مقدمه

در حدود 1.8 میلیارد مسلمان در سرتاسر جهان زندگی می کنند و زنان تقریباً ۵۰ درصد این جمعیت را شامل می شوند لذا تاثیرات روزه داری بر فیزیولوژی طبیعی بدن زنان از جمله: دوران عادت ماهیانه، زندگی زناشویی، بارداری و شیردهی مطالعات وسیعی را به خود اختصاص داده است.
تحقیقات در زمینه رابطه میان تغذیه مادران و عملکرد شیردهی به توضیح اثرات سوء تغذیه بر ترکیب شیر محدود شده است .

تاثیر روزه داری بر حجم شیر تولیدی

برخی از مطالعات نشان دادند که روزه‌داری تاثیری بر حجم شیر نداشته است.
زنان شیرده در صورت روزه داری ممکن است  حداکثر یک کیلوگرم در هفته کاهش وزن داشته باشند و این میزان اغلب بر ترشح شیر تاثیر منفی نخواهد داشت هرچند کاهش وزن بیشتر از این میزان و مشاهده علائم کم آبی شدید باید منجر به قطع روزه‌داری گردد. 

تاثیر روزه داری بر ترکیب شیر مادر

پس از بررسی حدود ۱۰۲ مطالعه انجام گرفته بر تاثیر رژیم غذایی مادر بر ترکیب شیر ترشح شده این طور نشان داده شده است که رژیم غذایی مادر به ویژه اسیدهای چرب برخی درشت مغذی ها از جمله ویتامین های محلول در چربی ویتامین B و C با محتوای این مواد در تولید شیر تولید شده ارتباط دارند.
نشان داده شده که سطح ترکیباتی از قبیل روی منیزیم و پتاسیم در شیر مادر به طور قابل توجهی کاهش نشان می‌دهد.  

تاثیر روزه داری در دوران شیردهی بر رشد کودک

به خوبی مشخص شده است که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند تکامل جسمی روانی و هوشی بهتری را نسبت به سایر نوزادان با روشهای تغذیه دیگر خواهند داشت.

تاثیر روزه داری بر سلامت مادران شیرده

به طور کلی تاثیرات روزه داری بر سلامت و متابولیسم بدن زنان شیرده  می تواند متغیر باشد هرچند در مطالعه‌ای که به بررسی تاثیرات متابولیک روزه‌داری در زنان شیرده انجام شد تفاوت قابل توجهی در زنان شیرده نسبت به زنان غیر باردار و غیر شیرده دیده نشد.

بحث

در مواردی که کودک هنوز به طور کامل و انحصاری از شیر مادر تغذیه می کند. که به طور طبیعی تا شش ماهگی این روند ادامه دارد به زنان شیرده توصیه میشود روزه نگیرند
مادرانی که در نواحی آب و هوای گرم زندگی می‌کند سطح اقتصادی پایین و تغذیه ناکافی دارد دوقلو یا چند قلو را شیر می دهند مادران با سن بالای ۳۵ سال برای مادرانی که همزمان به چند کودک شیر می دهند به دلیل آن که در معرض دهیدراتاسیون شدید قرار دارند روزه نگیرند.

توصیه های لازم به مادران شیرده در طی روزه داری

•    خودداری از مصرف نوشیدنی های دارای کافئین غذاهای چرب مواد غذایی فرآوری شده و کربوهیدرات های دارای درجه قندی بالا
•    استفاده از روغن‌های اشباع شده همچون روغن زیتون و کانولا در پخت و پز
•    مصرف رژیم غذایی متعادل در زمان افطار و سحر و پرهیز از حذف وعده غذایی
•    تاکید بر مصرف کربوهیدرات هایی که انرژی را آهسته تر آزاد می کنند همچون جو گندم جو دوسر ارزن آرد سبوس‌دار حبوبات و عدس
•    مصرف مایعات فراوان در ساعتهای مجاز
•    افزایش مصرف غذاهای غنی از فیبر در جهت هضم آهسته‌تر همچون میوه و سبزیجات سبوس و غلات

 در مجموع مادرانی که در دوران شیردهی تصمیم به روزه‌داری دارند لازم است به نکات زیر توجه کنند:

۱. مشاوره کامل پزشکی پیش از اقدام به روزه داری 
۲. روزه داری به صورت آزمایشی و ادامه دادن آن در صورت عدم بروز مشکل
۳. در صورت روزه‌داری ویزیت‌های مکرر متخصصین اطفال از جهت ارزیابی روند رشد شیرخوار و بررسی علائم خطر
۴. آگاهی از علائم و موارد هشدار دهنده

نتیجه گیری و پیشنهادات

ممکن است روزه‌داری ترکیبات شیر مادر را تا حدودی تغییر دهد اما بر روند رشد نوزاد تاثیری ندارد. 
به طور کلی روزه داری مشکلات تهدیدکننده سلامت مادر و کودک و رشد کودک را موجب نمی‌شود اما در ارتباط با روزه داری زنان شیرده لاغر به خصوص اگر روزه‌داری همراه با کاهش کالری دریافتی باشد باید احتیاط های لازم صورت گیرد.