اسپوندیلیت آنکیلوزان

تعریف کلی اسپوندیلیت آنکیلوزان

اسپوندیلیت آنکیلوزان یک بیماری التهابی است که با گذشت زمان می تواند باعث تخریب برخی از استخوان های کوچک در ستون فقرات (مهره ها) شما شود. از بین رفتن استخوان های ستون فقرات باعث می شود ستون فقرات انعطاف پذیر نباشد و منجر به حالت خمیدگی به جلو شود که اگر دنده ها تحت تأثیر قرار گیرند تنفس عمیق دشوار می شود.
اسپوندیلیت آنکیلوزان در مردان شایع تر از زنان است. علائم و نشانه ها معمولاً در اوایل بزرگسالی شروع می شوند. همچنین التهاب می تواند در قسمت های مختلف بدن شما مانند چشم ها نیز رخ دهد. هیچ درمان قطعی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود ندارد، اما روش های درمانی موجود می توانند علائم شما را کاهش داده و احتمالاً سرعت پیشرفت بیماری را کند کنند.

علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان

علائم و نشانه های اولیه اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است شامل درد و سفتی در ناحیه کمر و باسن شما، به خصوص در صبح و بعد از دوره های عدم تحرک باشد. درد گردن و خستگی نیز شایع است. با گذشت زمان، علائم ممکن است در فواصل نامنظم بدتر شوند یا بهبود یافته و متوقف شوند.
مناطقی که بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند عبارتند از:
•    مفصل بین پایه ستون فقرات و لگن
•    مهره های کمر
•    مکانهایی که تاندون و رباط های شما به استخوان ها متصل می شوند
•    غضروف بین استخوان سینه و دنده ها
•    مفصل ران و شانه

زمان مراجعه به پزشک

اگر در ناحیه کمر یا باسن احساس درد می کنید که این درد به آرامی ظاهر شده است باید به پزشک مراجعه کنید، به خصوص اگر این درد با ورزش بهبود یابد و با استراحت بدتر شود. در صورت بروز قرمزی دردناک، حساسیت شدید به نور یا تاری دید سریعاً به یک متخصص چشم مراجعه کنید.

علت بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان

علت بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان مشخص نیست، گرچه به نظر می رسد عوامل ژنتیکی درگیر هستند. به ویژه افرادی که ژنی بنام HLA-B27 دارند، در معرض خطر جدی ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند. با این حال، فقط برخی از افراد دارای ژن HLA-B27 به اسپوندیلیت آنکیلوزان مبتلا می شوند.      

عوامل خطر اسپوندیلیت آنکیلوزان

•    جنس: مردان نسبت به زنان به احتمال بیشتری به اسپوندیلیت آنکیلوزان مبتلا می شوند.
•    سن: اسپوندیلیت آنکیلوزان به طور کلی در اواخر بزرگسالی یا اوایل سالمندی رخ می دهد.
•    وراثت: بیشتر افرادی که اسپوندیلیت آنکیلوزان دارند ژن HLA-B27 دارند. اما بسیاری از افرادی که این ژن را دارند هرگز دچار اسپوندیلیت آنکیلوزان نمی شوند.

عوارض اسپوندیلیت آنکیلوزان

در اسپوندیلیت آنکیلوزان شدید، استخوانی جدید به عنوان بخشی از تلاش بدن برای بهبودی شکل می گیرد. این استخوان جدید به تدریج در شکاف بین مهره ها پیچیده و در نهایت بخش هایی از مهره ها را جوش می دهد. آن قسمت های ستون فقرات شما سفت و غیر قابل انعطاف می شوند. جوش دادن همچنین می تواند قفسه سینه شما را سفت کند و ظرفیت و عملکرد ریه شما را محدود کند.
سایر عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
•    التهاب چشم : یکی از شایع ترین عوارض اسپوندیلیت انکیلوزان، التهاب چشم است که می تواند باعث درد سریع چشم، حساسیت به نور و تاری دید شود. در صورت بروز این علائم، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
•    شکستگی های فشرده شده: استخوان برخی افراد در مراحل اولیه اسپوندیلیت آنکیلوزان نازک است. مهره های ضعیف شده می توانند فرو ریخته و شدت وضعیت سفت شده ستون فقرات شما را افزایش دهند. شکستگی های مهره ای می تواند به نخاع و اعصابی که از ستون فقرات عبور می کنند، فشار وارد کرده و به آن ها آسیب زند.
•    مشکلات قلبی: اسپوندیلیت آنکیلوزان می تواند باعث ایجاد مشکل در آئورت شود. آئورت ملتهب می تواند تا حدی بزرگ شود که شکل دریچه آئورت را در قلب تغییر دهد و در نتیجه عملکرد آن را مختل می کند.

