دوست داری رژیم بگیری ؟
یائسگی
یائسگی زمانی اتفاق می افتد که زنی در دوازده ماه متوالی قاعدگی نداشته باشد و دیگر نتواند به طور طبیعی باردار شود. این حالت معمولاً در سنین 45 تا 55 سالگی شروع می شود ، اما ممکن است قبل یا بعد از این محدوده سنی ایجاد شود.یائسگی می تواند علائم ناخوشایندی مانند گرگرفتگی و افزایش وزن ایجاد کند. برای اکثر زنان ، درمان پزشکی برای یائسگی لازم نیست.
بیشتر زنان اولین بار علائم یائسگی را حدود چهار سال قبل از آخرین قاعدگی شروع می کنند. علائم اغلب تا حدود چهار سال پس از آخرین قاعدگی زن ادامه دارد. تعداد کمی از زنان علائم یائسگی را تا یک دهه قبل از بروز یائسگی تجربه می کنند و از هر 10 زن 1 نفر علائم یائسگی را به مدت دوازده سال پس از آخرین قاعدگی تجربه می کند. متوسط سن یائسگی 51 سال است ، كه مي تواند در زنان مختلف،متفاوت باشد.
فاکتورهای زیادی از جمله ژنتیک و سلامت تخمدان وجود دارد که به تعیین سن و علائم یائسگی کمک می کند. حدود 1 درصد از زنان قبل از 40 سالگی یائسگی را شروع می کنند که به آن یائسگی زودرس یا نارسایی اولیه تخمدان می گویند؛در نارسايي اوليه تخمدان به معني عدم موفقیت تخمدان ها در تولید سطح طبیعی هورمون های تولید مثل مي باشد ، که می تواند از عوامل ژنتیکی یا نوعي بیماری خودایمني ناشی شود. اما اغلب هیچ علتی برای یائسگی زودرس یافت نمی شود. برای این زنان ، به منظور محافظت از مغز ، قلب و استخوان ها ، حداقل تا سن طبیعی یائسگی ، هورمون درمانی توصیه می شود.
علائم یائسگی
تجربه یائسگی در هر زن متفاوت با ديگري است. علائم معمولاً در صورت یائسگی ناگهانی یا در مدت زمان کوتاه تری شدیدتر می شوند.شرایطی مانند سرطان یا هیسترکتومی ، یا برخی از شیوه های زندگی مانند سیگار کشیدن که بر سلامت تخمدان تأثیر می گذارند ،مي تواند، شدت و مدت زمان علائم يائسگي را افزایش می دهد. شایع ترین علائم اولیه یائسگی عبارتند از:
• قاعدگی مکرر
• قاعدگي سنگین تر یا سبک تر از آنچه معمولاً تجربه می کنید
• علائم وازوموتور ، از جمله گرگرفتگی و تعریق شبانه
تخمین زده می شود که 75 درصد از زنان گرگرفتگی يائسگي را تجربه مي كنند.
سایر علائم رایج یائسگی عبارتند از:
• بیخوابی
• خشکی واژن
• افزایش وزن
• افسردگی
• اضطراب
• مشکل در تمرکز
• مشکلات حافظه
• کاهش میل جنسی ، یا میل جنسی
• خشکی پوست ، دهان و چشم
• افزایش ادرار
• سینه های دردناک یا حساس
• سردرد
• عفونت های دستگاه ادراری (UTI)
• کاهش توده عضلانی
• مفاصل دردناک یا سفت
• کاهش توده استخوان
• کم شدن یا ریزش مو
• رشد مو در مناطق دیگر بدن ، مانند صورت ، گردن ، قفسه سینه و قسمت فوقانی کمر
عوارض يائسگي
به دنبال تغيرات هورموني و جسمي در يائسگي عوارضي ناشي مي شود. شایع ترين عوارض یائسگی عبارتند از:
• آتروفی ولووژینال
• دیس پارونیا ، یا مقاربت دردناک
• كاهش سرعت سوخت و ساز بدن و در نتيجه افزايش وزن
• پوکی استخوان یا استخوان های ضعیف تر با کاهش جرم و قدرت
• خلق و خو یا تغییرات عاطفی ناگهانی
• آب مروارید
• بیماری پریودنتال
• بی اختیاری ادرار
• بیماری قلبی یا عروقی
علت یائسگی
یائسگی یک روند طبیعی است که با افزایش سن تخمدان ها ایجاد می شود و تخمدان ها هورمون های تولید مثل کمتری تولید می کنند.در اين شرايط بدن به پایین آمدن سطح هورمون های جنسي(استروژن، پروژسترون،تستوسترون،هورمون محرک فولیکول (FSH)،هورمون لوتئین ساز (LH) )پاسخ می دهد.
