رژیم درمانی در بیماری کبد چرب

رژیم درمانی در بیماری کبد چرب

آمارها نشان می دهد که حداقل 400 میلیون بزرگسال چاق در سرتاسر جهان وجود دارند که 80٪ آنها مبتلا به کبد چرب هستند.
چاقی، دیابت و دیس لیپیدمی (تری گلیسیریدها و یا کلسترول بالا) عواملی هستند که بیشترین نقش را در ایجاد کبد چرب ایفا می کنند.   
اما علت اصلی کبد چرب را می توان چاقی در نظر گرفت، زمانی که شخص وزن بیشتری کسب می کند چربی اضافی در بدن تجمع می یابد و بخشی از آن چربی در کبد انباشته می شود. وقتی چربی تجمع یافته افزایش یافته و به مرور زمان نیز باقی می ماند، التهاب در کبد ایجاد می شود که التهاب کبدی اگر به موقع تشخیص داده نشود ممکن است به مرگ قسمتی از بافت کبد منجر شود و آن را به بافت فیبری یا اسکار تبدیل کند. هنگامی که 70 درصد کبد در این حالت قرار گیرد، سیروز کبدی ظاهر می شود که تنها راه حل آن پیوند کبد است.
مهمترین اقدام در استراتژی درمانی کبد چرب، اصلاح عادات زندگی است. بنابراین، پس از اطلاع از تشخیص بیماری، بیمار باید شروع به ورزش و اصلاح رژیم خود کند. 

قند و چربی دشمنان کبد چرب هستند.
فروکتوز و گلوکز (قند خون) که نوعی قند موجود در میوه، عسل و برخی سبزیجات هستند که دریافت آن ها در رژیم غذایی خود باعث تحریک ژنهای تولید کننده چربی در کبد می شوند. رژیم غذایی سرشار از قند در نهایت سبب تجمع چربی در کبد شده که التهاب بافت کبد در پی آن رخ می دهد.
یکی دیگر از مواردی که باید به آن توجه نمود مقدار و به خصوص نوع چربی است که مصرف می کنید. رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع (نوعی از چربی است که در گوشت قرمز و غذاهای سرخ شده وجود دارد) پیشرفت کبد چرب را تشدید می کند و مانع از بهبود بیماری می شود.
نحوه ی مصرف کربوهیدرات ها در بیماری کبد چرب
کربوهیدراتهای موجود در رژیم غذایی باید پیچیده و با شاخص گلیسمی پایین (GI) باشند که در غذاهایی مانند سیب، پرتقال، حبوبات، کاهو، اسفناج و غیره وجود دارد. یک ماده غذایی حاوی کربوهیدرات های دارای GI بالا مانند: نان سفید، شکر، سیب زمینی و عسل باعث افزایش سریع قند خون می شود که به دنبال آن افزایش شدید انسولین رخ می دهد.
انجام فعالیت بدنی و کاهش وزن در بیماران کبد چرب
هر روز حداقل 30 دقیقه روزانه فعالیت بدنی مانند پیاده روی، آهسته دویدن، دوچرخه و غیره انجام دهید و تدریجا آن را به 40 دقیقه برسانید. اکسیژن رسانی خوب به دلیل تنفس مناسب هنگام فعالیت بدنی برای سوزاندن چربی ضروری است و سبب کاهش علایم کبد چرب می شود.

6 اصل اساسی که باید در مورد کبد چرب در نظر بگیرید:
1- از خوردن میان وعده، بین وعده های غذایی خودداری کنید
در حالی که یکی از توصیه ها برای کاهش وزن و سرعت بخشیدن به متابولیسم خوردن میان وعده های سالم در بین غذاهای اصلی است ،اما انجام این کار هنگام ابتلا به کبد چرب پیشنهاد نمی شود. سعی کنید روزی سه وعده اصلی را در برنامه غذایی خود بگنجانید، منتها اگر بین وعده های غذایی احساس گرسنگی بیش از حد داشتید، یک لیوان آب یا چای بابونه بنوشید.
2- رژیم غذایی مدیترانه برای کبد چرب ایده آل است
اکثر مطالعات علمی نشان می دهد که اگر کبد چرب دارید، رژیم غذایی ایده آل برای شما رژیم مدیترانه ای است. رژیم مدیترانه ای رژیمی سرشار از چربیهای اشباع نشده و همچنین اسیدهای چرب امگا 3 و کم کربوهیدرات می باشد. در وعده های غذایی خود روغن زیتون، آجیل، میوه، سبزیجات، حبوبات و ماهی را قرار دهید. از گوشت، ماکارونی، کیک، آب نبات و شکلات خودداری کنید. از مصرف شراب و انواع دیگر مشروبات الکلی خودداری کنید.
3- نوشیدنی های شیرین را کنار بگذارید
نوشابه، آب میوه و کوکتل باید از فهرست منوی غذایی روزانه شما حذف شوند. به یاد داشته باشید که غذاها و نوشیدنی های سرشار از فروکتوز و ساکارز باعث ساخته شدن تری گلیسیرید در کبد می شوند و این یعنی افزایش تولید و تجمع چربی در کبد که نتایج خوبی را به دنبال ندارد.
4- مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C
تحقیقات متعدد نشان می دهد که مصرف ویتامین C در میوه ها، سبزیجات و حبوبات، شیوع بیماری کبد چرب را کاهش می دهد. پاپایا، کیوی، میوه های قرمز و آناناس و همچنین فلفل، کلم بروکلی، کلم و گل کلم نیز از منابع سرشار ویتامین C به شمار می روند و به شدت توصیه می شوند.
5- اطمینان از کفایت ویتامین D مورد نیاز بدن
کمبود این ریز مغذی پیشرفت و وخامت کبد چرب را به همراه دارد. ویتامین D به طور عمده در ماهی هایی مانند ماهی قزل آلا و ماهی تن، پنیر و زرده تخم مرغ یافت می شود.

