تخمین زده‌شده که 40-50 میلیون افراد مبتلابه دیابت در سراسر جهان در ماه رمضان روزه می‌گیرند.

قرآن به‌طور خاص مریضان را از وظیفه روزه‌داری معاف می‌کند، به‌ویژه اگر روزه گرفتن عواقب جبران‌ناپذیری برای فرد به همراه داشته باشد. 

بااین‌وجود، بسیاری از بیماران مبتلابه دیابت اصرار دارند که در ماه رمضان روزه‌بگیرند.

نتایج پزشکی روزه گرفتن در بین بیماران مبتلابه دیابت تا حد زیادی ناشناخته است.

پاتوفیزیولوژی بیماران دیابتی روزه‌دار

در طول روزه‌داری، سطح گلوکز در گردش خون کاهش می‌یابد و منجر به کاهش ترشح انسولین می‌شود.  در بیمارانی که کمبود انسولین شدید دارند، یک‌روزه طولانی در صورت عدم انسولین کافی می‌تواند به شکستن گلیکوژن بیش‌ازحد و افزایش گلوکونوژنز و کتوژنز منجر شود و منجر به هایپرگلیسمی و کتواسیدوز (افزایش میزان کتون ها و اسیدیته خون) شود.

 هیپوگلیسمی (کاهش قند خون)

کاهش دریافت مواد غذایی یک عامل خطرناک شناخته‌شده برای ایجاد هیپوگلیسمی است.  تخمین زده می‌شود که 2/4٪ مرگ‌ومیر در بیماران مبتلابه دیابت نوع 1 است.  هیچ تخمین موثقی در مورد تأثیر هیپوگلیسمی در مرگ‌ومیر در دیابت نوع 2 وجود ندارد. 

قند خون بالا

مطالعات طولانی‌مدت عوارض و مرگ‌ومیر در افراد مبتلابه دیابت، ارتباط بین قند خون، عوارض میکرو واسکولار (کاهش قطر رگ‌ها) و احتمالاً عوارض ماکرووواسکولار (افزایش قطر رگ‌ها) را نشان می‌دهند.  

کتواسیدوز دیابتی

بیماران مبتلابه دیابت، به‌ویژه بیماران دیابتی نوع 1، که در ماه رمضان روزه می‌گیرند، در معرض خطر ابتلا به کتواسیدوز دیابتی هستند.

کم‌آبی و تشکیل لخته خون در عروق

 علاوه بر این، هایپرگلیسمی می تواند منجر به پر ادراری اسمزی شود و در کاهش حجم الکترولیت‌ها نقش دارد. و ممکن است فشارخون ارتواستاتیک (حالتی که فشارخون افراد هنگام بلند شدن یا نشستن افت می‌کند) به وجود آید.

 انقباض فضای داخل عروقی می‌تواند به وضعیت انعقاد پذیری عروق کمک کند.

تغذیه در ماه رمضان

رژیم در ماه رمضان نباید تفاوت زیادی با رژیم سالم و متعادل داشته باشد. هدف این کار حفظ توده ثابت بدن است. از روش معمول برای دریافت مواد غذایی سرشار از کربوهیدرات و چربی باید خودداری کرد. 

شکستن روزه

 اگر هیپوگلیسمی (قند خون <60 میلی‌گرم در دسی لیتر) اتفاق بیفتد و، اگر قند خون بیش از 300 میلی‌گرم در دسی لیتر باشد، باید روزه شکسته شود. 

مشاوره آموزشی قبل از ماه رمضان

 آموزش لازم را در مورد مراقبت از خود ازجمله علائم و نشانه‌های پرکاری و هیپوگلیسمی، کنترل قند خون، برنامه‌ریزی وعده غذایی، فعالیت بدنی، تجویز دارو و مدیریت عوارض حاد دریافت کنند

مدیریت بیماران مبتلابه دیابت نوع 1

به‌طورکلی، بیماران مبتلابه دیابت نوع 1، به‌ویژه اگر کنترل نشوند، در معرض خطر عوارض شدید هستند و باید به‌شدت توصیه شود که در ماه رمضان روزه نگیرند  علاوه بر این، بیمارانی که قادر به نظارت بر سطح قند خون خود نیستند در معرض خطر بالایی قرار دارند و باید به آن‌ها توصیه شود که روزه نگیرند.

چهارم مدیریت بیماران مبتلابه دیابت نوع 2

بیماران تحت کنترل رژیم غذایی

در بیماران دیابت نوع 2 که با رژیم غذایی کنترل می‌شوند، خطر مرتبط با روزه گرفتن بسیار کم است.  توزیع کالری بیش از دو تا سه وعده غذایی کوچک‌تر در طی بازه زمانی که روزه نیستند ممکن است کمک کند.

بیماران تحت درمان با انسولین

مشكلات بيماران مبتلابه ديابت نوع 2 كه انسولين مصرف می‌کنند شبيه افراد مبتلابه ديابت نوع يك است، به‌جز اينكه ميزان هيپوگليسمي كمتر است.

بارداری و روزه گرفتن در ماه رمضان

 به خانم‌های مبتلابه دیابت بارداری یا حاملگی باید اکیداً توصیه شود که در ماه رمضان روزه نگیرند. اما اگر اصرار دارند روزه‌بگیرند، باید در مراقبت از آن‌ها توجه ویژه‌ای شود. 

 مدیریت فشارخون بالا و دیس لیپیدمی (اختلال در سطح چربی)

 ممکن است دوز داروهای ضد فشارخون برای جلوگیری از افت فشارخون تنظیم شود.