دوست داری رژیم بگیری ؟
سقط جنین
سقط جنين خود به خودی هنگامی رخ میدهد که جنین پیش از هفته بیستم بارداری از بين مي رود.بیش از 80 درصد از سقط جنین ها در 3 ماهه اول بارداری رخ میدهند و امکان رخ دادن آن بعد از هفته بیستم کم است اما اگر رخ دهد به آن سقط جنین دیرهنگام گفته میشود. اصطلاح پزشکی که برای این نوع از سقط جنین به کار برده میشود سقط خود به خودی است که با انواع کلی سقط بکار برده میشود تفاوت دارد. بسیاری از خانم ها چنین سقط جنین ناخواسته ای را تجربه میکنند.در واقع 10 تا 20 درصد از بارداری ها به سقط جنین ختم میشوند. حتی ممکن است درصد آن بیشتر هم باشد زیرا بسیاری از افراد به دلیل زودهنگام رخ دادن این پدیده حتی متوجه باردار بودن خود نیز نمیشوند. با وجود شایع بودن اين نوع سقط جنين باز هم صدمات روحی جبران ناپذیری را وارد میکند.
علل سقط جنين
تشخیص علت رخ دادن این پدیده سخت است و امکان دارد علت اصلی آن مشخص نگردد ولی تقریبا سقط جنین خود به خودی هیچ گاه به علت کارهای معمولی که فرد باردار انجام میدهد اتفاق نمی افتد. کارهایی معمول مانند رابطه جنسی ، تمرینات ورزشی ، کارکردن و استفاده از اکثر داروها منجر به سقط جنین نمیشوند. همچنین صدمات سطحی مانند زمین خوردن هم معمولا منجر به سقط جنین نمیشوند.
اصلی ترین و شایع ترین علت این اتفاق که حدود 50 درصد از سقط ها به این علت رخ میدهند غیر معمول بودن تعداد کروموزوم ها یا به عبارتی ژن هاست. کروموزوم ها اصلی ترین هدایت کننده رشد و نمو جنین هستند که زیاد یا کم بودن تعداد آنها میتواند مشکل ساز باشد. این اتفاق در اکثر موارد به طور خطاهای تصادفی هنگام تقسیمات تخم صورت میگیرد و به دلیل مشکلات به ارث رسیده از والدین نیست. ناهنجاری های کروموزومی میتوانند به سه نتیجه منجر شوند :
1. تخمک زخم خورده : هیچ رویانی شکل نمیگیرد.
2. نابودی داخل رحمی جنین : رویان شکل میگیرد اما رشد نمیکند و قبل از اینکه علائم بارداری بروز کنند می میرد.
3. حاملگی مولار و نیمه مولار : درحاملگی مولار هر دو دسته کروموزوم ها متعلق به پدر است که منجر به ناهنجاری در رشد جفت میشود و معمولا رویان شکل نمیگیرد.
حاملگی نیمه مولار هنگامی رخ میدهد که یک دسته کروموزوم مادر وجود دارد اما پدر هم دو جفت کروموزوم را منتقل میکند که منجر به ناهنجاری در جفت و همچنین ناهنجاری در رویان می شود.
به علاوه موارد زير نيز مي توانند منجر يه سقط جنين شوند:
• بیماری های خاص مانند دیابت شدید شانس رخ دادن سقط جنین را بالا می برد.
• عفونت های جدی یا صدمات شدید هم میتوانند منجر به این اتفاق شوند.
• سقط جنین های دیرهنگام - پس از سه ماه – ممکن است به دلیل ناهنجاری های رحم رخ دهند.
در صورتی که فردی دو سقط جنین پشت سر هم داشته باشد احتمال ابتلا به سقط بیشتری دارد.
انواع سقط جنین خودبه خودی
• اجتناب ناپذیر(Inevitable miscarriage) : فرد دارای خون ریزی و انقباضات شدید است و دهانه رحم نیز باز میشود. در این حالت شانسی برای ادامه بارداری نیست.