یکی از بارزترین تغییراتي كه مي تواند باعث شروع يائسگي شود از دست رفتن فولیکول های فعال تخمدان است. فولیکول های تخمدان ساختاری هستند که تخمها را از دیواره تخمدان تولید و آزاد می کنند و باعث قاعدگی و باروری می شوند.
در برخی موارد ممكن است یائسگی به علت آسیب یا برداشتن تخمدان و جراحی های مربوط به آن ایجاد می شود. به علاوه شیمی درمانی و پرتودرمانی نيز می تواند باعث یائسگی شود و علائمی مانند گرگرفتگی در طی دوره درمانی یا اندکی پس از آن محتمل است. توقف قاعدگی (و باروری) به دنبال شیمی درمانی همیشه دائمی نیست ، بنابراین اقدامات کنترل بارداری همچنان ممکن است مورد نظر باشد. پرتودرمانی فقط در صورت تابش به تخمدان ها بر عملکرد تخمدان تأثیر می گذارد و در صورت تابش به سایر قسمت های بدن ، مانند بافت پستان یا سر و گردن ، بر یائسگی تأثیر نخواهد گذاشت.
در صورتي كه يائسگي دليل طبيعي نداشته باشد مي تواند ناشي از موارد زير باشد:
• برداشتن تخمدان با جراحی
• فرسایش تخمدان ، یا خاموش کردن عملکرد تخمدان ، که ممکن است توسط هورمون درمانی ، جراحی یا رادیوتراپی در زنان مبتلا به تومورهای گیرنده مثبت استروژن انجام شود
• آسیب لگن،درواقع آسیب های لگنی که تخمدان ها را به شدت آسیب می زند یا از بین می برد.
تشخیص يائسگي
يك آزمایش خون جدید معروف به آزمایش تشخیصی PicoAMH Elisa اخیراً توسط اداره غذا و دارو تأیید شده است. این آزمایش برای کمک به تعیین اینکه آیا خانمی وارد یائسگی شده یا نزدیک به یائسگی است استفاده می شود.این آزمایش جدید ممکن است برای زنانی که علائم پیش یائسگی را نشان می دهند مفید باشد یائسگی زودرس با خطر پوکی استخوان و شکستگی ، بیماری قلبی ، تغییرات شناختی ، تغییرات واژن و از دست دادن میل جنسی و تغییرات خلقی همراه است.
پزشک همچنین می تواند یک آزمایش خون جهت اندازه گيري سطح برخی از هورمون ها مانند هورمون فوليكولي و نوعی استروژن به نام استرادیول را تجویز کند.افزایش مداوم سطح هورمون فوليكولي(FSH) ، همراه با عدم قاعدگی برای یک سال متوالی ،مي تواند تأییدي بر یائسگی باشد.علاوه بر آزمايش خون، آزمایشات بزاق و آزمایش ادرار بدون نسخه (OTC) نیز در دسترس هستند ، اما غیر قابل اعتماد و گران هستند.
