یائسگی زمانی اتفاق می افتد که زنی در دوازده ماه متوالی قاعدگی نداشته باشد و دیگر نتواند به طور طبیعی باردار شود. این حالت معمولاً در سنین 45 تا 55 سالگی شروع می شود ، اما ممکن است قبل یا بعد از این محدوده سنی ایجاد شود.یائسگی می تواند علائم ناخوشایندی مانند گرگرفتگی و افزایش وزن ایجاد کند. برای اکثر زنان ، درمان پزشکی برای یائسگی لازم نیست.
فاکتورهای زیادی از جمله ژنتیک و سلامت تخمدان وجود دارد که به تعیین سن و علائم یائسگی کمک می کند. حدود 1 درصد از زنان قبل از 40 سالگی یائسگی را شروع می کنند که به آن یائسگی زودرس یا نارسایی اولیه تخمدان می گویند؛در نارسایی اولیه تخمدان به معنی عدم موفقیت تخمدان ها در تولید سطح طبیعی هورمون های تولید مثل می باشد ، که می تواند از عوامل ژنتیکی یا نوعی بیماری خودایمنی ناشی شود.
علائم یائسگی
تجربه یائسگی در هر زن متفاوت با دیگری است. علائم معمولاً در صورت یائسگی ناگهانی یا در مدت زمان کوتاه تری شدیدتر می شوند.
شایع ترین علائم اولیه یائسگی عبارتند از:
• قاعدگی مکرر
• قاعدگی سنگین تر یا سبک تر از آنچه معمولاً تجربه می کنید
• علائم وازوموتور ، از جمله گرگرفتگی و تعریق شبانه
سایر علائم رایج یائسگی عبارتند از:
• بیخوابی
• خشکی واژن
• افزایش وزن
• افسردگی
• اضطراب
• مشکل در تمرکز
• مشکلات حافظه
• کاهش میل جنسی ، یا میل جنسی
• خشکی پوست ، دهان و چشم
• افزایش ادرار
• سینه های دردناک یا حساس
• سردرد
• عفونت های دستگاه ادراری (UTI)
• کاهش توده عضلانی
• مفاصل دردناک یا سفت
• کاهش توده استخوان
• کم شدن یا ریزش مو
• رشد مو در مناطق دیگر بدن ، مانند صورت ، گردن ، قفسه سینه و قسمت فوقانی کمر
عوارض یائسگی
به دنبال تغیرات هورمونی و جسمی در یائسگی عوارضی ناشی می شود. شایع ترین عوارض یائسگی عبارتند از:
• آتروفی ولووژینال
• دیس پارونیا ، یا مقاربت دردناک
• كاهش سرعت سوخت و ساز بدن و در نتیجه افزایش وزن
• پوکی استخوان یا استخوان های ضعیف تر با کاهش جرم و قدرت
• خلق و خو یا تغییرات عاطفی ناگهانی
• آب مروارید
• بیماری پریودنتال
• بی اختیاری ادرار
• بیماری قلبی یا عروقی
علت یائسگی
یائسگی یک روند طبیعی است که با افزایش سن تخمدان ها ایجاد می شود و تخمدان ها هورمون های تولید مثل کمتری تولید می کنند.
در برخی موارد ممكن است یائسگی به علت آسیب یا برداشتن تخمدان و جراحی های مربوط به آن ایجاد می شود. به علاوه شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز می تواند باعث یائسگی شود و علائمی مانند گرگرفتگی در طی دوره درمانی یا اندکی پس از آن محتمل است.
یك آزمایش خون جدید معروف به آزمایش تشخیصی PicoAMH Elisa اخیراً توسط اداره غذا و دارو تأیید شده است. این آزمایش برای کمک به تعیین اینکه آیا خانمی وارد یائسگی شده یا نزدیک به یائسگی استاستفاده می شودعلاوه بر آزمایش خون، آزمایشات بزاق و آزمایش ادرار بدون نسخه (OTC) نیز در دسترس هستند ، اما غیر قابل اعتماد و گران هستند
تغذیه و رژیم درمانی در یائسگی
رژیم غذایی با غذاهای کامل حاوی میوه ها ، سبزیجات ، غلات کامل ، پروتئین با کیفیت بالا و محصولات لبنی ممکن است علائم یائسگی را کاهش دهد. فیتواستروژن ها و چربی های سالم مانند اسیدهای چرب امگا 3 از ماهی نیز ممکن است کمک کننده باشند.هم چنین با محدود كردن قندهای اضافی، کربوهیدرات های فرآوری شده ، الکل ، کافئین و غذاهای پر سدیم یا ادویه می توانید تا حدودی به داشتن یك یائسگی آسان تر كمك كنید. هم چنین فراموش نكنید در دوران یائسگی ، مواد غذایی متنوعی میل كنید تا تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را تأمین کنید
• دریافت آهن كافی
• دریافت فیبر کافی
• صرف میوه و سبزیجات
• نوشیدن آب كافی
• حفظ وزن مناسب
• كاهش مصرف چربی ها
• تعادل در مصرف شكر و نمك
• محدودیت مصرف الکل
مواد غذایی كمك كننده به بهبود علائم یائسگی
غذاهای گیاهی که دارای ایزوفلاون (استروژن گیاهی) هستند مانند شکل ضعیف استروژن در بدن کار می کنند. به همین دلیل ، سویا ممکن است به تسکین علائم یائسگی کمک کند.اگر در دوران یائسگی دچار گرگرفتگی شدید ، پرهیز از برخی مواد غذایی و نوشیدنی های "محرک" مانند غذاهای پرادویه ، کافئین و الکل می تواند کمک کننده باشد.
مکمل های بعد از یائسگی
• کلسیم
• ویتامین D