ویتامین B5

ویتامین B5 ، اسید پانتوتنیک نیز نامیده می شود و یکی از مهمترین ویتامین ها برای زندگی انسان است. برای ساخت سلول های خونی ضروری است و به شما کمک می کند غذای مصرفی تان را به انرژی تبدیل کنید. 
ویتامین B5 به صورت اسید D-pantothenic و همچنین دکسپانتنول و پانتوتنات کلسیم که مواد شیمیایی ساخته شده در آزمایشگاه از اسید D-pantothenic است ، به صورت تجاری در دسترس است. اسید پانتوتنیک اغلب در ترکیب با سایر ویتامین های B در فرمولاسیون های کمپلکس ویتامین B استفاده می شود.
در حقیقت اسید پانتوتنیک  یک ماده مغذی ضروری است که به طور طبیعی در برخی از غذاها وجود دارد و به عنوان یک مکمل غذایی، به برخی دیگر اضافه می شود. عملکرد اصلی ویتامین B5 محلول در آب در سنتز کوآنزیم A (CoA) و پروتئین حامل آسیل است. که این کوانزیم برای سنتز و تخریب اسیدهای چرب ، انتقال گروههای استیل و آسیل و بسیاری از فرآیندهای دیگر آنابولیک و کاتابولیک ضروری است و نقش اصلی پروتئین حامل آسیل نیز در سنتز اسیدهای چرب است.  
طیف گسترده ای از غذاهای گیاهی و حیوانی حاوی اسید پانتوتنیک هستند. حدود 85٪ از اسید پانتوتنیک موجود در رژیم غذایی به شکل CoA یا فسفوپانتئین است. این فرم ها توسط آنزیم های گوارشی (نوکلئوزیدازها ، پپتیدازها و فسفوریلازها) در لومن روده و سلول های روده به اسید پانتوتنیک تبدیل می شوند. اسید پانتوتنیک در روده جذب شده و با حمل و نقل فعال (و احتمالاً انتشار ساده در دوزهای بالاتر) مستقیماً به جریان خون منتقل می شود. فلور روده نیز اسید پانتوتنیک تولید می کند ، اما سهم آن در مقدار کل اسید پانتوتنیک که بدن جذب می کند مشخص نیست . سلول های قرمز خون اسید پانتوتنیک را در سراسر بدن حمل می کنند. بیشتر اسید پانتوتنیک در بافت ها به شکل CoA است ، اما مقادیر کمتری به عنوان پروتئین حامل اسیل یا اسید پانتوتنیک آزاد وجود دارد.
وضعیت اسید پانتوتنیک به طور معمول در افراد سالم اندازه گیری نمی شود. برای اندازه گیری غلظت اسید پانتوتنیک در خون ، ادرار و بافت می توان از روش های رشد میکروبیولوژیک ، روش سنجش بیولوژیکی حیوانات و آزمایش رادیوایمون استفاده کرد ، اما به دلیل ارتباط نزدیک آنها با رژیم غذایی ، غلظت ادرار قابل اطمینان ترین شاخص است. با یک رژیم غذایی معمول آمریکایی ، میزان دفع ادرار برای اسید پانتوتنیک حدود 2.6 میلی گرم در روز است. دفع کمتر از 1 میلی گرم اسید پانتوتنیک در روز کمبود آن را نشان می دهد.

فواید ویتامین B5 برای سلامتی

ویتامین B5 یکی از هشت ویتامین B است. تمام ویتامین های گروه B به شما کمک می کنند پروتئین ، کربوهیدرات ها و چربی هایی که می خورید را به انرژی تبدیل کنید. ویتامین های گروه B نیز برای موارد زیر لازم است:
•    پوست ، مو و چشم سالم
•    عملکرد صحیح سیستم عصبی و کبد
•    دستگاه گوارش سالم
•    ساختن گلبول های قرمز که اکسیژن را به بدن منتقل می کنند
•    ایجاد هورمونهای جنسی و استرس در غدد فوق کلیوی