نکاتی برای ارتقاء سلامت در بیماران کبد چرب
•    مصرف سبزیجات (به طور عمده سبزیجات دارای برگ سبز) را افزایش دهید.
•    هر روز 2 تا 3 وعده میوه از رنگ های مختلف بخورید.
•    شیر و مشتقات شیر را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
•    گوشت های سفید مانند ماهی، بوقلمون و مرغ (بدون پوست) را تا حد امکان جایگزین گوشت قرمز کنید.
•    حداقل 2 بار در هفته ماهی بخورید (تازه، منجمد یا کنسرو شده).
•    به جای سرخ کردن با چربی از روشهای بخارپز، آب پز و کبابی استفاده کنید.
•    مصرف قند و شیرینی جات را کاهش دهید (شکر را با شیرین کننده های بدون کالری مانند سوکرالوز، آسپارتام و سایر محصولات جایگزین کنید).
•    مصرف آب در طول روز حائز اهمیت است و حداقل باید 2 لیتر بنوشید. همچنین می توان مقداری لیموترش را به آن اضافه نمود، زیرا سرشار از ویتامین C  و آنتی اکسیدان هایی است که به سم زدایی کبد کمک می کنند.
•    افزایش دریافت فیبرها: فیبر تخلیه معده را به تأخیر می اندازد که باعث ایجاد احساس سیری مطلوبی می شود که به کنترل اشتها کمک می کند و به طور غیر مستقیم کاهش وزن را راحت تر می نماید. علاوه بر این، فیبر افزایش قند خون بعد از غذا را محدود می کند و به کنترل مقاومت به انسولین، که در افراد مبتلا به کبد چرب رایج است، کمک می کند.
•    در هفته سه بار حبوبات را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
پنج ماده غذایی که به شما در مقابله با کبد چرب کمک می کنند
سیر
با مقدار کمی سیر می توانید آنزیم های کبد را فعال کرده و سموم را از بین ببرید. سیر به نوبه خود، حاوی سلنیوم و آلیسین است که باعث می شود کبد بهتر سم زدایی شود.
چای سبز
چای سبز دارای ترکیباتی مانند کاتچین است که به عملکرد کبد کمک می کند و علاوه بر این سبب لاغری طبیعی می شود که به طور غیر مستقیم بهبود این اندام را میسر می کند.
زنجبیل
زنجبیل حاوی آنتی اکسیدان است و همچنین به کاهش تری گلیسیرید کمک می کند. می توانید یک چای زنجبیل را با دو قاشق غذاخوری ریشه زنجبیل در آب داغ درست کنید، بگذارید چند دقیقه بماند و بنوشید. گزینه دیگر نیز اضافه کردن زنجبیل خام رنده شده به سالادها می تواند باشد. 
گریپ فروت
اعتقاد بر این است که گریپ فروت مواد شیمیایی خاصی را که مسئول اکسیداسیون اسیدهای چرب است را فعال می کند و بدین ترتیب کاهش وزن را به دنبال دارد.
چربی های امگا 3
چربی هایی که بیماران دارای کبد چرب می توانند مصرف کنند، چربی های اشباع نشده و غذاهای سرشار از امگا 3 هستند که چربی های امگا 3 با خاصیت ضد التهابی ویژه خود کبد را در برابر التهاب های ناشی از بیماری ها از جمله کبد چرب محافظت می کنند. برخی از نمونه های این نوع چربی ها عبارتند از: روغن زیتون و روغن بذر کتان ، آووکادو ، دانه هایی از قبیل چیا یا آفتابگردان ، آجیل هایی مانند بادام زمینی، بادام هندی و ماهی مانند سالمون، ماهی قزل آلا، ساردین و ماهی خال مخالی.
غذاهایی که بیماران دارای کبد چرب باید از مصرف آن ها اجتناب کنند
•    گوشت قرمز با چربی زیاد
•    پنیر خامه ای، شکلات، کلوچه، کره، محصولات شیرینی
•    سوسیس، مارتادلا، بیکن، کالباس، ژامبون
•    سس هایی مانند سس مایونز، سس کچاپ
•    کره، مارگارین، کره
•    غذاهای آماده سریع یا یخ زده مانند لازانیا، ناگت یا پیتزا
•    برنج، ماکارونی و نان سفید
نکته: در بعضی از افراد، کبد چرب می تواند باعث درد شکم شود، بنابراین این افراد بایستی مصرف غذاهایی که گاز زیادی تولید می کنند، محدود کنند.