اسپروی تروپیکال
سوءجذب گوارشي گرمسيری يا اسپروی گرمسيری (Tropical Sprue) نشانگان سوءجذبي گوارشي است كه احتمالاً به دليل كمبود تغذيه توأم با عفونت ايجاد مي شود و به صورت بومي در كشورهای گرمسيری و نيمه گرمسيری وجود دارد و طي آن پرزهای روده باريک مسطح مي شوند. اين بيماری ممکن است شامل رشد بيش از حد باكتري، تغيير در حركات دستگاه گوارش و تغييرات سلولي در مجرای گوارش باشد. همانند بيماری سلياک، در اسپروی گرمسيری نيز تغييرات ميکروويلي های روده ای مشهود است اما اين تغييرات شدت كمتری دارد. در اسپروی تروپیکال، موكوس معده دچار آتروفي شده و ملتهب است و در نتيجه ترشح اسيد معده و فاكتور داخلي كاهش مي يابد.
علائم بیماری
اسهال، استئاتوره، دردهای شکمی، کاهش وزن و خستگی.
بیمار احتمالاً کمبود ویتامینهای A ، B12 ، D ، K و فولات دارد. از این رو علائم این کمبودها مانند کم خونی مشاهده می شود.
به‌طور معمول ناراحتى‌هاى شکمی، نفخ، پرگازى شکم، مدفوع چرب و بدبو، کاهش وزن، ضعف و خستگى وجود دارد.
چربى‌ها اغلب جذب نمى شوند و این مسئله منجر به سوء جذب چهار ویتامین محلول در چربى K)، E، D،( A مى‌گردد.
کمبود ویتامین K منجر به ایجاد گرایش به خونریزى مى‌شود. سوءجذب ویتامین D قابلیت استفاده از کلسیم و منیزیم را کاهش مى دهد و به این ترتیب درد استخوانى ممکن است یکى از علائم سوء جذب شدید باشد.
اختلال در جذب آهن، اسید فولیک و ویتامین B12 منجر به کم‌خونی، ضعف و کاهش وزن مى شود.
علائم کمبودهای غذایی نظیر
- شب کوری
- التهاب زبان و دهان
- شکاف لب ها
- شکاف گوشه های دهان
- رنگ پریدگی
- ادم
- کم خونی ناشی از کمبود اسید فولیک، آهن و ویتامین B12
عوارض احتمالي سوءجذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی تروپیکال
- كم‌خوني
- بيماري‌طولاني‌مدت
- تأخير رشد در كودكان
- اضافه شدن بيماري‌هاي ديگر ناشي از كمبود مواد غذايي، ويتامين‌ها و مواد معدني
درمان سوءجذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی تروپیکال
درمان سوءجذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی تروپیکال به علت زمينه‌اي بيماري بستگي دارد. در بيشتر بيماران، اصلاح رژيم غذايي يا مكمل‌هاي غذايي باعث بازگشت سلامتي مي‌گردد. تجويز ويتامين B12 و آهن تزريقي ممكن است لازم باشد چرا كه جذب اين دو در همه انواع سوءجذب ها مختل مي‌گردد. درمان اسپروی تروپیکال شامل استفاده از آنتی بیوتیک ها، اسیدفولیک مایعات و الکترولیت ها است.
درمان سوءجذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی تروپیکال با تتراسايکلين، كوتريموكسازول )برای سه تا شش ماه( و مکمل های ويتامين B12 و فولیک اسید انجام می شود. روش برخورد پزشک با سوءجذب بستگى به علت زمينه اى دارد كه بايد از طريق آزمايش هاى خون و مدفوع و اغلب نمونه بردارى از روده، تعيين گردد.
درمان تغذیه ای – پزشکی سوءجذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی تروپیکال
نکات اصلی رژیم درمانی بیماری اسپروی تروپیکال شامل حفظ و نگه داری مایعات، الکترولیت ها، ریز مغذی ها و درشت مغذی ها و اتخاذ رژیم غذایی متناسب با وسعت و دامنه ی سوءجذب است.
در صورت تشخیص و تأیید کمبود مواد مغذی امکان نیاز به مکمل های B12 و فولات نیز وجود دارد. کمبودهای تغذیه ای استعداد به عوامل عفونی را افزایش داده و بیماری را تشدید می کنند.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز هريك از موارد زير در طي درمان درمان سوءجذب گوارشی گرمسیری یا اسپروی تروپیکال باید به پزشک مراجعه کرد:
- دفع مدفوع سياه قيري
- تب 38 درجه سانتي‌گراد و بالاتر
- درد شديد شكم
- انقباض‌هاي عضلاني
