دوست داری رژیم بگیری ؟
کوله سیستیت
کوله سیستیت التهاب ناگهانی کیسه صفرا است. اگر این بیماری به مرور زمان ادامه یابد، با حملات مکرر یا مشکلات عودکننده در عملکرد کیسه صفرا همراه خواهد بود.
کیسه صفرا اندام کوچک و گلابی شکل است که در قسمت زیرین کبد قرار دارد. کیسه صفرا، صفرا را که توسط کبد ساخته شده است ذخیره می کند و از طریق مجرای صفراوی مشترک (CBD) به روده کوچک می فرستد تا به هضم چربی ها کمک کند. مجرای صفراوی مشترک، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده را به روده کوچک وصل می کند. سنگ های صفراوی مسدودکننده مجرای صفراوی مشترک، علت اصلی کوله سیستیت هستند.
کوله سیستیت اگر به درستی درمان نشود، کیسه صفرا می تواند دچار پارگی شود که یک فوریت پزشکی محسوب می شود. درمان کوله سیستیت معمولاً از طریق آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد درد و از بین بردن کیسه صفرا انجام می شود.
علل ایجاد کننده کوله سیستیت مزمن
کوله سیستیت معمولاً با تشکیل سنگ های صفراوی در کیسه صفرا شروع می شود. تشکیل سنگ کیسه صفرا ممکن است به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد؛ از جمله:
- استعداد ژنتیکی
- وزن
- فعالیت کیسه صفرا
- عادت های غذایی
سنگ های صفراوی وقتی تشکیل می شوند که مواد موجود در صفرا ذرات کریستالی مانند تشکیل می دهند. آن ها می توانند از اندازه یک دانه شن تا اندازه یک توپ گلف متغیر باشند. وجود سنگ های صفراوی باعث فشار، سوزش و ایجاد عفونت می شود، به طوری که دیواره های کیسه صفرا با گذشت زمان شروع به ضخیم شدن می کنند و سرانجام، کیسه صفرا شروع به جمع شدن و فشرده شدن می کند. این تغییرات در عملکرد صحیح کیسه صفرا اختلال ایجاد می کنند.
علاوه بر سنگ های کیسه صفرا، کوله سیستیت می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- انسداد مجرای صفراوی مشترک (CBD)
- کلسترول اضافی در کیسه صفرا، که می تواند در دوران بارداری یا بعد از کاهش سریع وزن اتفاق بیفتد.
- دیابت، که خون رسانی به کیسه صفرا کاهش می یابد.
- وجود تومورها در کبد یا لوزالمعده
- وجود تومورها در کیسه صفرا، که نادر است.
هنگامی که شما حملات مکرر یا طولانی مدت ناشی از کوله سیستیت را تجربه می کنید، این حالت به یک بیماری مزمن تبدیل می شود.
افراد در معرض ابتلا به کوله سیستیت
تعدادی از عوامل، شانس ابتلا به کوله سیستیت را افزایش می دهد؛ ازجمله:
- احتمال ایجاد سنگ های صفراوی در زنان بیشتر از مردان است. این امر باعث می شود که زنان نسبت به مردان با احتمال بیشتری در معرض کوله سیستیت قرار بگیرند.
- تغییرات هورمونی اغلب می تواند باعث بروز کوله سیستیت شود. زنان باردار یا افرادی که تحت هورمون درمانی قرار دارند بیشتر در معرض خطر هستند.
- خطر ابتلا به این بیماری بعد از 40 سالگی افزایش می یابد.
- اسپانیایی ها و بومیان آمریكا نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض خطر سنگ های صفراوی قرار دارند.
- افرادی که چاق هستند نیز به احتمال بیشتری این بیماری را دریافت می کنند.
- کاهش سریع وزن یا افزایش وزن می تواند این اختلال را در پی داشته باشد.
- اگر مبتلا به دیابت هستید، در معرض خطر ابتلا به کوله سیستیت هستید.
علائم کوله سیستیت
علائم کوله سیستیت می تواند به طور ناگهانی ظاهر شود یا به آرامی در طی سال ها ایجاد شود. بیشتر اوقات این علائم بعد از مصرف غذاهایی ظاهر می شوند که دارای چربی زیاد هستند.
علائم کوله سیستیت شامل:
- دردهای شدید شکمی
- گرفتگی و نفخ شکم
- دردی که به پشت یا زیر شانه راست شما گسترش می یابد.
- تب
- لرز
- حالت تهوع
- استفراغ
- مدفوع شل
- یرقان (یعنی وقتی پوست و سفیدی چشم شما زرد می شود).