• تهدید کننده (threatened miscarriage) : فرد دارای خون ریزی از واژن است و ممکن است انقباض های خفیفی هم داشته باشد اما دهانه رحم بسته می‌ماند. نیمی از اوقات خون ریزی پایان می یابد و بارداری به طور نرمال ادامه می یابد اما در نیمی دیگر از اوقات این نوع سقط به سقط اجتناب ناپذیر تبدیل شده و پایان بارداری ختم میشود.
• کامل (complete miscarriage) : تمام بافت های مربوط به جنین از رحم خارج میشود.این نوع معمولا قبل از هفته دوازدهم رخ میدهد و معمولا نیاز به درمان نیست.
• ناکامل (Incomplete miscarriage) : بخشی از بافت های مربوط به جنین از رحم خارج شده وبخشی درون رحم می‌ماند و احتمالا فرد برای خارج کردن بقیه بافت ها نیاز به درمان خواهد داشت.
• از دست رفته (Missed miscarriage) : هیچ خون ریزی یا انقباضی در فرد دیده نمی شود اما سونوگرافی جنین بدون ضربان قلب یا کیسه آب بدون جنین را نشان می دهد. معمولا بافت ها خود به خود خارج میشوند اما ممکن است نیاز به درمان باشد.
• تکرارشونده (Recurrent miscarriage) : در این نوع فرد سه یا بیش از سه بار به طور پشت سر هم در سه ماهه اول بارداری دچار سقط جنین میشود که این نوع تنها یک درصد از زوج ها را درگیر میکند.
علائم سقط جنین
علائم سقط جنين بسته به اینکه فرد درچه مرحله ای از بارداری باشد متفاوت خواهد بود ولی علائم معمول آن عبارتند از :
• لکه بینی شدید و خون ریزی از واژن ( خون ریزی خفیف از واژن در 3 ماه اول بارداری طبیعی است و لزوما به معنای سقط جنین نیست.)
• درد و انقباضات شدید در ناحیه پایینی شکم
• درد خفیف تا شدید پشت
• خروج بافت ها یا ترشحات از واژن
این علائم به معنی سقط صد درصدی نیست و در صورت دیدن این علائم باید سریعا به پزشک مراجعه شود تا تشخیص قطعی حاصل گردد.
تشخیص سقط جنين
برای تشخیص سقط جنین پزشک از روش های مختلفی استفاده میکند:
• آزمایش لگن : در این تست مشخص میشود که آیا دهانه رحم شروع به باز شدن کرده است یا خیر.
• سونوگرافی : با این تست صدای ضربان قلب جنین چک میشود. اگر نتایج واضح نباشند بعد از یک هفته دوباره انجام میشود.
• آزمایش خون : پزشک از آن برای مقایسه میزان هورمون های بارداری با گذشته استفاده میکند.همچنین در صورت شدید بودن خون ریزی فرد از نظر کم خونی هم بررسی میشود.
• تست بافت : در صورتی که خروج بافت از بدن صورت بگیرد پزشک آن را برای آزمایش به آزمایشگاه خواهد فرستاد تا از سقط جنین اطمینان حاصل شود و مشخص گردد این خروج بافت نشانه مشکل دیگری نیست.
• گرفتن کاریوتایپ : در صورت تکرار سقط جنین دو یا بیش از دوبار دکتر ممکن است که این آزمایش را انجام دهد تا مطمئن شود که مشکل از ژن های همسر فرد نیست.
عوامل خطر سقط جنين
اکثر سقط جنین ها به دلایل طبیعی و غیر قابل پیش گیری صورت میگیرند با این وجود فاکتور های ریسکی وجود دارند که میتوانند احتمال رخ دادن این اتفاق را افزایش دهند مانند :
• سن : خانم های بالای 35 سال بیشتر در معرض این اتفاق هستند. ریسک سقط جنین در 35 سالگی 20 درصد، در 40 سالگی حدود 40 درصد و در 45 سالگی حدود 80 درصد است.
• سابقه سقط جنین : خانم هایی که تا کنون دو یا بیش از دو سقط جنین پشت سر هم داشته اند در خطر سقط جنین بیشتری هستند.
