تداخل دارو با ویتامین B6

اشکال ویتامین B6: پیریدو کسین، پیریدوکسال فسفات (PLP)

منابع ویتامین B6: گوشت سفید و قرمز، غلات، سبزیهای برگدار سبز، حبوبات، سیب زمینی، موز، أوكادو، فلفل سبز، هویج و بادام زمینی.

تداخلات دارویی ویتامین B6

•    کلسیم بلاكرها (آملودیپین، نیفدیپین، وراپامیل، دیلتیازم(و بتابلاكرها (پروپرانولول، متوپرولول، آتنولول)

مکانیسم: طبق مطالعات انجام شده، مصرف کلسیم بلاگرها و بتا بلاكرها سبب کاهش سطح ویتامین  B6 در بدن میشود. از سوی دیگر کاهش ویتامین  B6 سبب افزایش سطح هموسیستئین خون شده که می تواند زمینه ساز بیماری های قلبی و عروقی شود.

توصیه: در افرادی که تحت درمان با کلسیم بلاكرها یا بتا بلاکرها هستند، مصرف ویتامین  B6 به میزان روزانه ۰ ۲۰-۰ ۱۰ میلی گرم سودمند خواهد بود، اما مصرف مقادیر بیشتر از  200میلی گرم باید تحت نظر پزشک انجام شود تا مسمومیت روی ندهد.

•    کورتون ها

مکانیسم: داروهای كورتونی مثل پردنيزولون سبب کاهش سطح ویتامین B6در بدن میشوند.

توصیه: افرادی که برای مدت زمان بیشتر از دو هفته از کورتونها استفاده میکنند، به مصرف روزانه ۵۰-۲۵ میلی گرم ویتامین  B6 نیاز دارند.

•    سیکلوسرین

مکانیسم: سیکلوسرین سبب کاهش جذب و کاهش فراهمى زيستى ویتامین B6 در بدن میشود.

توصیه: در افراد تحت درمان با سیکلوسرين، مصرف روزانه ۲۵ میلی گرم از ویتامین  B6 نه تنها از کاهش ويتامين  B6 جلوگیری میکند، بلکه عوارض جانبی دارو را هم کاهش میدهد.

•    دوستاکسل

مکانیسم: یکی از عوارض شایع مصرف داروی دوستاکسل ایجاد تورم و التهاب دردناک در دست و پا است.طبق مطالعات انجام شده، مصرف مکمل های حاوی ویتامین  B6 در طول دوره درمان با دوستاکسل به طور مؤثری عارضه فوق را کاهش میدهد.

توصیه: در طول دوره درمان با دوستاكسل، مصرف روزانه۲۰۰-۱۰۰ میلی گرم ويتامين  B6 از بروز عوارض جانبی دارو جلوگیری میکند، اما مصرف مقادیر بیشتر از ۰ ۲۰ میلی گرم از ویتامین  B6باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا مصرف طولانی مدت دوزهای بالای ويتامين  B6 می تواند سبب بروز عوارض عصبی شود.

•    جتامایسين

مکانیسم: فرم فعال ویتامین B6 و جنتامایسین در بدن با یکدیگر تشکیل کمپلکس میدهند که این مسئله سبب کاهش ویتامين  B6در بدن میشود، اما از سوی دیگر این تداخل کاهش عوارض جانبی جنتامایسین را در پی دارد بدون آنکه روی کارایی آن اثر داشته باشد.

توصیه: در افراد تحت درمان با جنتامايسين، مصرف روزانه ۵۰۰ـ۲۰۰ میلی گرم ویتامین B6 می تواند از کاهش این ویتامین و بروز عوارض جانبی جنتامایسین جلوگیری کند.

•    هیدرالازین

مکانیسم: هیدرالازین سبب افزایش دفع ويتامين  B6 و کاهش این ویتامین در بدن میشود که می تواند به آسیب اعصاب و نوروپاتی محیطی منجر شود.

توصیه: در افراد تحت درمان با هیدرالازین مصرف روزانه ١٠٠-٥٠ میلی گرم از ویتامين B6توصیه میشود، اما مصرف آن نباید طولانی مدت باشد.

•    ایزونیازید

مکانیسم: ایزونیازید از طريق غیر فعال کردن ويتامين B میتواند سبب بروز نوروپاتیهای محیطی و حتی تشنج شود.

توصیه: در افراد تحت درمان با ایزو نیازید، مصرف مکملهای ويتامين  B6 برای جلوگیری از بروز عوارض عصبی توصیه می شود. در صورت بروز تشنج ناشی از کاهش ويتامين B6، باید ویتأمين  B6 وریدی تزریق شود.

•    لوودوپا

مکانیسم: ویتامین  B6 و لو ودوپا آنتاگونیست هم هستند. ویتامین  B6  سبب افزایش متابولیسم لو ودوپا در بدن و تبدیل آن به دوپامین و در نتیجه غیر فعال شدن لو ودوپا میشود.