- خارش
یک حمله معمولی می تواند دو یا سه روز طول بکشد، اما علائم کوله سیستیت در افراد مختلف متفاوت است. علائم در قسمت بالا یا سمت راست قسمت بالای معده شما ظاهر می شود و این درد معمولاً 30 دقیقه ادامه خواهد داشت.
عوارض کوله سیستیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- پانکراتیت، که التهاب لوزالمعده است.
- سوراخ شدن کیسه صفرا در نتیجه عفونت
- کیسه صفرا بزرگ شده به دلیل التهاب
- سرطان کیسه صفرا (که این یک عارضه نادر و طولانی مدت است)
- مرگ بافت کیسه صفرا (این امر می تواند به پارگی و در نهایت ترکیدن اندام منجر شود)
اگر به درستی تشخیص داده شده باشد علائم بیماری کوله سیستیت را می توان در خانه با داروهای ضد درد و با استراحت درمان کرد. مهم است که قبل از تصمیم گیری در خانه، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید. همچنین ممکن است نیاز باشد آنتی بیوتیک مصرف کرده و از غذاهای چرب نیز پرهیز کنید.
اگر دردهای شدید در شکم دارید یا اگر تب شما قطع نشود، همیشه باید تحت مراقب پزشکی باشید.
تشخیص کوله سیستیت
پزشک تاریخچه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینه فیزیکی را انجام می دهد. علائم کوله سیستیت شبیه به بسیاری از شرایط دیگر می تواند باشد، بنابراین باید آن شرایط را رد کرد.
آزمایشاتی وجود دارد که می تواند به تشخیص کوله سیستیت کمک کند:
- سی تی اسکن از پرتوهای ایکس برای تولید تصاویر بسیار دقیق از شکم شما استفاده می کند. این حساس ترین تست است و احتمالاً بهترین روش برای یافتن مشکل است.
- پزشک شما ممکن است از سونوگرافی شکمی برای دیدن کیسه صفرا و کبد شما استفاده کند. این روش به آن ها در تجسم سنگ و انسداد مجرای کمک خواهد کرد.
- آزمایش خون می تواند عفونت موجود در جریان خون را مشخص کند.
- در كلستيگرافي يا اسكن HIDA، تزريق مقدار كمي از مواد راديواكتيو مي تواند در تشخيص انقباضات غير طبيعي يا انسداد مجاري صفراوی شما كمك كند. این روش همچنین یک روش دقیق برای پیدا کردن مشکل است.
- در یک کولانژیوگرافی از طریق پوست، پزشک شما با استفاده از سوزن، کنتراست رنگ را در کبد شما وارد می کند. این روش به پزشک اجازه می دهد مجاری صفراوی شما را بر روی اشعه X ببیند.
درمان کوله سیستیت
علت خاص حمله شما تعیین کننده روند درمان خواهد بود. پزشک همچنین هنگام انتخاب روش درمانی، سلامت کلی شما را در نظر خواهد گرفت. گزینه های درمانی عبارتند از:
- مصرف آنتی بیوتیک ها برای مبارزه با عفونت
- درمان با استفاده از داروها برای حل سنگ کیسه صفرا (این حالت معمولاً آخرین راه حل برای افرادی است که نمی توانند تحت عمل جراحی قرار گیرند).
- تسکین دهنده درد برای کنترل درد در طول درمان
- امروزه، عمل جراحی کیسه صفرا به طور کلی به روش لاپاروسکوپی انجام می شود. جراح شما برش های کوچکی در شکم ایجاد می کند و ابزارهای جراحی کوچک را برای انجام عمل جراحی استفاده می کند. در بیشتر موارد، جراحی یک عمل سرپایی است و نیاز به زمان کمتری برای بهبودی دارد.
تغذیه در کوله سیستیت
کیسه صفرا اندام کوچکی است که در زیر کبد قرار دارد. این کیسه، صفرا تولید شده توسط کبد را ذخیره می کند و صفرا را در روده کوچک رها می کند تا به هضم غذا کمک کند.
کیسه صفرا یک ارگان حساس است و حفظ یک رژیم غذایی سالم و پر از مواد مغذی به حفظ سلامتی کامل آن کمک می کند. برخی از غذاها می توانند از سلامت کیسه صفرا محافظت کرده و آن را بهبود بخشند، در حالی که برخی دیگر احتمال بروز مشکلاتی مانند التهاب یا سنگ کیسه صفرا را افزایش می دهند.
