یبوست
یبوست زمانی اتفاق می افتد که فرد در طی 24 تا 72 ساعت بعد از خوردن غذا، حرکات روده ای نداشته باشد. علت اصلی یبوست کندی در سرعت عبور مواد دفعی از روده بزرگ است که منجر به جذب بیشتر آب مواد دفعی شده و در نتیجه مدفوع خشک تر می شود و علل آن، کم آبی و مصرف کم فیبر غذایی تا بیماری هایی مثل دیابت، کم کاری تیروئید و تومورهای روده بزرگ متفاوت می باشد. افراد ممکن است به دلایل مختلفی مانند تغییر رژیم غذایی، مسافرت، داروها و بارداری گاهی اوقات یبوست را تجربه کنند.در بیشتر اوقات، یبوست با مراقبت از خود درمان می شود و جدی نیست. اما گاهی اوقات یبوست مزمن رخ می دهد و زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار می دهد. این امر به ویژه در کودکان می تواند مشکل ساز باشد زیرا می تواند بر رفتار آن ها تأثیر بگذارد، بنابراین یافتن علت آن مهم است.
علائم یبوست
• کمتر از سه حرکت روده در هفته
• مدفوع سخت یا خشک
• مدت زمان طولانی برای گذر مدفوع
• احساس اینکه تمام مدفوع خود را دفع نکرده اید.
• نفخ شکم
• خون روی سطح مدفوع سخت
• کاهش اشتها در نوزادان و کودکان
• بعضی اوقات افراد علائم نادری از یبوست دارند از جمله حالت تهوع و استفراغ؛ که اگر همراه با یبوست رخ دهند باید با پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض یبوست
• بواسیر
بواسیر، رگ های متورم و ملتهب در روده یا مقعد است که می توانند در داخل یا خارج رخ دهد.
• شکاف مقعد
شقاق مقعد معمولاً نتیجه نوعی ضربه به مقعد مانند مدفوع سخت است. شقاق مقعد معمولاً دردناک است و ممکن است باعث خارش نیز شود.
• پرولاپس رکتال(بیرون زدگی مقعد)
پرولاپس رکتال هنگامی اتفاق می افتد که آخرین قسمت روده بزرگ شما (راست روده) خارج از مقعد بیرون زده و در قسمت بیرونی بدن شما قابل مشاهده باشد. این امر لزوماً دردناک نیست، و در بسیاری از موارد بدون درمان از بین می رود.
• گیرافتادگی مدفوع
گیرافتادگی مدفوع (FI) حالت یبوست طولانی مدت است و هنگامی اتفاق می افتد که مدفوع آنقدر سخت باشد که با یک حرکت روده معمولی نتواند در طول آن عبور کند. این عارضه غالباً باید با داروها یا روش هایی مانند نوشیدن آب یا تنقیه درمان شود.
• عوارض در کودکان
كودكان، به طور خاص، كسانی هستند كه به دلیل درد از اجابت مزاج خودداری می كنند که در پی آن ممكن است مدفوع در روده بزرگ جمع شود. گاهی اوقات این مدفوع تجمع یافته نشت پیدا می کند که به این شرایط اصطلاحا "انسداد خاکی" گفته می شود.
• عوارض در سالمندان
شیوع یبوست با افزایش سن، به ویژه افراد بالای 65 سال افزایش می یابد. همچنین یبوست مزمن می تواند منجر به گیرافتادگی مدفوع و بی اختیاری دفع شود. در موارد شديد، گیرافتادگی مدفوع مي تواند باعث انسداد روده يا زخم و سوزش و سوراخ شدن روده شود. در صورت عدم درمان، این عوارض می توانند به طور جدی تهدیدی برای سلامت باشند.بهترین غذاها برای یبوست عنصر اصلی در غذاهایی که برای یبوست مناسب هستند فیبر است که در غذاهایی که از گیاهان تهیه می شوند یافت می شود:
- میوه ها: انواع توت ها، هلو، زردآلو، کشمش، ریواس و آلو برخی از بهترین میوه های پر فیبر هستند. برای دریافت بیشتر فیبر، پوست آن ها را نیز میل کنید.
- غلات سبوس دار: از مصرف آرد و برنج سفید پرهیز کنید و به جای آن از غلات سبوس دار استفاده کنید که فیبر بیشتری را فراهم می کنند. غلات کامل شامل جو، برنج قهوه ای، گندم کامل،کینوآ، جو و چاودار است.
- سبزیجات: چه برگ، ساقه و چه ریشه سبزیجات را مصرف کنید، فیبر دریافت خواهید کرد.
- آجیل: خصوصا گردو و بادام
- دانه ها: چیا، دانه های بذر کتان و پسلیوم برخی از پر طرفدار ترین دانه های حاوی فیبر هستند.
- لوبیا و حبوبات (با احتیاط): حبوباتی مانند نخود، سویا، عدس و لوبیا منبع خوبی از فیبر هستند. با این حال، آن ها به دلیل گازسوزی شهرت خوبی دارند. اگر به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مبتلا هستید، لوبیا و حبوبات ممکن است علائم IBS را تشدید کنند.
غذاهایی که هرگز نباید در هنگام یبوست بخورید
- محصولات غذایی با آرد سفید
- گوشت های فرآوری شده
- غذاهای سرخ شده
- محصولات لبنی