توصیه: در افراد تحت درمان با لو ودوپا مصرف ویتامین  B6 در مقادیر بیشتر از ۱۰-ہ میلی گرم در روز توصیه نمی شود. محدودیت مصرف ویتامین B6در مورد لو ودوپای C صادق نیست، زیرا کربی دوپای موجود در آن اثر ویتامین B6را مهار می کند.

•    نئومایسين

مکانیسم: اشکال خوراکی و تزریقی نئومایسین سبب غیر فعال شدن و کاهش ویتامين  B6 در بدن میشوند.

توصیه: در افرادی که از اشکال غیر موضعی نئومایسین برای مدت بیشتر از ۳-۲ روز استفاده کنند، مصرف ویتامين  B6 به میزان روزانه ۲۵۰-۵۰ میلی گرم توصیه میشود.

•    داروهای ضد بارداری خوراکی

مکانیسم: مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی سبب کاهش ويتامين  B6 و عوارض ناشی از كمبود اين ويتامين مانند افسردگی میشود.

توصیه: در زنانی که از داروهای ضد بارداری خوراکی استفاده میکنند، مصرف روزانه ۲۵-۱۰ میلی گرم ویتامين  B6 توصیه میشود، اما در صورت بروز عوارض شدید ناشی از کمبود ریتامين  B6 مثل سندرم پیش قاعدگی، دوز روزانه ۰ ۵۰-۲۰۰ میلی گرم از ويتامين ، B6تحت نظر پزشک توصیه میشود.

•    پنی سیلامین

توصیه: در بیمارانی که به هر دلیلی از داروی پنی سیلامین استفاده می کنند، مصرف روزانانه5-۲۰ میلی گرم ويتامين  B6 نوصیه میشود.

مکانیسم: پنی سیلامين  سبب افزایش دفع و کاهش فعاليت ويتامين  B6 و در نتیجه ففر این ویتامین در بدن می شود.

•    داروهای ضد تشنج بخصوص فنوباربیتال، فنی توئین و والپروئیک اسید

مکانیسم: مصرف داروهای ضد تشنج سبب کاهش سطح ويتامين B6 و ویتامین B12 در بدن میشود که کاهش این دو ویتامین به افزایش هموسیستئین پلاسما منجر میشود. هموسیستئین یک اسید آمینه مضر بوده که می تواند زمینه ساز بیماریهای قلبی، عروقی و تشنج شود و افزایش أن كارایی داروهای ضد تشنج را کاهش میدهد.

توصیه: در افراد تحت درمان با داروهای ضد تشنج، مصرف ویتامين  B6و ویتامين  B12 توصیه می شود، زیرا کاهش عوارض جانبی و افزایش اثر بخشی این داروها را در پی دارد.

مصرف ویتامین B12در دوزهای بالا خطری ندارد، اما مصرف ويتامين B6 در مقادیر بیشتر از ۲۰۰ میلی گرم در روز باید با تجویز پزشک باشد.

•    داروهای SSRI (فلوكستين، فلوواکسامین، سرترالین و...)

مکانیسم: ویتامین های گروه B بخصوص ويتأمين  B6 سبب افزایش سطح سروتونین میشوند. سروتونین ماده ای است که کاهش آن در بروز افسردگی نقش دارد و وظيفه داروهای افزایش مقدار آن است.

توصیه: در افراد دچار افسردگی، مصرف ویتامین ,B به اثر بخشی بهتر داروهای SSRIکمک میکند.

•     تتراسايكلين

مکانیسم: تتراسایکلین ها سبب کاهش جذب ویتامين B6 وكمبود ويتامين  B6 در بدن میشوند.

توصيه: کاهش ويتامين  B6در مصرف کوتاه مدت تتراسایکلینها اهمیت بالینی ندارد، اما در افرادی که برای مدت زمان بیشتر از ۲ هفته از ت تراسایکلینها استفاده میکنند، مصرف روزانه ۲۵-۲۰ میلی گرم ویتامین  B6، که در اکثر مولتی ویتامین ها و ب – کمپلکس ها د این مقادیر یافت میشود، در کنار غذاهای غنی از این ويتامين مثل موز، عدس، زمینی، گوشت و ماهی توصیه میشود.

•    تئوفيلين

مکانیسم: تئوفیلین با مهار انزیم پيريدوكسال كیناز از تبديل ويتامين  B6 به فرم فعال آن یعنی پیریدوکسال فسفات در بدن جلوگیری میکند، در نتيجه مصرف تئوفیلین سبب کاهش فرم فعال ویتامين  B6 در بدن میشود.
توصیه: مصرف روزانه ۱۰ میلی گرم از ويتامين  B6 در افراد مصرف کننده نئو فیلین، کاهش ویتامين  B6 و لرزش و عوارض عصبی ناشی از آن را جبران می کند.