تغذیه در ایدز

(HIV ویروس نقص ایمنی انسان) ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن حمله می کند. اگر HIV درمان نشود، می تواند منجر به ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) شود.
در حال حاضر هیچ درمان مؤثری برای ایدز وجود ندارد. به همین دلیل افراد مبتلا به HIV تا پایان زندگی خود درگیر این بیماری هستند. اما با مراقبت های پزشکی مناسب می توان آن را کنترل کرد. افراد مبتلا به HIV که به درمان ایدز می پردازند می توانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند و از شریک زندگی خود محافظت کنند.

علائم HIV

اکثر افراد 2 تا 6 هفته پس از ابتلا به HIV، یک بیماری کوتاه مانند آنفولانزا را تجربه می کنند که یک یا دو هفته طول می کشد.
اگرچه ویروس HIV به سیستم ایمنی بدن شما آسیب می رساند اما ممکن است برای سالها علائمی ایجاد نکند. این بدان معناست که بسیاری از افراد مبتلا به HIV نمی دانند که به این ویروس مبتلا شده اند. هر کسی که فکر می کند ممکن است HIV داشته باشد باید آزمایش شود.
به گروه های خاصی از افراد توصیه می شود آزمایش های منظم داشته باشند زیرا در معرض خطر ابتلا به HIV هستند، از جمله:
•    مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند
•    دگرجنسگرایان سیاه آفریقایی
•    افرادی که از سوزن، سرنگ یا سایر تجهیزات تزریقی آلوده استفاده کرده اند.

علل عفونت HIV

HIV در مایعات بدن یک فرد آلوده یافت می شود. مایعاتی که احتمال حضور HIV در آن ها وجود دارد عبارت اند از:
•    مایع منی
•    واژن و مایعات مقعد
•    خون
•     شیر مادر
ویروس HIV ویروسی شکننده است و به مدت طولانی در خارج از بدن زنده نمی ماند. HIV نمی تواند از طریق عرق، ادرار یا بزاق منتقل شود. متداول ترین روش ابتلا به HIV در انگلیس، داشتن رابطه جنسی محافظت نشده است.
روش های دیگر انتقال HIV شامل موارد زیر است:
•    اشتراک سوزن
•    سرنگ یا سایر تجهیزات تزریقی
•    انتقال از مادر به نوزاد در دوران بارداری، تولد یا شیردهی

تشخیص HIV

اگر فکر می کنید که در معرض ایدز قرار گرفته اید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. تنها راه برای یافتن اینکه آیا شما HIV دارید آزمایش HIV است که شامل آزمایش نمونه خون یا بزاق می باشد. تشخیص زودرس به این معنی است که شما می توانید درمان را زودتر شروع کنید که در نتیجه شانس شما برای کنترل ویروس افزایش و خطر وخیم شدن وضعیت و انتقال ویروس به دیگران کاهش می یابد.
صرف نظر از نتایج به دست آمده از آزمایشHIV، ممکن است 1 تا 3 ماه پس از قرار گرفتن در معرض عفونت HIV نیاز به تکرار مجدد آزمایش باشد. کلینیک ها ممکن است آزمایش خون انگشت دست را ارائه دهند که می تواند نتیجه را در عرض چند دقیقه به شما بدهد اما ممکن است گرفتن نتیجه آزمایش دقیق تر HIV تا چند روز طول بکشد.
آزمایش خانگی یا کیت نمونه برداری در منزل، از طریق خرید آنلاین یا داروخانه ها در دسترس است. بسته به نوع آزمایشی که انجام می دهید، نتیجه شما طی چند دقیقه یا چند روز اعلام می شود.
اگر آزمایش اول نشان دهد شما مبتلا به HIV هستید، برای تأیید نتیجه،  آزمایش خون لازم است که باید به کلینیک ها و درمانگاه ها مراجعه کنید.

روش درمان

داروهای ضد ویروس برای درمان HIV مورد استفاده قرار می گیرند. آنها با متوقف کردن تکثیر ویروس در بدن، اجازه می دهند سیستم ایمنی بدن خود را ترمیم و از آسیب بیشتر جلوگیری کند. داروهای ضد ویروس به شکل قرص هستند که باید هر روز مصرف شوند. ویروس HIV قادر است در برابر داروی HIV مقاومت کند اما استفاده از داروهای مختلف باعث می شود این احتمال بسیار کم شود.