اسپوندیلیت آنکیلوزان و رژیم غذایی

اگرچه رژیم خاصی برای افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود ندارد، اما مصرف برخی غذاها ممکن است به افراد در مقابله با این بیماری کمک کند. به عنوان مثال غذاهای مختلف می توانند بر وزن بدن فرد تأثیر بگذارند و همچنین ممکن است در التهاب نقش داشته باشند. در ادامه نقش رژیم غذایی را در بروز اسپوندیلیت آنکیلوزان با جزئیات بیشتر بررسی می کنیم.

اسپوندیلیت آنکیلوزان و مدیریت وزن

حفظ وزن سالم برای افرادی که اسپوندیلیت آنکیلوزان دارند، مهم است. زیرا وزن اضافی روی استخوان ها و مفاصل بدن تأثیر می گذارد و می تواند علائم را بدتر کند. اضافه وزن نیز یک عامل خطر برای ایجاد آرتروز است.

رژیم غذایی و التهاب

اتخاذ یک رژیم غذایی ضد التهاب ممکن است به کاهش التهاب در بدن کمک کند. غذاهای موجود در این نوع رژیم غذایی مشابه رژیم مدیترانه ای است. بنیاد آرتروز توصیه می کند که افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) رژیم غذایی ضد التهاب را دنبال کنند. این غذاها همچنین ممکن است برای کسانی که دارای اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند، مفید باشد که یک بیماری التهابی مشابه است.

غذاهای مفید و مواد مغذی

افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است دریابند که بعضی غذاها و مواد مغذی مصرفی می توانند به کاهش علائم بیماری کمک کنند.
با این حال، یک بررسی در سال 2018  نشان داد که شواهد بسیار محدودی ارتباط بین رژیم غذایی و اسپوندیلیت آنکیلوزان را پشتیبانی می کنند.
افرادی که اسپوندیلیت آنکیلوزان دارند می توانند از رژیم غذایی در کنار درمان های معمول برای کاهش علائم استفاده کنند. مگر در مواردی که فرد دچار عدم تحمل یا آلرژی شود و باید در رژیم غذایی تغییراتی ایجاد کرد. 

اسیدهای چرب امگا 3

یک بررسی از سال 2012 نشان می دهد که یک رژیم غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 تأثیر مداوم اما متوسطی در التهاب مفاصل مرتبط با آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) دارد. غذاهای زیر منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند:
•    دانه های چیا
•    ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین و ماهی تن
•    دانه های کتان
•    روغن بذر کتان
•    گردو
با این حال، این بررسی دقیقاً مدتی پیش صورت گرفت. به همین دلیل برای تأیید اثر اسیدهای چرب امگا 3، تحقیقات بیشتری لازم است.

میوه و سبزیجات

با مصرف انواع میوه و سبزیجات در روز  می توان ویتامین ها و مواد معدنی لازم برای سلامتی کلی را تأمین کرد. همچنین این مواد غذایی کم کالری هستند و فیبر زیادی دارند.
انجمن ملی اسپوندیلیت آنکیلوزان انگلستان مصرف میوه و سبزیجات با رنگ های مختلف را توصیه می کند، زیرا حاوی طیف گسترده ای از ترکیبات آنتی اکسیدانی هستند که به کاهش علائم بیماری کمک می کنند.

غلات کامل

غلات کامل از جمله برنج قهوه ای، ذرت، کینوا، گندم سیاه و بلغور جو دوسر سرشار از فیبر و مواد مغذی هستند. طبق یکی از بررسی های صورت گرفته سال 2018، غلات کامل ممکن است به کاهش التهاب در بدن کمک کنند. با این حال، برخی از افراد ممکن است دریابند که غلات حاوی گلوتن مانند گندم، چاودار و جو علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان را تحریک می کنند.