اگر التهاب و عفونت در کیسه صفرای شما گسترش پیدا کند، ممکن است نیاز به از بین بردن آن باشد. بنابراین روی آوردن به یک رژیم غذایی سالم برای کیسه صفرا ضروری است.
ابتلا به کوله سیستیت به این معنی است که شما باید تغییرات مهمی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. پس از بهبودی، خوردن پنج تا شش وعده غذایی کوچکتر در روز توصیه می شود. یک وعده غذایی بزرگ می تواند اسپاسم را در مجاری کیسه صفرا ایجاد کند.
مواد غذایی پروتئینی با چربی کم مانند مرغ یا ماهی را در رژیم غذایی کم چربی خود قرار دهید. از گوشت های چرب، غذاهای سرخ شده و هرگونه غذاهای پرچرب، از جمله محصولات شیر کامل خودداری کنید.
غذاهای سالم برای کیسه صفرا
برای کیسه صفرای سالم، غذاهای زیر را در برنامه غذایی خود قرار دهید:
- فلفل دلمه ای
- میوه های خانواده مرکبات
- سبزی های تیره و برگ سبز
- گوجه فرنگی
- شیر
- ساردین
- ماهی و صدف
- لبنیات کم چرب
- لوبیا
- آجیل و خشکبار
- عدس
خوردن یک رژیم غذایی سالم و متعادل پر از میوه و سبزیجات بهترین راه برای بهبود و محافظت از سلامت کیسه صفرا است. میوه ها و سبزیجات مملو از مواد مغذی و فیبر هستند که هر دو آن ها برای یک کیسه صفرا سالم ضروری اند.
برخی از غذاهای ذکر شده دارای ویتامین C، کلسیم یا ویتامین های گروه B هستند که برای کیسه صفرا نیز مفید هستند.
تصور می شود که خوردن بیشتر پروتئین گیاهی نیز می تواند به جلوگیری از بیماری کیسه صفرا کمک کند. غذاهای حاوی لوبیا، آجیل، عدس و سویا (تا زمانی که به سویا حساسیت نداشته باشید) گزینه های عالی برای جایگزینی گوشت قرمز هستند.
غذاهایی که التهاب کیسه صفرا را تشدید می کنند
از مصرف غذاهای زیر در رژیم غذایی سالم کیسه صفرا خودداری کنید:
- روغن سبزیجات
- روغن بادام زمینی
- غذاهای سفید تصفیه شده (نان، پاستا و غیره)
- غذاهای پرچرب
- غذاهای فرآوری شده
برای محافظت از کیسه صفرا باید از مصرف غذاهای خاصی اجتناب کنید. بزرگترین غذاهایی که مشکل دارند غذاهای پرچرب و فرآوری شده هستند. غذاهایی که چربی زیادی دارند یا در روغن هایی مانند روغن نباتی و روغن بادام زمینی سرخ می شوند، تجزیه آن ها دشوارتر است و می تواند باعث مشکلات کیسه صفرا شود.
غذاهای دارای چربی ترانس، مانند غذاهای پخته شده یا تجاری، همچنین می توانند برای سلامتی کیسه صفرا مضر باشند.
اجتناب از غذاهای با آرد سفید تصفیه شده، مانند پاستای سفید، نان و قندها می تواند از کیسه صفرا محافظت کند. همچنین باید از مصرف الکل و دخانیات خودداری کنید.
جلوگیری از کوله سیستیت مزمن
اگر یک یا چند دوره کوله سیستیت داشته اید، با پزشک خود صحبت کنید تا در مورد تغییراتی که می توانید به منظور جلوگیری از کوله سیستیت مزمن انجام دهید اطلاع کسب کنید. در مورد دستورالعمل های رژیم غذایی نیز بپرسید که ممکن است شامل کاهش چربی مصرفی باشد. ورزش منظم نیز اغلب مفید است.
سنگ های صفراوی اصلی ترین عامل کوله سیستیت هستند. با حفظ وزن سالم می توانید خطر ابتلا به بیشتر سنگ های صفراوی را کاهش دهید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، سعی کنید آن را به آرامی انجام دهید زیرا کاهش سریع وزن می تواند خطر ابتلا به سنگ های صفراوی را افزایش دهد.
ورزش و کوله سیستیت
فعالیت بدنی منظم می تواند سطح کلسترول را کاهش داده و از شکل گیری سنگ های صفراوی جلوگیری کند. گرچه سنگ های صفراوی کوچک، می توانند باعث التهاب، درد و عفونت جدی شوند، همچنین می توانند به اندازه های بزرگتر رشد کنند.