تغذیه درمانی در HIV

در بیماران مبتلا به ایدز، رژیم غذایی مناسب جهت حفظ عملکرد سیستم ایمنی و طولانی شدن طول عمر بیمار ضروری می باشد. بزرگسالان و کودکان مبتلا به ایدز توده بدون چربی کمی داشته و کل چربی آن ها نیز کمتر از افراد سالم است. تغذیه مناسب منجر به بهبود حفظ توده عضلانی، کاهش شدت علائم مرتبط با ایدز و بهبود کیفیت زندگی می گردد. بنابراین تغذیه درمانی پزشکی جزء جدایی ناپذیری در کنترل و درمان بیماری HIV می باشد.
حضور یک رژیم شناس برای کنترل نیازهای دارویی بیمار، به حداقل رساندن اثرات ناخواسته و رسیدگی به نیازهای تغذیه ای بیمار در تیم درمان ضروری می باشد. برخی از موارد تشخیصی رایج تغذیه ای در این بیماران شامل موارد زیر است:
•    دریافت ناکافی غذا و نوشیدنی
•    افزایش نیاز های تغذیه ای
•    اشکال در بلع
•    تغییر عملکرد دستگاه گوارش
•    تداخلات دارو و غذا
•    کاهش وزن ناخواسته
•    چاقی و اضافه وزن
•    کمبود اطلاعات مربوط به غذا و مواد مغذی
•    استفاده بیش از حد از مکمل ها
•    عدم توانایی در آماده سازی غذا
•    دسترسی ناکافی به غذا
•    مصرف غذاهای ناسالم
تمامی بیماران مبتلا به HIV باید به یک رژیم شناس یا متخصص تغذیه دسترسی داشته باشند تا در زمان تشخیص بیماری ارزیابی کامل تغذیه ای صورت گیرد. بایستی برنامه پایش منظمی جهت ارزیابی عوارض احتمالی که بر انجام موفقیت آمیز برنامه مراقبتی بیمار تأثیر گذار هستند، انجام گیرد. براساس گزارش آکادمی تغذیه و رژیم غذایی برای بیماران مبتلا و بدون علائم بالینی حداقل 1-2 جلسه تغذیه درمانی پزشکی در سال و برای افراد مبتلا و با علائم ولی شرایط پایدار، 2-6 جلسه در سال توصیه می شود. به صورت کلی افراد مبتلا به ایدز، حمایت های تغذیه ای بیشتری نیاز دارند. تغذیه درمانی هر بیمار باید به صورت انفرادی برای وی تنظیم شود و جلسات مشاوره بر اساس نیاز وی تنظیم گردد. اهداف اصلی تغذیه درمانی پزشکی بیماران مبتلا به HIV شامل موارد زیر می باشد:
•    بهبود وضعیت تغذیه ای و سیستم ایمنی
•    بهبود احساس سلامت
•     حفظ وزن مطلوب و توده عضلانی بدن
•     پیشگیری از کمبود های تغذیه ای
•    کاهش ابتلا به سایر بیماری ها
•    به حداکثر رساندن اثرات درمانی داروها
برای تمام بیماران مبتلا به HIV،  بایستی غربالگری تغذیه ای جهت ارزیابی احتمال وجود کمبود های تغذیه ای و یا تنظیم یک برنامه تغذیه درمانی پزشکی صورت گیرد.
درصورت وجود علائم HIV، فرد باید به رژیم شناس متخصص در همان زمینه ارجاع داده شود. بایستی در جلسه اول، ارزیابی کامل تغذیه ای و پایش ها برای ارزیابی و کنترل عواقب ناخواسته و نامطلوب تغذیه ای یا بیماری صورت گیرد. یکی از عوارض بیماری ایدز، از دست دادن چربی زیر پوستی است که پزشک برای پیگیری این عارضه ضخامت چربی زیر پوستی در نواحی عضله سه سر بازو، زیر کتف، بالای لگن، ران ، شکم و گردن را اندازه گیری می کند. 