غذاهای سرشار از کلسیم

اسپوندیلیت آنکیلوزان باعث ضعف استخوان ها می شود، به همین دلیل غذاهای سرشار از کلسیم بسیار مهم هستند. کلسیم برای بهبود قدرت استخوان ضروری است. منابع غذایی سرشار از کلسیم شامل: 
•    سبزیجات برگ تیره، مانند شاهی و کلم پیچ
•    کلم بروکلی
•    کلم چینی
•    محصولات لبنی کم چرب
•    شیرهای گیاهی غنی شده
•    بادام ها
•    ساردین کنسرو شده با استخوان
•    توفو غنی شده
•    غلات غنی شده

ویتامین D

ویتامین D در جذب کلسیم تقش دارد و یکی دیگر از مواد مغذی حیاتی برای استخوان های سالم است. در یک بررسی صورت گرفته در سال 2015 مشخص شد که مقادیر بالاتر ویتامین D احتمال بروز اسپوندیلیت آنکیلوزان را کاهش می دهد. همچنین، افرادی که سطح ویتامین D بالاتری دارند، علائم کمتری از بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان را نشان می دهند. بدن از طریق قرار گرفتن در معرض آفتاب و مصرف غذاهای زیر ویتامین D کسب می کند:
•    ماهی و غذای دریایی
•    زرده تخم مرغ
•    روغن کبد ماهی کاد
•    محصولات غنی شده مانند آب میوه، غلات، لبنیات، شیر گیاهی و توفو

گیاهان و ادویه جات

برخی گیاهان و ادویه جات ممکن است خاصیت ضد التهابی داشته باشند، از جمله:
•    سیر: طبق یک آزمایش تصادفی در سال 2009 مشخص شد، برخی از ترکیبات موجود در سیر دارای خواص ضد التهابی هستند.
•    زنجبیل: مردم از قرن ها قبل از زنجبیل به عنوان داروی ضد التهاب استفاده می کردند. تحقیقات اخیر نیز خاصیت ضد التهابی زنجبیل را تأیید می کنند.
•    زردچوبه: یکی از مواد اصلی زردچوبه کورکومین است، ترکیبی است که ممکن است به کاهش التهاب کمک کند.

غذا ها و رژیم های غذایی که باید از آن ها اجتناب کرد

غذاهایی که باعث التهاب می شوند ممکن است علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان را بدتر کنند. این مواد غذایی عبارتند از:

شکر

طبق یک بررسی در سال 2018، شکر و غذاهای تصفیه شده می توانند منجر به التهاب در بدن شوند. در نتیجه، افرادی که مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند باید میزان غذاهای قندی و نوشیدنی های مصرف شده از جمله دسر، آب نبات، شیرینی، نوشابه و آب میوه کاهش دهند.

نمک و غذاهای دارای سدیم فراوان

در سال 2013 محققان دریافتند که اضافه کردن نمک به رژیم غذایی حیوانات باعث شده بدن سلول التهابی تولید کند که مشابه شرایط خودایمنی موجود در اسپوندیلیت آنکیلوزان است. اگرچه رژیم غذایی کم نمک نمی تواند اسپوندیلیت آنکیلوزان را درمان کند، اما کاهش مصرف نمک ایده خوبی برای کمک به مدیریت شرایط است.

گوشت قرمز

گوشت قرمز حاوی ترکیبات خاصی است که می تواند التهاب را تشدید کند. مصرف کمتر یا حذف گوشت قرمز ممکن است به کاهش علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان کمک کند.

غذاهای چرب

بنیاد آرتریت، محدود کردن انواع چربی های ایجاد کننده التهاب از جمله چربی های اشباع و اسیدهای چرب امگا 6 را توصیه می کند. غذاهایی که حاوی چربی های اشباع هستند عبارتند از: 
•    پیتزا 
•    گوشت قرمز 
•    پنیر و لبنیات پرچرب
•    غذاهای فرآوری شده

اسیدهای چرب امگا 6، اگرچه به مقدار کمی ضروری هستند، اما در رژیم های غذایی مردم سراسر ایالات متحده بسیار وجود دارند. غذاهایی که حاوی اسیدهای چرب امگا 6 هستند عبارتند از:
•    روغنهای گیاهی از جمله ذرت، گلرنگ، آفتابگردان و سویا
•    مایونز
•    سس سالاد
•    شیرینی
•    غذاهای فرآوری شده

افراد باید سعی کنند از چربی های ترانس که معمولاً در غذاهای فرآوری شده وجود دارند، خودداری کنند .با این حال، تولید کنندگان به دلیل مقررات سازمان غذا و دارو ( FDA ) چربی های ترانس را از مواد غذایی حذف می کنند.

