هموکروماتوز شرایطی است که به دلیل جذب بیش از حد آهن از غذاهایی که مصرف می کنید، بروز غلظت بیش از حد آهن در خون رخ می دهد. هموکروماتوز می تواند باعث مشکلات جدی در سلامت انسان شود؛ زیرا بدن انسان راهی برای خلاص شدن از شر آهن اضافی ندارد. تجمع اصلی آهن اضافی در بافت های زیر صورت می گیرد:
•    کبد
•    قلب
•    لوزالمعده
•    مفاصل
این تجمع آهن می تواند باعث ایجاد آسیب هایی در این ارگان های بدن شود.

علائم هموکروماتوز

•    خستگی
•    ناتوانی جنسی
•    درد شکم
•    انرژی کم
•    درد مفاصل

انواع هموکروماتوز

•    هموکروماتوز اولیه
هموکروماتوز اولیه نوعی اختلال ژنتیکی ارثی است که باعث می شود آهن زیادی از مواد غذایی جذب شود.
•    هموکروماتوز ثانویه
هموکروماتوز ثانویه هنگامی رخ می دهد که تجمع آهن توسط سایر شرایط پزشکی به وجود آمده باشد.

تشخیص هموکروماتوز

•    آزمایش خون
•    آزمایش DNA
•    بیوپسی کبد

تغذیه در هموکروماتوز

•    دو نوع آهن در رژیم غذایی وجود دارد: هم و غیرهم. آهن هم در گوشت و غذاهای دریایی یافت می شود. آهن غیر هم در گیاهان و محصولات غنی شده یافت
 می شود. آهن هم بیش از آهن غیر هم قابل دسترسی است، به این معنی که توسط بدن به راحتی جذب می شود.
•    ویتامین C: ویتامین C یا اسید اسکوربیک باعث افزایش فراهمی زیستی آهن غیرهم می شود. علاوه بر این، گوشت و غذاهای دریایی همچنین می توانند جذب آهن غیر هم را تقویت کنند.
•    کلسیم: اشکال مختلف کلسیم ممکن است دسترسی به آهن را کاهش دهد.
•    فیتات و پلی فنول ها: فیتات یا اسید فیتیک، ترکیبی است که در غلات و حبوبات یافت می شود و باعث کاهش جذب آهن می شود. سایر ترکیبات موجود در غذاهای گیاهی، معروف به پلی فنول، همچنین می توانند جذب آهن را کاهش دهند.

مواد غذایی مناسب در هموکروماتوز

•    میوه ها و سبزیجات
با وجود هموکروماتوز، آهن اضافی، استرس اکسیداتیو و فعالیت رادیکال آزاد را افزایش می دهد، که می تواند به DNA شما آسیب برساند. آنتی اکسیدان ها نقش مهمی در محافظت از بدن در برابر صدمات ناشی از استرس اکسیداتیو دارند. میوه ها و سبزیجات منبع بسیار خوبی از آنتی اکسیدان ها مانند ویتامین E، ویتامین C و فلاونوئیدها هستند.
هموکروماتوز به شما هشدار می دهد که از مصرف سبزیجات سرشار از آهن خودداری کنید.
با این حال توصیه می شود تعادل را در مصرف سبزیجات سرشار از آهن مانند اسفناج و سایر سبزیجات دارای برگ سبز رعایت کنید.
•    غلات و حبوبات
غلات و حبوبات حاوی موادی هستند که جذب آهن را مهار می کنند؛ به ویژه اسید فیتیک.
برای بسیاری از افراد، رژیم غذایی با غلات فراوان ممکن است آن ها را در معرض کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، آهن یا روی قرار دهد. با این حال، برای افراد مبتلا به هموکروماتوز، این اسید فیتیک می تواند به جلوگیری از جذب بیش از حد آهن از مواد غذایی کمک کند.
•    تخم مرغ
تخم مرغ منبع آهن غیرهم می باشد؛ اما فسفوپروتئین موجود در زرده تخم مرغ به نام فسوویتین، می تواند جذب آهن را در بین سایر مواد معدنی مهار کند.
•    چای و قهوه
 چای و قهوه، هر دو، حاوی مواد پلی فنولی به نام تانن هستند که به اسید تانیک نیز معروف هستند. تانن های موجود در چای و قهوه مانع از جذب آهن می شوند.
•    پروتئین
بسیاری از منابع غذایی پروتئینی حاوی آهن هستند. با این حال، این بدان معنی نیست که شما باید گوشت را از رژیم غذایی خود کاملاً حذف کنید. در عوض، وعده های غذایی خود را در پیرامون منابع پروتئینی که از نظر آهن غنی نیستند، مانند بوقلمون، مرغ و ماهی برنامه ریزی کنید.

مواد غذایی تشدید کننده بروز هموکروماتوز

•    گوشت قرمز
•    غذاهای سرشار از ویتامین های A و C
•    غذاهای غنی شده
•    مصرف الکل
•    مکمل ها (آهن، ویتامین C و مولتی ویتامین ها)