بسته به علائم و سابقه سلامتی شما ، پزشك شما همچنین ممکن است آزمایش خون اضافی را برای کمک به سایر موارد زمینه ای که ممکن است مسئول علائم شما باشند ، تجويز كند. اين آزمایش خون اضافی که معمولاً برای تأیید یائسگی استفاده می شود شامل موارد زیر است:
• آزمایشات عملکرد تیروئید
• مشخصات چربی خون
• آزمایشات عملکرد کبد
• آزمایشات عملکرد کلیه
• تستوسترون ، پروژسترون ، پرولاکتین ، استرادیول و گنادوتروپین جفتی (hCG)
درمان و بهبود علائم يائسگي
اگر علائم شدید کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد ممکن است نیاز به درمان داشته باشید. هورمون درمانی ممکن است در زنان زیر 60 سال یا در طی 10 سال از شروع یائسگی برای کاهش یا مدیریت موارد زیر یک درمان موثر باشد:
• گرگرفتگی
• عرق شبانه
• آتروفی واژن
• پوکی استخوان
از داروهای دیگر ممکن است برای درمان علائم خاص یائسگی مانند ریزش مو و خشکی واژن استفاده شود.
داروهای اضافی که بعضی اوقات برای علائم یائسگی استفاده می شود عبارتند از:
• ماینوکسیدیل موضعی 5 درصد ، یک بار در روز برای ریزش و ریزش مو استفاده می شود
• شامپوهای ضد شوره ، معمولاً کتوکونازول 2 درصد و پیریتون روی 1 درصد ، که برای ریزش مو استفاده می شود
• کرم موضعی افلورنیتین هیدروکلراید برای رشد موهای ناخواسته
• مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) ، معمولاً پاروکستین 7.5 میلی گرم برای گرگرفتگی ، اضطراب و افسردگی
• مرطوب کننده ها و روان کننده های واژن غیر هورمونی
• روان کننده های واژن مبتنی بر استروژن با دوز کم به شکل کرم ، حلقه یا قرص
• ospemifene برای خشکی واژن و مقاربت دردناک
• آنتی بیوتیک های پیشگیری کننده برای عفونت ادراری مکرر
• داروهای خواب برای بی خوابی
• دنوزوماب ، تری پاراتید ، رالوکسیفن یا کلسی تونین برای پوکی استخوان بعد از يائسگي
تغذیه و رژیم درمانی در يائسگي
برخی از عوامل خطر و علائم مرتبط با افزايش سن و یائسگی قابل تغییر نیستند. اما تغذیه مناسب می تواند از بروز برخی شرایط که ممکن است در طی یائسگی و یا بعد از آن ایجاد شود ، جلوگیری کرده یا آن را کاهش دهد.یائسگی با تغییر در متابولیسم ، کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر بیماری های قلبی مرتبط است.علاوه بر این ، بسیاری از زنانی که یائسه می شوند علائم ناخوشایندی مانند گرگرفتگی و خواب ناخوشایند را تجربه می کنند.
رژیم غذایی با غذاهای کامل حاوی میوه ها ، سبزیجات ، غلات کامل ، پروتئین با کیفیت بالا و محصولات لبنی ممکن است علائم یائسگی را کاهش دهد. فیتواستروژن ها و چربی های سالم مانند اسیدهای چرب امگا 3 از ماهی نیز ممکن است کمک کننده باشند.هم چنين با محدود كردن قندهای اضافي، کربوهیدرات های فرآوری شده ، الکل ، کافئین و غذاهای پر سدیم یا ادویه مي توانيد تا حدودي به داشتن يك يائسگي آسان تر كمك كنيد. هم چنين فراموش نكنيد در دوران یائسگی ، مواد غذايي متنوع ميل كنيد تا تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را تأمین کنید. از آنجا که رژیم های غذایی زنان معمولاً کم آهن و کلسیم است ، از این دستورالعمل ها پیروی کنید:
• دریافت کلسیم کافی
روزانه دو تا چهار وعده لبنیات و مواد غذايي غنی از کلسیم ميل كنيد.کلسیم در محصولات لبنی ، ماهی های دارای استخوان (مانند ساردین و کنسرو ماهی قزل آلا) ، کلم بروکلی و حبوبات یافت می شود. هدف شما دریافت 1200 میلی گرم كلسيم در روز است.
• دريافت آهن كافي
حداقل روزانه سه وعده غذای غنی از آهن ميل كنيد. آهن در گوشت قرمز بدون چربی ، مرغ ، ماهی ، تخم مرغ ، سبزیجات سبز برگ ، آجیل و محصولات غلات غنی شده یافت می شود. مقدار خوراکی توصیه شده برای آهن در زنان 8 میلی گرم در روز است.