• بیماری های مزمن : خانم هایی با بیماری های مزمن مثل دیابت کنترل نشده یا تیروئید در ریسک بالاتری از نظر سقط قرار دارند.
• مشکلات رحم یا دهانه رحم : ناهنجاری های خاص رحم یا دهانه رحم ناتوان هم ریسک سقط جنین را بالا می‌برند. این نوع از سقط جنین که به دلیل ناتوانی دهانه رحم رخ میدهد معمولا در سه ماه دوم بارداری رخ میدهد. معمولا علائم کمی قبل از این نوع سقط وجود دارند و ممکن است کیسه آب فرد باردار ناگهان پاره شود و بافت هایی از جنین و جفت بدون درد زیاد از بدن خارج شوند.
• سیگار ، الکل و داروهای غیر مجاز : سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلی و داروهایی بدون تجویز پزشک متخصص از عوامل افزایش خطر سقط جنین هستند.
• وزن : کمبود وزن یا اضافه وزن هم بر سقط جنین اثرگذار هستند.
• مصرف بالای کافئین
روش های پیش گیری ازسقط جنين
معمولا روش خاصی برای پیش‌گیری از سقط جنين بجز مراقبت از خود وجود ندارد اما مي توان نكات زير را مدنظر قرار داد:
• مراقبت های دوران بارداری به طور منظم باید صورت بگیرند.
• با عوامل افزایش دهنده ریسک سقط جنین باید آشنایی داشت.
• از مولتی ویتامین ها استفاده شود.
• استفاده از کافئین باید تا 200 میلی گرم کاهش داده شود.
• بیماری های مزمن در مادر باید تحت کنترل باشند.
• باید مراقب عفونت ها بود و از ارتباط با افراد بیمار خودداری کرد.
• باید رژیم غذایی سالم داشت.
عوارض سقط جنين
بعضی خانم ها بعد از سقط جنین دچار عفونت رحم میشوند که شامل علائمی مانند تب و لرز و خروج ترشحات بدبو از واژن است.
درمان سقط جنين در بارداري هاي بعدي
حداقل 85 درصد از خانم هایی که تجربه سقط جنین دارند بارداری های بعدی شان نرمال خواهد بود. از طرفی حدود 1 تا 2 درصد از خانم ها هم ممکن است بیش از سه سقط جنین پشت سر هم داشته باشند.
اگر سقط جنین از نوع تهدید کننده باشد پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند تا زمانی که خون ریزی و درد کاهش یابد استراحت کنید. ممکن است که ورزش و رابطه جنسی از برنامه های روزانه حذف شود. . با اینکه ثابت نشده که استراحت مطلق باعث پیش گیری از سقط جنین میشود ولی راحتی فرد باردار را افزایش میدهد.
درصورتی که سقط جنین رخ بدهد و بافت های جنین در داخل رحم باقی نمانده باشد نیازی به درمان نیست اما اگر مقداری از بافت ها در رحم باقی مانده باشد گزینه هایی برای درمان وجود دارد :
• صبر
اگر سقط جنین در سه ماهه اول اتفاق بیفتد اولین راه حل این است که فرد به مدت 7 تا 14 روز بعد از سقط صبر کند تا بافت ها به طور طبیعی از بدن خارج گردد. در صورتی که خون ریزی و درد کاهش یابد یا کاملا قطع شود به این معناست که سقط جنین به طور کامل تمام شده است. توصیه میشود که پس از سه هفته تست بارداری در منزل انجام شود. اگر تست بارداری نشان دهد که فرد همچنان باردار است باید آزمایش های بیشتر انجام شوند.
اگر خون ریزی و درد در طول این 7 تا 14 روز ادامه داشته باشد و یا بدتر شود به این معناست که سقط جنین تمام نشده و باید اسکن های بیشتری صورت بگیرد.پس از انجام اسکن ها فرد می تواند تشخیص دهد که آیا باز هم باید صبر کند تا بافت ها به طور طبیعی خارج شوند یا اینکه از دارو یا عمل جراحی استفاده کند.