حفظ وزن سالم و درگیر شدن در فعالیت های بدنی می تواند درد کیسه صفرا را کاهش دهد و میزان حملات درد کیسه صفرا را نیز کاهش دهد.
حداقل 150 دقیقه فعالیت بدنی در هفته توصیه می شود تا از افزایش وزن جلوگیری کرده و سلامت شما را بهبود بخشد.
قبل از انجام هرگونه فعالیت شدید با پزشک خود مشورت کنید. گرچه ورزش مفید است، برخی فعالیت ها باعث کرنش در شکم شما می شود و ممکن است علائم شما را بدتر کند.
کمپرس آب گرم
استفاده از گرما می تواند تسکین دهنده درد باشد. برای سلامتی کیسه صفرا، یک کمپرس گرم می تواند اسپاسم ها را آرام کند و فشار حاصل از ایجاد التهاب صفرا را کاهش دهد.
برای تسکین درد کیسه صفرا، یک حوله را با آب گرم مرطوب کنید و 10 تا 15 دقیقه آن را در قسمت آسیب دیده بمالید. برای همین اثر می توانید از یک پد گرمکن یا بطری آب گرم نیز استفاده کنید. این روند را تا زمانی که درد از بین برود تکرار کنید.
چای نعنا و کوله سیستیت
نعنا حاوی منتول (یک ترکیب تسکین دهنده) است که باعث تسکین درد ناشی از التهاب می شود. این امر می تواند برای کاهش درد معده، بهبود هضم و تسکین حالت تهوع استفاده شود.
برای کاهش درد کیسه صفرا و بهبود سلامت کیسه صفرا، می توانید نوشیدن چای نعنا را امتحان کنید. نوشیدن این چای به طور مرتب می تواند میزان حملات درد کیسه صفرا را که ممکن است تجربه کنید، کاهش دهد.
سرکه سیب و کوله سیستیت
سرکه سیب خام حاوی خواص ضد التهابی است که می تواند در تسکین درد کیسه صفرا مفید باشد.
برای درمان درد کیسه صفرا، 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب را با آب گرم حل کنید. دقت کنید که به طور مستقیم سرکه سیب را ننوشید، زیرا این اسید به دندان شما آسیب می رساند.
زردچوبه و کوله سیستیت
زردچوبه ادویه ای است که برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. زردچوبه حاوی کورکومین است که به دلیل خواص ضدالتهابی و درمانی آن شناخته شده است.
زردچوبه کیسه صفرا را برای تولید صفرا تحریک می کند و به کیسه صفرا کمک می کند تا خودش را خالی کند. وجود زردچوبه در رژیم غذایی شما همچنین می تواند التهاب و درد کیسه صفرا را کاهش دهد.
زردچوبه را می توان در چای برای نوشیدن روزانه به منظور تسکین درد اضافه کرد. کورکومین (ماده اصلی موجود در زردچوبه) به عنوان یک مکمل خوراکی نیز موجود است.
منیزیم و کوله سیستیت
منیزیم می تواند یک عنصر مفید برای تخلیه کیسه صفرا باشد. همچنین می تواند اسپاسم و درد کیسه صفرا را کاهش دهد. کمبود منیزیم می تواند خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد.
برای کاهش علائم درد، یک قاشق چایخوری پودر منیزیم را در آب گرم مخلوط کنید و هر چند ساعت یک بار بنوشید.
منیزیم به عنوان یک مکمل خوراکی نیز موجود است. برای مصرف دوزهای مناسب مکمل منیزیم با پزشک خود مشورت کنید.
رژیم غذایی مناسب بعد از عمل کیسه صفرا
اگر لازم است کیسه صفرا طی عمل جراحی برداشته شود، احتمالاً در هفته های بعد از عمل اسهال و مدفوع شل را تجربه خواهید کرد. این امر به دلیل انتشار مداوم و بیشتر صفرا به روده شما اتفاق می افتد.
برای کاهش این عوارض جانبی، از مصرف این غذاها پس از جراحی کیسه صفرا جلوگیری کنید:
- غذاهای حاوی بیش از 3 گرم چربی
- غذاهای چرب، سرخ شده یا فرآوری شده
- سس های خامه ای
- لبنیات پرچرب
در عوض، غذاهای پرفیبر و کم چرب بخورید. در هر وعده باید غذاهایی با کمتر از 3 گرم چربی میل کنید. فیبر خود را به آرامی افزایش دهید و با فیبرهای محلول مانند جو دوسر شروع کنید. همچنین می توانید وعده های غذایی کمتری را به طور مکرر میل کنید.