منابع غذایی ویتامین B5

بهترین راه برای اطمینان از دریافت کافی ویتامین B5 این است که هر روز یک رژیم غذایی متعادل و سالم دریافت کنید. ویتامین B5 یک ویتامین آسان است که می توان آن را در یک رژیم غذایی مناسب قرار داد. این ماده در بیشتر سبزیجات یافت می شود ، از جمله:
•    کلم بروکلی
•    اعضای خانواده کلم
•    سیب زمینی سفید و شیرین
•    غلات سبوس دار
سایر منابع سالم B5 عبارتند از:
•    قارچ
•    آجیل
•    لوبیا
•    نخود فرنگی
•    عدس
•    گوشت
•    مرغ
•    محصولات لبنی
•    تخم مرغ
مکمل های غذایی ویتامین B5 به طور انحصاری یا در ترکیب با سایر ویتامین ها در محصولات مولتی ویتامین موجود است. بیماران به طور معمول این مکمل ها را به صورت خوراکی مصرف می کنند. بسته به کاربرد، مشتقات ویتامین B5 را می توان بصورت موضعی و حتی از طریق تزریق با استفاده از فرمولهای IV استفاده کرد. تجویز دگزپانتنول می تواند از طریق اسپری خوراکی اعمال شده در دهان باشد.

دوز مورد نیاز ویتامین B5

همانند اکثر مواد مغذی ، میزان توصیه شده دریافت ویتامین B5 از نظر سن متفاوت است. این موارد توصیه شده روزانه است که توسط مؤسسه پزشکی در ایالات متحده تنظیم شده است.
•    نوزادان 6 ماه به پایین 1.7 میلی گرم
•    نوزادان 7 تا 12 ماهگی 1.8 میلی گرم
•    کودکان 1-3 سال 2 میلی گرم
•    کودکان 4-8 ساله 3 میلی گرم
•    کودکان 9-13 ساله 4 میلی گرم
•    14 سال یا بالاتر 5 میلی گرم
•    زنان باردار یا شیرده 7 میلی گرم

کمبود ویتامین B5

کمبود ویتامین B5 در ایالات متحده بسیار نادر است. به طور کلی ، فقط افرادی که سوء تغذیه دارند کمبود B5 خواهند داشت. بعید است کمبود ویتامین B5 به خودی خود مشکلی ایجاد کند. با این حال ، افرادی که کمبود B5 دارند اغلب کمبود ویتامین های دیگری را همزمان تجربه می کنند. علائم کمبود B5 احتمالاً شامل موارد زیر است:
•    سردرد
•    خستگی
•    تحریک پذیری
•    اختلال در هماهنگی عضلات
•    مشکلات دستگاه گوارش

استفاده و تأمین B5 در شرایط پزشکی

افراد برای کمک به انواع شرایط از مکمل ها و مشتقات ویتامین B5 استفاده می کنند. این شرایط عبارتند از:
•    آکنه
•    بیش فعالی
•    اعتیاد به الکل
•    آلرژی
•    آسم
•    طاسی
•    سندرم سوزش پا
•    سندرم تونل کارپ
•    بیماری سلیاک
•    سندرم خستگی مزمن
•    کولیت
•    ورم ملتحمه
•    تشنج
•    التهاب مثانه
•    شوره سر
•    افسردگی
•    درد عصب دیابتی
•    سرگیجه
•    پروستات بزرگ شده
•    سردرد
•    نارسایی قلبی
•    بیخوابی
•    تحریک پذیری
•    گرفتگی عضلات پا
•    فشار خون پایین
•    قند خون پایین
•    اسکلروز چندگانه
•    دیستروفی عضلانی
•    نورالژی
•    چاقی
•    آرتروز
•    بیماری پارکینسون
•    سندرم پیش از قاعدگی
•    اختلالات تنفسی
•    روماتیسم مفصلی
•    سمیت سالیسیلات
•    عفونت زبان
•    التیام زخم
•    عفونت های قارچی

در حالی که افراد برای این شرایط ویتامین B5 مصرف می کنند، شواهد کمی وجود دارد که نشان می دهد این ویتامین به بیشتر شرایط کمک می کند. برای تعیین اثربخشی آن، مطالعه علمی بیشتری لازم است.