پروتئین

طبق توصیه های صورت گرفته افراد سالم باید 0.8 گرم پروتئین به ازای هرکیلوگرم وزن بدن در روز مصرف کنند. در بیماران مبتلا به ایدز، کمبود ذخائر پروتیئن و اختلالاتی در متابولیسم پروتیئن ها وجود دارد. با این حال، طبق مطالعات صورت گرفته افزایش بیش از حد پروتئین دریافتی سبب تأمین انرژی مورد نیاز نمی شود.  برای بیمارانی که وزن کافی داشته و مبتلا به سوءتغذیه می باشند؛ استفاده از مکمل های پروتئین منجر به بهبود توده عضلانی نمی گردد. در بیماران مبتلا به عفونت های فرصت طلب به دلیل افزایش باز گردش پروتیئن، به میزان 10% افزایش در پروتئین مصرفی توصیه می شود. در صورت وجود سایر بیماری های همزمان با ایدز نظیر نارسایی کلیوی، التهاب پانکراس و سیروز کبدی باید تعدیل در دریافت رژیم مناسب انجام پذیرد.

چربی

مطالعات صورت گرفته مصرف چربی در افراد مبتلا به ایدز نسبت به افراد سالم افزایش می یابد. با این حال، باتوجه به پیچیده بودن شرایط و مکانیسم، بایستی در رابطه با دریافت چربی، دستورالعمل های کلی برای سلامت قلب نیز در نظر گرفته شود. اخیرا تأثیر مصرف اسید های چرب امگا 3 بر عملکرد سیستم ایمنی مورد مطالعه قرار گرفت و تعدادی از مطالعات افزایش مصرف اسید های چرب امگا 3 را در افراد مبتلا به ایدز که سطح تری گلیسرید بالایی دارند، توصیه کردند.

ریز مغذی ها

ویتامین ها و موادمعدنی برای عملکرد مطلوب سیستم ایمنی بسیار مهم می باشند. کمبود ریز مغذی ها بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر می گذارند و موجب پیشرفت بیماری می گردند. کمبود مواد مغذی در بیماران مبتلا به ایدز بسیار شایع می باشد و به دلیل سوءجذب، تغییراتی در سوخت و ساز بدن و عملکرد سد مخاطی روده و همچنین عفونت روده به وجود می آید.
سطح سرمی ویتامین A، روی و سلنیوم در جریان پاسخ به عفونت کاهش می یابد، لذا باید رژیم غذایی مطابق با میزان مورد نیاز این ریزمغذی ها برای بیمار تجویز گردد.  
سطح پایین ویتامین A، ویتامین B12 و روی باعث پیشرفت سریع تر بیماری می شود. دریافت بالای ویتامین های C و B با افزایش تعداد سلول های ایمنی بدن و کاهش پیشرفت بیماری ایدز همراه می باشد. مطالعات صورت گرفته اقلیت ها و زنان مواد مغذی کمی دریافت می کنند و در نتیجه به مشاوره های تغذیه بیشتری نیاز دارند.
به دلیل متفاوت بودن روش انجام مطالعات و نتایج آنها، تفسیر نتایج به دست آمده در مورد مواد مغذی دشوار است. سطح سرمی ریز مغذی ها نشان دهنده شرایطی نظیر عفونت حاد، بیماری های کبدی، پارامتر های تکنیکی و همچنین تعیین کننده میزان دریافت مورد نیاز آن ها از طریق رژیم غذایی متعادل و سالم می باشد. با این حال گاهی ممکن است مصرف غذایی کافی نباشد و استفاده از مکمل ویتامین و مواد معدنی نیز توصیه شود. دوز های بسیار بالای برخی ریزمغذی ها نظیر ویتامین A، B6، D، E و مس، آهن، نیاسین، سلنیوم و روی ممکن است اثرات زیان آوری به جای گذارد و اثرات درمانی در برابر بیماری های مزمن نداشته باشند.
مطالعات در زمینه مصرف مکمل مواد مغذی در بیماران مبتلا به ایدز افزایش یافته است. در نظر داشتن جمعیت مورد مطالعه مهم است و بایستی مصرف مکمل مواد مغذی بر اساس نیازهای فردی بیماران صورت گیرد. عواملی که بایستی مد نظر گرفته شوند شامل:
•    وضعیت پایه تغذیه ای
•    مرحله عفونت HIV
•    استفاده از داروهای ART (داروهای مورد استفاده در درمان HIV)
•    عفونت
•    علائم واقعی و آشکار کمبود ریز مغذی ها
•    مدت زمان در نظر گرفته شده برای استفاده از مکمل غذایی
می باشند. در مورد استفاده از مکمل های غذایی باید احتیاط شود زیرا برخی ریزمغذی ها نظیر ویتامین A و روی اثرات نامطلوبی داشته و باعث پیشرفت بیماری می گردد.