واژه Ostium  از لغت لاتین Ostium به معنای مدخل یا روزنه مشتق شده است. استومی روده ایجاد روزنه یا مدخلی بین مجرای روده و پوست از طریق جراحی است که به طور ویژه بر اساس محل اصلی منشا فیستولا در مجرای گوارش نام گذاری می شود.

کولوستومی نحوه کار بدن شما برای عبور مدفوع را تغییر می دهد. بعد از ایجاد کولوستومی، روده ها درست مانند قبل کار می کنند؛ به جز روده بزرگ.

از آنجا که مواد مغذی در روده کوچک جذب می شوند، کولوستومی نحوه استفاده بدن از مواد غذایی را تغییر نمی دهد. وظایف اصلی روده بزرگ جذب آب، حرکت مدفوع به سمت مقعد و سپس ذخیره مدفوع در روده تا زمان خارج شدن از بدن است. هنگامی که یک کلوستومی مسیر مدفوع را تغییر می دهد، منطقه ذخیره سازی روده بزرگ دیگر در دسترس نیست.

اندیکاسیون های احتمالی برای ایجاد کولوستومی

• سرطان کولون
• سرطان رکتوم
• دیورتیکولیت
• ضربه به رکتوم
• انسداد دیستال
• بی اختیاری مدفوع
• فیستولای پیچیده

انواع کولوستومی

• کولوستومی سیگموئید

 کولوستومی سیگموئید رایج ترین نوع است. در قسمت پایین روده بزرگ قرار دارد. روده بزرگ سیگموئید ضایعات را به سمت راست روده منتقل می کند. کولوستومی سیگموئید نسبت به سایر کولوستومی ها محکم تر و منظم تر است.

• کولوستومی عرضی

روده بزرگ عرضی از قسمت بالای شکم عبور می کند. مدفوع در این منطقه معمولاً نرم است.

• کولوستومی نزولی

روده بزرگ نزولی ضایعات را در سمت چپ شکم جمع می کند. مدفوع در آنجا معمولاً محکم است؛ زیرا از سایر قسمت های روده بزرگ عبور کرده است.

• کولوستومی صعودی

روده بزرگ صعودی از ابتدای روده بزرگ تا سمت راست شکم جریان دارد. در این روش، هنوز بخشی از روده بزرگ کار می کند. در نتیجه، مقدار کمی آب از مدفوع جذب می شود. این بدان معناست که مدفوع معمولاً مایع است. این نوع کولوستومی نادر است. ایلئوستومی برای این بخش از روده بزرگ مناسب تر است.

درمان تغذیه ای- پزشکی کولوستومی

توصیه های تغذیه ای بعد از عمل جراحی بیماران دارای کولوستومی شامل عدم خوردن غذا تا زمان شروع عملکرد روده یا خارج شدن مدفوع یا گنداب می باشد.

با اینحال براساس مدارک و شواهد موجود، تغذیه خوراکی یا لوله ای را می توان برای هر نوع از استوماهای منحرف کننده مسیر مدفوع که در طی جراحی انتخابی بوجود آمده اند سریعا پس از جراحی آغاز نمود.

آکادمی تغذیه ومؤسسه استومی امریکا رژیم غذایی کم فیبر را برای تقریبا تا ۶ هفته پس از جراحی توصیه کرده است. مبنای منطقی این توصیه نیز جلوگیری از ادماتوز یا ورم روده می باشد؛ بطوریکه روده را در معرض خطر آسیب یا انسداد پس از عمل جراحی قرار می دهد. بیشتر بیماران با افزایش تدریجی فیبر در رژیم غذایی پس از تقریبا 6 هفته به رژیم غذایی عادی باز می گردند.

مراقبت کولوستومی

• کیسه کولوستومی خود را خالی کنید. پس از عمل جراحی، باید روزانه چندین بار کیسه کولوستومی را خالی کنید. بهتر است وقتی کمتر از نیمی از کیسه پر شده است، آن را خالی کنید.
• مراقبت از پوست اطراف استوما: پوست اطراف استوما همیشه قرمز به نظر می رسد و ممکن است گهگاهی خونریزی کند، که طبیعی است. اما خونریزی نباید به مدت طولانی ادامه یابد.
• مدیریت صحیح گاز های روده ای: لازم است که گاز کیسه کولوستومی را آزاد کنید. نحوه انجام این کار بستگی به نوع کیسه دارد. برخی از کیسه ها دارای فیلتری هستند که گاز را از بین می برد و باعث تخلیه گاز می شود. مدیریت صحیح گاز های روده ای مانع از کشیدگی بیشتر کیسه، بیرون آمدن از شکم یا ترکیدن آن می شود.

مقدار گاز موجود در کیسه بسته به نوع کولوستومی و رژیم غذایی شما متفاوت خواهد بود. مواد غذایی و نوشیدنی هایی مانند لوبیا، پیاز، شیر و الکل می توانند باعث ایجاد گاز اضافی شوند. بلع هوا همچنین می تواند باعث افزایش مقدار گاز روده بزرگ شود. وقتی آدامس می خورید یا از طریق نی می نوشید نیز می تواند باعث افزایش گاز های روده ای شود.