استفاده های آرایشی از ویتامین  B5

ویتامین B5 اغلب به محصولات پوستی و آرایشی اضافه می شود. دکسپانتنول ، ماده شیمیایی ساخته شده از B5 ، در کرم ها و لوسیون های ساخته شده برای مرطوب سازی پوست استفاده می شود.
در محصولات مو ، B5 می تواند به افزایش حجم و براق شدن کمک کند. همچنین گفته می شود که باعث بهبود بافت موهایی می شود که توسط مواد شیمیایی آسیب می بینند. یک مطالعه Trust Source نشان داد که استفاده از ترکیبی حاوی پانتنول ، نوعی ویتامین B5 ، می تواند باعث جلوگیری از کم پشت شدن مو شود. با این حال ، این باعث نمی شود که موهای شما دوباره رشد کند.
همچنین می تواند برای تسکین خارش در پوست و بهبود آن از بیماری های پوستی مانند اگزما، نیش حشرات و بثورات پوشک از ویتامین B5 استفاده کرد. بعلاوه از دکسپانتنول برای جلوگیری و درمان واکنشهای پوستی ناشی از پرتودرمانی استفاده شده است.
محققان همچنین در حال بررسی ماده شیمیایی پانتتئین ساخته شده از ویتامین B5 هستند تا ببینند آیا می تواند کلسترول را کاهش دهد. یک مطالعه معتبر گزارش داد که مصرف دوزهای روزانه پانتئین تا 16 هفته می تواند باعث کاهش کلسترول "بد" شود. این مطالعه همچنین نشان داد که می تواند به کاهش خطر بیماری کرونر قلب نیز کمک کند.

عوارض و اثرات جانبی مکمل های ویتامین B5

اسید پانتوتنیک در صورت مصرف خوراکی به مقدار مناسب برای اکثر افراد به احتمال زیاد ایمن است. مقدار توصیه شده برای بزرگسالان 5 میلی گرم در روز است. به نظر می رسد حتی مقادیر بیشتر (تا 10 گرم) برای برخی از افراد بی خطر است. اما مصرف مقادیر بیشتر احتمال بروز عوارض جانبی مانند اسهال را افزایش می دهد.
از طرفی دکسپانتنول ، ماده شیمیایی مشابه اسید پانتوتنیک ، در صورت استفاده کوتاه مدت بر روی پوست ، به عنوان اسپری بینی، تزریق مناسب و کوتاه مدت احتمالاً ایمن است.

هشدارها و احتیاط های ویژه مصرف مکمل های ویتامین B5

•    بارداری و شیردهی

اسید پانتوتنیک در صورت مصرف خوراکی به مقدار توصیه شده 6 میلی گرم در روز در دوران بارداری و 7 میلی گرم در روز در دوران شیردهی ، به احتمال زیاد ایمن است. اطلاعات قابل اعتماد کافی برای دانستن اینکه آیا مصرف بیش از این مقدار در هنگام بارداری یا شیردهی استفاده بی خطر است ، وجود ندارد. از مصرف مقادیر بیشتری اسید پانتوتنیک خودداری کنید.

•    کودکان

دکسپانتنول ، ماده شیمیایی مشابه اسید پانتوتنیک ، هنگام استفاده روی پوست ، برای کودکان ایمن است.

•    هموفیلی

در صورت داشتن هموفیلی از دگزپانتنول ، ماده شیمیایی مشابه اسید پانتوتنیک استفاده نکنید. ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.

•    انسداد معده

در صورت انسداد دستگاه گوارش ، دکسپانتنول ، ماده شیمیایی مشابه اسید پانتوتنیک ، تزریق نکنید.

•    کولیت اولسراتیو

اگر مبتلا به کولیت اولسراتیو هستید ، با احتیاط از تنقیه حاوی دکسپانتنول ، ماده شیمیایی مشابه اسید پانتوتنیک استفاده کنید.

ویتامین B5 ویتامین مهمی است که به بدن شما کمک می کند سلول های خونی ایجاد کرده و غذا را به انرژی تبدیل کند. تا زمانی که رژیم متعادل و سالمی داشته باشید که شامل انواع غذاها باشد ، بعید است هرگز از کمبود ویتامین B5 رنج ببرید یا نیاز به استفاده از مکمل ها داشته باشید.