• دريافت فیبر کافی
به این منظور مواد غذايي سرشار از فیبر ، مانند نان های غلات کامل ، غلات ، ماکارونی ، برنج ، میوه های تازه و سبزیجات مصرف کنید. اکثر زنان بزرگسال باید حدود 21 گرم فیبر در روز دریافت کنند.
• صرف میوه و سبزیجات
حداقل 1 1/2 فنجان میوه و 2 فنجان سبزیجات در روز داشته باشید.
• نوشيدن آب كافي
به عنوان یک قاعده کلی ، هر روز هشت لیوان آب بنوشید. این نیاز روزانه برای بیشتر بزرگسالان سالم را برآورده می کند.
• حفظ وزن مناسب
اگر اضافه وزن دارید ، حجم وعده هاي غذايي را کاهش دهید و مواد غذايي کم چربی مصرف کنید. اما هيچ وعده غذايي را حذف نكنيد. یک متخصص تغذیه یا پزشک می تواند به شما کمک کند تا وزن ایده آل خود را تشخیص داده و در راستاي رسيدن به آن تلاش كنید.
• كاهش مصرف چربي ها
چربی ها باید حداكثر 25٪ تا 35٪ از کل کالری روزانه شما را تأمین کنند. همچنین ، چربی اشباع شده را به کمتر از 7٪ کل کالری روزانه خود محدود کنید. چربی اشباع کلسترول را بالا می برد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد. این ماده در گوشت های چرب ، شیر کامل ، بستنی و پنیر یافت می شود. کلسترول را به 300 میلی گرم یا کمتر در روز محدود کنید. چربی ترانس کلسترول را نیز افزایش می دهد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش می دهد.
• تعادل در مصرف شكر و نمك
مصرف بیش از حد سدیم در رژیم غذایی با فشار خون بالا ارتباط دارد.
• محدوديت مصرف الکل
مواد غذايي كمك كننده به بهبود علائم يائسگي
غذاهای گیاهی که دارای ایزوفلاون (استروژن گیاهی) هستند مانند شکل ضعیف استروژن در بدن کار می کنند. به همین دلیل ، سویا ممکن است به تسکین علائم یائسگی کمک کند ، اگرچه نتایج تحقیقات مشخص نیست. برخی ممکن است به کاهش سطح کلسترول کمک کنند و برای تسکین گرگرفتگی و تعریق شبانه پیشنهاد شده است. ایزوفلاون را می توان در غذاهایی مانند توفو و شیر سویا نيز یافت.اگر در دوران یائسگی دچار گرگرفتگی شدید ، پرهیز از برخی مواد غذايي و نوشیدنی های "محرک" مانند غذاهای پرادویه ، کافئین و الکل مي تواند کمک کننده باشد.
مکمل های بعد از یائسگی
از آنجا که بین کمبود استروژن پس از یائسگی و ایجاد پوکی استخوان رابطه مستقیمی وجود دارد ، مکمل های زیر همراه با یک رژیم غذایی سالم می توانند از بروز پوكي استخوان پس از يائسگي جلوگیری کنند:
• کلسیم
اگر فکر می کنید برای دریافت کلسیم کافی نیاز به مکمل دارید ، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. یک مطالعه در سال 2012 نشان می دهد که مصرف مکمل های کلسیم ممکن است خطر حملات قلبی را در برخی افراد افزایش دهد ، اما این مطالعه نشان داد که افزایش کلسیم در رژیم غذایی از طریق منابع غذایی طبيعي(و نه مكمل ها) این خطر را ايجاد نمي كند.
• ویتامین D
بدن شما از ویتامین D برای جذب کلسیم استفاده می کند. افراد 51 تا 70 ساله هر روز باید 600 IU دریافت کنند. افراد بالای 70 سال باید روزانه 800 IU دریافت کنند. روزانه بیش از 4000 واحد بین المللی ویتامین D توصیه نمی شود ، زیرا ممکن است به کلیه ها آسیب برساند و استخوان ها را ضعیف کند.