در هنگام صبر کردن اگر خون ریزی خیلی شدید باشد یا علائم تب مشاهده شود باید فورا با بیمارستان تماس گرفته شود.
• دارو
در صورتیکه فرد بنا به دلایل مختلف مثل سخت بودن انتظار به مدت دو هفته از نظر روحی یا خارج نشدن بافت ها از بدن بعد از دو هفته نتواند انتظار بکشد میتواند از دارو استفاده کند. این پروسه شامل استفاده از قرص هاییست که با باز کردن دهانه رحم سبب خروج بافت های باقی مانده در رحم میشوند. در بیشتر مواقع قرص هایی به نام پساری (pessaries) تجویز میشوند که داخل واژن قرار میگیرند و در آن جا حل میشوند. این قرص ها در طی چند ساعت عمل میکنند و علائمی مانند قاعدگی شدید مانند خون ریزی شدید از واژن و انقباضات را ایجاد میکنند. خون ریزی واژن ممکن است تا سه هفته ادامه داشته باشد.
در اکثر موارد فرد برای تکمیل سقط جنین به خانه فرستاده میشود اما اگر خون ریزی بیش از حد شدید شود باید فورا با بیمارستان تماس گرفته شود.
باید سه هفته پس از استفاده از این دارو تست بارداری در منزل صورت بگیرد و اگر تست اعلام بارداری کند باید آزمایش های بیشتری انجام شود.
• عمل جراحی
در برخی موارد برای خروج بافت های باقیمانده در رحم باید عمل جراحی انجام شود. در صورت مشاهده موارد زیر ممکن است توصیه شود که عمل جراحی صورت بگیرد :
- تجربه خون ریزی شدید و مداوم
- نشانه های عفونی شدن بافت های باقی مانده درون رحم
- موفق نبودن روش انتظار و استفاده از دارو
عمل جراحی اتساع با مکش و کورتاژ (D&C) شامل خروج هرگونه بافت جنینی باقیمانده درون رحم توسط دستگاه مکش است. بی حسی موضعی یا عمومی هم استفاده میشود.
نقش تغذيه در رژيم غذايي
• اسید چرب امگا3
این اسید چرب در حفظ تخم سالم و کاهش التهاب اطراف تخم اهمیت زیادی دارد. استفاده از ماهی های چرب دوبار در هفته در رژیم غذایی برای کمک به رشد مغز و چشم های جنین کمک میکند. باید توجه داشت که از ماهی هایی که سطح بالایی جیوه دارند استفاده نشود زیرا سمی است و ریسک سقط جنین را افزایش میدهد.
• آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان ها در گروهی از میوه ها و سبزیجات یافت میشوند و به حفاظت از اسپرم و تخم کمک میکنند که خطر مشکلات ژنتیکی تخم را کاهش میدهد. استفاده از میوه ها و سبزیجات با رنگ های زرد ، قرمز ، سبز ، بنفش و سفید ضروری است.
• فولیک اسید
فولیک اسید ریزمغذی های بسیار مهم برای ساخت ماده ژنتیکی است. در نتیجه استفاده از منابع فولیک اسید مانند اسفناج ، کاهو ، لوبیا سبز، توت فرنگی و... در رژیم غذایی اهمیت بالایی دارد.
• ویتاین B3 : میزان کم این ویتامین در افزایش خطر سقط جنین مؤثر است بنابراین استفاده از منابع آن مانند مرغ، گوشت ، ماهی ساردین و سایر مواد سرشار از پروتئین کاملا کمک کننده خواهد بود.
• کولین
کولین از ریزمغذی های مهم برای رشد و نمو مغز جنین و استقرار جفت به شمار می رود. متاسفانه مکمل های بارداری دارای کولین نیستند و تنها از طریق مواد غذایی باید تامین شود. موادی مانند تخم مرغ ، گوشت، سیب زمینی، غذاهای دریایی و کره بادام زمینی و ... دارای کولین هستند.