نشاسته

رژیم غذایی کم نشاسته ای به نام رژیم غذایی لندن (AS) ادعا می کند که این رژیم غذایی مناسب افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان است. این تئوری می گوید که برخی از انواع باکتری های روده می توانند از نشاسته تغذیه کنند. مدارک و شواهدی مبنی بر تأثیر قطعی رژیم غذایی لندن (AS) در افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان در دسترس نیست، به این معنی که اگرچه ممکن است برای بعضی از افراد مؤثر باشد، اما انجمن اسپوندیلیت آمریکا به دلیل عدم تحقیقات کامل نمی تواند رژیم غذایی لندن (AS) را تأیید کند. طرفداران رژیم غذایی لندن (AS) توصیه می کنند غذاهای خاص را محدود یا محروم کنید، از جمله:
•    نان و شیرینی
•    برنج
•    سیب زمینی
•    ماکارونی
رژیم غذایی لندن (AS) همچنین پیشنهاد می کند که بیشتر از مواد غذایی زیر استفاده کنید: 
•    میوه
•    سبزیجات
•    آجیل و دانه ها
•    تخم مرغ
•    ماهی
•    گوشت بدون چربی
•    لبنیات کم چربی

گندم و گلوتن

غلات حاوی گلوتن مانند گندم، چاودار و جو ممکن است در برخی افراد سبب افزایش التهاب شوند. رژیم غذایی بدون گلوتن برای برخی از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) مفید است و همچنین ممکن است برای کسانی که مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند نیز مفید باشد.

الکل

رابطه بین الکل و شرایط روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید همیشه مشخص نیست. با این حال، افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان باید سعی کنند مصرف الکل خود را محدود کنند و یا به طور کامل از مصرف آن اجتناب کنند.

مصرف زیاد الکل می تواند بر تراکم مواد معدنی استخوان تأثیر بگذارد و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. الکل همچنین ممکن است با داروهای اسپوندیلیت آنکیلوزان در تعامل باشد و جذب مواد مغذی را کاهش دهد.

سایر عوامل محرک غذایی

غذاهایی که باعث درد و سایر علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان می شوند از فردی به فرد دیگر متفاوت است. داشتن یک دفترچه یادداشت غذایی به مدت یک ماه می تواند به فرد کمک کند هر غذایی را که به نظر می رسد علائم را وخیم تر می کند در آن یادداشت کند. رژیم های کم کالری، کم چربی و حاوی پروتئین کم ممکن است مواد مغذی کافی برای حمایت از سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان را فراهم نکند.

رژیم های غذایی و مشکلات دستگاه گوارش مربوط به اسپوندیلیت آنکیلوزان

اسپوندیلیت آنکیلوزان با بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو در ارتباط است.
ایجاد برخی تغییرات غذایی ممکن است علائم این شرایط را بهبود بخشد. به عنوان مثال، تحقیقات در مورد اسپوندیلیت آنکیلوزان و بیماری کرون نشان می دهد که مصرف نشاسته کمتر می تواند تأثیر مفیدی بر علائم هر دو ، به ویژه در کنار درمان های پزشکی داشته باشد. سایر توصیه ها برای افراد مبتلا به بیماری های التهابی روده عبارتند از:
•    کاهش مصرف غذاهای پرچرب
•    محدود کردن یا اجتناب از مصرف الکل
•    کاهش محصولات لبنی

اتخاذ یک رژیم ضد التهاب همچنین می تواند به کاهش علائم بیماری های التهابی روده کمک کند.

مکمل ها

بسته بندی برخی مکمل های غذایی ممکن است نشان دهد که آنها می توانند به مبتلایان به اسپوندیلیت آنکیلوزان کمک کنند. با این وجود برخی مکمل ها از کیفیت پایین برخوردار هستند و ممکن است بدن به راحتی آنها را جذب نکند. مکمل های غذایی دیگر ممکن است تأثیراتی را که ادعا می کنند، نداشته باشند. برخی از مکمل هایی که تولیدکنندگان برای اسپوندیلیت آنکیلوزان پیشنهاد می کنند، تأثیری در روند بهبود علائم آن ندارد. با این حال، ممکن است مصرف پروبیوتیک برای افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان مفید باشد، زیرا باکتری های کلبسیلا در بهبود این بیماری مؤثر هستند.

خطرات

معمولاً ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی برای کنترل علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان بی خطر است، به ویژه هنگامی که شخصی این کار را در کنار مصرف دارو یا سایر درمان های توصیه شده توسط پزشک انجام دهد. با این حال، برای اطمینان از مصرف کافی مواد مغذی مهم است که هرگونه تغییر در رژیم غذایی را پیش از آن با پزشک و متخصص تغذیه در میان بگذارید؛ زیرا برخی از غذاها و مکمل ها می توانند با داروها تداخل داشته باشند. تحقیقات نشان می دهد که رژیم غذایی در کنترل اسپوندیلیت آنکیلوزان مؤثر نیست.