سوءتغذیه پروتئین-انرژی می تواند در اثر تغذیه نامناسب یا اختلالاتی مثل نارسایی مزمن کلیه که موجب هدر رفتن پروتئین می شود یا سرطان ایجاد شود. پس در سوءتغذیه پروتئین-انرژی، پروتئین کافی برای تولید هموگلوبین و گلبول قرمز وجود ندارد که موجب می شود کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرزی رخ دهد.
سوءتغذیه پروتئین-انرژی در کودکان بیشتر رخ می دهد، چون کودکان میزان جذب پروتئین کمتری دارند.
کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی بر روی سیستم های مختلف بدن تأثیر می گذارد و بنابراین افراد مبتلا را با افزایش احتمال کمبود ریز مغذی، کم آبی، عفونت و سپسیس (عفونت خون) در معرض خطر ابتلا به بیماری شدید و مرگ قرار می دهد.
پزشکان می توانند از بررسی علائم زیر متوجه کم خونی بیمار شوند:
- عادات غذا خوردن و تغییر وزن
- ترکیب چربی بدن و قدرت عضلات
- علائم دستگاه گوارش
- وجود بیماری زمینه ای
- تاخیر در رشد
- وضعیت تغذیه
سوءتغذیه پروتئین-انرژی می تواند اختلالات زیر را ایجاد کند:
- کواشیرکور
- ماراسموس
- کاتابولیسیس
علائم کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی
علائم کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی عبارتند از:
- خستگی شدید
- ضعف
- رنگ پریدگی
- سردرد و سرگیجه
- سردی دست ها و پاها
- شکنندگی ناخن ها
- افزایش درد قفسه سینه
- تنگی نفس
پیشگیری از کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی
- تغذیه با شیر مادر برای کودکانی که بستری نیستند.
- تغذیه با تمامی مواد مغذی در کودکانی که بستری هستند و همچنین ارزیابی دوره ای آن ها
درمان کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی
درمان کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی در مرحله اول شامل موارد زیر است:
- تصحیح عدم تعادل مایعات و الکترولیت ها
- درمان عفونت با آنتی بیوتیک هایی که بر سنتز پروتئین تأثیری نمی گذارند.
درمان کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی در مرحله دوم شامل موارد زیر است:
- استفاده مجدد از مواد مغذی ضروری
- فیزیوتراپی برای برخی از بیماران
برای بیمارانی که قادر به خوردن غذاهای سرشار از پروتئین نیستند و یا نخواهند بود، تغذیه با لوله یا تغذیه داخل وریدی برای تهیه مواد مغذی مورد نیاز آن ها توصیه می شود.
تغذیه درمانی کم خونی ناشی از سوءتغذیه پروتئین-انرژی
- مصرف مایعات باید کافی باشد.
- طیف گسترده ای از مواد غذایی باید انتخاب شود تا اطمینان حاصل شود که تمام ویتامین ها و مواد معدنی در رژیم غذایی گنجانده شده اند.
- شیر و غذاهای دریایی، آجیل، سبزیجات دارای برگ سبز، غلات کامل، نخود فرنگی، حبوبات و دانه های روغنی باید مصرف شود.
- سعی کنید در رژیم غذایی خود از منابع پر پروتئین و پر انرژی استفاده کنید.
- مکمل های مولتی ویتامین را می توان همانطور که توسط پزشک مشخص شده است مصرف کنید.
- از منابع حاوی سلنیوم استفاده کنید؛ مثل: گردو، جگر، ماهی، سبوس برنج و گندم، خاویار، تخم مرغ، گوشت قرمز و مرغ
- همچنین از منابع حاوی ویتامین E استفاده کنید؛ مانند: آووکادو، انبه، کیوی، گوشت غاز، دانه کاج، پسته، بادم زمینی، ماهی کاد، سبزیجات برگ سبز تیره
- میزان مصرف آنتی اکسیدان ها مانند ویتامین A را افزایش دهید: همه میوه ها و سبزیجات زرد حاوی ویتامین A، گوشت، تخم مرغ، ماهی، کلیه و کبد، روغن کبد ماهی هایی مانند کاد، کوسه و حلیب.
- شیر و غذاهای دریایی، آجیل، سبزیجات دارای برگ سبز، غلات کامل، نخود فرنگی، حبوبات و دانه های روغنی باید مصرف شود.
- از غذاهای پر انرژی و نوشیدنی هایی مانند آب نیشکر و چربی ها استفاده کنید.
- مصرف میوه های تازه و سبزیجات خام توصیه می شود.
