلوبین/ هماتوکریت/ الکترولیت های سرم/ پروتئین واکنش دهنده C یا همان CRP
•    تاریخچه دریافت غذا: حجم غذای دریافتی/دفعات تغذیه/ رفتار حین خوردن/ ترکیب فرمولا (شیر خشک)/ استفاده از غذاهای جامد/ توابع یا نقاط عطف پیشرفت های خوردن/ اشکال در بلع / ریفلاکس محتویات معده به مری
•    نگرانی های محیطی: کنش متقابل بین والدین- کودک/ تسهیلات منزل/ دستیابی به غذای سالم/ منابع اجتماعی/ منابع اقتصادی/ دستیابی به غذا و مواد مغذی کافی
نیاز به انرژی در نوزادان مبتلا به دیسپلازی برونکو پولمونری 15 تا 20 درصد بیشتر از نوزادان سالم است و طی دوره های فعال بیماری به انرژی 140 تا 150 کیلوکالری به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در طول روز احتياج دارند. عدم دریافت كالري کافی منجر به اختلال در وضعیت سوخت و ساز بدن و خستگی عضله دیافراگم می شود.                                                                                                 

مصرف مواد غذایي کافی و مناسب برای رشد ریه، تکامل كيسه هاي هوا، تولید سورفکتانت و حفاظت در برابر عفونت ها حیاتی است.
-    پروتئين: در نوزادان مبتلا به دیسپلازی برونکو پولمونري، درمان با کورتیکواستروئیدها منجر به افزایش توده چربی و کاهش توده بدون چربی بدن می شود و بدین طریق ترکیب وزن گیری را تغییر میدهد و توده بدون چربی بدن کاهش مي يابد که علت این وضعیت كمبود پروتئین هاي بدن است. براي حل اين مشكلات در اين نوزادان، دریافت پروتئین به صورت 3/5 تا 4 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن براي رفع نياز هاي رشد و آنابوليك توصيه مي شود.

اسیدهای آمینه كه اجزاي تشكيل دهنده ي پروتئين ها هستند، طی 26 ساعت اول حیات تجویز می شوند زیرا به خوبی توسط بدن نوزاد پذيرش شده و تحمل به گلوکز را بهتر ساخته و توازن نیتروژن مثبت را به وجود می آورند. نیاز به اسید آمینه به صورت زیر پیشنهاد شده است:
•    1.5 تا 2 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز برای نوزادان بيش از 36 هفته
•    2 تا 3 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز برای نوزادان 30 تا 36 هفته
•    3.6 تا 4.8 گرم به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در روز برای نوزادان 24 تا 30 هفته 
-    لپيد ها: هرچند لیپید ها نقشی حیاتی در تأمین اسیدهای چرب ضروری داشته و به عنوان منابع خوبي از انرژي مطرح می شوند، اما در رابطه با تجویز لیپید براي نوزادان مبتلا به ديسپلازي هنوز هم اختلاف نظر وجود دارد. لیپیدها در مقادیر اندک تجویز می شوند زیرا می توانند باعث افزایش خطر ابتلا به کرنیکتروس (نوعي آسيب مغزي بر اثر زردي و رسوب بيلي روبين اضافي در مغز) در این نوزادان شوند. در مقایسه با کربوهیدرات ها، لیپیدها در نوزادان بر خلاف بزرگسالان، منجر به تولید دی اکسید کربن کمتري شده و باعث بهتر شدن تنفس مي گردد. گستره معقولی از چربی به صورت 4/4 تا 6 گرم چربی در هر 1000 کیلوکالری یا دريافت 40 تا 55 درصد از کالری مورد نياز از طريق چربی پیشنهاد شده است.
-    يون ها: در نوزادان مبتلا به دیسپلازی برونکو پولمونری که تحت درمان با دیورتیک (دارو هاي ادرار آور) قرار می گیرند تخلیه ذخایر سدیم و پتاسیم دیده می شود. از آن جا که تجویز سدیم عملکرد دیورتیک ها را بی اثر و نا کارآمد می سازد کمبود های خفیف سدیم و کلراید قابل پیش بینی هستند. همچنین در این نوزادان کاهش معدنی شدن استخوان نیز دیده می شود زيرا دفع ادراری کلسیم با تجویز داروهای کورتیکواستروئید و دیورتیک افزایش می یابد.
استئوپنی (كاهش تراكم استخواني) ناشی از نارسی نیز در نوزادان مبتلا به دیسپلازی برونکو پولمونری شایع است که دلیل آن کمبودهای تغذیه ای کلسیم و فسفر می باشد و به همين دليل نوزادان مبتلا به دیسپلازی برونکو پولمونری هر 1 یا 2 هفته از نظر کلسیم و فسفر مورد پایش قرار می گیرند.
-    ويتامين ها و مكمل ها: مکمل یاری با ویتامین D و همچنین تقویت کننده هاي شیر مادر هم به نوزادان مبتلا به ديسپلازي توصیه می شود.

نشان داده شده است که مصرف ویتامین A، کورتیکواستروئیدها و کافئین نیز شدت بیماری دیسپلازی برونکو پولمونری را در هفته 36 كاهش می دهد. تجویز داخل عضلانی 5000 واحد بین المللل ویتامین A به صورت 3 بار در هفته و به مدت یک ماه کاهش چشمگیري در شدت دیسپلازی برونکو پولمونری و مرگ نوزادان دریافت کننده اين مکمل به همراه داشته است.
تغذیه وریدی (تزريق به عروق خوني) نیز به همراه تغذیه انترال (از طريق لوله هاي خاص منتهي به معده و دستگاه گوارش و نه به صورت تزريق به خون) تا رسیدن حجم غذا به 100 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز ادامه می یابد. شروع زودتر وعده های غذایی انترال باعث القای حرکت معده و تسریع روند پیشرفت به سوی داشتن وعده های غذایی کاملا روده ای (انترال) می گردد.

مشکلات موجود در نوزادان مبتلا به ديسپلازي

مشکلات تغذیه ای در نوزادان مبتلا به ديسپلازي برونكو پولمونري تا حدودي شایع است كه مي تواند منجر به عواقب زير شود:
•    هماهنگی ضعیف در مکیدن
•    اختلال در بلع و تنفس 
•    حساسیت به لمس دهانی
•    مشکلات رفتاری 

جلوگیری از دیسپلازی برونکو پولمونری

تضمین اینکه نوزاد شما پس از رشد کامل ریه ها به دنیا بیاید بهترین پیشگیری از دیسپلازی برونکو پولمونری است. شیوه های بارداری سالم ممکن است این احتمال را افزایش دهد. اقدامات ساده ای که مادر باید انجام دهد این است:
•    خودداری از کشیدن سیگار 
•    عدم مصرف الکل و مواد مخدر 
•    رژيم غذايي سالم
•    جلوگیری از عفونت ها 
اگر خطر زایمان زودرس نوزاد وجود داشته باشد، پزشک ممکن است داروی کورتیکواستروئیدی را تزریق کند که سرعت رشد ریه کودک و تولید سورفاکتانت را تسریع می کند. این خطر ابتلا به سندرم دیسترس تنفسی کودک شما را کاهش می دهد که می تواند منجر به ديسپلازي شود.