رزکسیون روده کوچک

سندرم رزکسیون روده کوچک به دنبال خارج ساختن بخشی از روده باریک به کمک جراحی روی می دهد و یا در بعضی از موارد نادر، به صورت مادر زادی وجود دارند؛ مثل بیماری  microvillous inclusion.
سندرم روده کوتاه را می توان به عنوان کاهش طول یا کاهش عملکرد روده پس از رزکسیون (برداشت قسمتی از روده کوچک) تعریف نمود. معمولا از دست رفتن 70 تا 75 درصد از روده کوچک منجر به سندرم روده کوتاه می شود که به صورت رزکسیون 100 تا 120 سانتی متر از روده کوچک بدون کولون و یا رزکسیون 50 سانتی متر از روده کوچک به همراه کولون تعریف می شود.

شایع ترین دلایل رزکسیون وسیع روده

•    بیماری کرون
•    آنتریت ناشی از اشعه
•     انفارکتوس مزانتر 
•    بیماری های بدخیم 

انواع رزکسیون روده کوچک

براساس اینکه در چه ناحیه ای رزکسیون رخ می دهد رزکسیون روده کوچک به چند قسمت تقسیم می شود:
•    رزکسیون دئودنوم (دوازدهه)
رزکسیون دئودنوم نادر است به طوری که این قسمت از روده ی کوچک مکان ارجح و بسیار مناسبی برای جذب عناصر مغذی کلیدی از قبیل آهن، روی، مس و فولات است.
•    رزکسیون های ژژنوم
ژژنوم مسئول جذب بخش عظیمی از مواد مغذی است. به صورت طبیعی بیشتر فرایندهای هضم و جذب مواد مغذی در 100 سانتی متر اول روده کوچک رخ می دهند که شامل دوازدهه نیز می گردد. از آنجا که رزکسیون های ژژنوم منجر به کاهش سطح جذب و افزایش ترانزیت روده ای می شود، بنابراین ظرفیت عملکردی جهت جذب ریزمغذی ها و مقادیر اضافی قندها (به خصوص لاکتوز) و لیپیدها کاهش پیدا می کند.
•    رزکسیون ایلئوم
رزکسیون های وسیع ایلئوم و به ویژه ایلئوم دیستال منجر به بروز عواقب مهم تغذیه ای و طبی می گردد. ایلئوم دیستال تنها محل جذب نمک های صفراوی و کمپلکس ویتامین B12 – فاکتور داخلی است. این روند منجر به سوءجذب چربی و ویتامین های محلول در چربی A، K، D، E می شود. علاوه بر این سوءجذب چربی منجر به ترکیب آنها با کلسیم، روی، منیزیوم و تشکیل صابون های متشکل از اسید چرب و مواد معدنی شده و سوءجذب اسیدهای چرب را بیشتر می کند.
در رزکسیون های ایلئوم دهیدراتاسیون و تغلیظ ادرار معمول است که این روند باعث افزایش خطر تشکیل سنگ ها می گردد.
•    رزکسیون های کولون
در صورت برداشتن بخشی از کولون، نمک های صفراوی جذب نشده می توانند به صورت یک محرک مخاطی عمل کرده و موتیلیتی کولون (حرکت کولون) و اتلاف مایعات و الکترولیت ها را افزایش دهد.
غذاهای حاوی فیر بالا در افرادی که تحت رزکسیون ایلئوم قرار گرفته و کولون باقی می ماند، منجر به تشکیل اسیدچرب هیدروکسی شده و اتلاف مایعات را بیشتر می کنند.

تغذیه و رژیم درمانی پزشکی در رزکسیون روده کوچک

جهت حفظ و مراقبت از وضعیت تغذیه ای در ابتدا، بیشتر بیماران در معرض رزکسیون وسیع روده، به تغذیه پرنترال نیاز دارند.
طول مدت زمانی تغذیه پرنترال و درمان متعاقبا تغذیه ای نیز به وسعت رزکسیون روده، وضعیت سلامتی بیمار و وضعیت باقی مانده سیستم گوارش بستگی دارد.
بعد از جراحی، رژیم غذایی، بیشتر، از غذاهای نرمی که هضم راحتی دارند به منظور جلوگیری از تحریک روده ها تشکیل می شود. این غذاهای نرم شامل ماست، پنیر، سوپ، برنج، ماکارونی، تخم مرغ، برش های گوشتی، کره بادام زمینی، سبزیجات پخته شده، میوه های نرم، بستنی، ژلاتین و پودینگ است.

•    پرهیز از مواد غذایی سرشار از فیبر شامل گندم کامل، جو 
•     پرهیز از غذاهایی که باعث افزایش نفخ و گاز می شوند مثل: لوبیا، کلم بروکلی، کلم، نخود فرنگی گل کلم
•    احتمالا وعده های غذایی کوچک و مکرر در مقایسه با وعده های غذایی حجیم بهتر تحمل می شوند.
•    در نتیجه بروز سوءتغذیه و بیماری گوراشی ممکن است که ظرفیت عملکردهای هضمی و جذبی بخش باقی مانده ی روده مختل گردد و سوءتغذیه به تنهایی می تواند سازگاری و مطابقت پس از جراحی را به تأخیر اندازد.
•    بیشترین تطابق و سازگازی گوارشی ممکن است که در حدود 1 تا 2 سال پس از جراحی به وجود آید؛ اما ظرفیت عملکردی روده به حالت طبیعی باز نمی گردد.
•    به خاطر اتلاف، جایگزینی ویتامین های محلول در چربی،کلسیم، منیزیم و روی ضروری است. تعدیل در میزان چربی رژیم غذایی، خصوصا در بیمارانی که کولون آنها باقی مانده است ضرورت دارد.