شایع ترین شکل استئو آرتریت ، آرتریت دژنراتیو یا بیماری مفصلی دژنراتیو می باشد.
ریسک فاکتورهای استئو آرتریت
ریسک فاکتورهای استئو آرتریت گوناگون هستند که سبب افزایش ابتلا به این بیماری می شود.
- چاقی
- سالخوردگی
- جنسیت زن
- قومیت یا نژاد سفید پوست
- افزایش تراکم ( چگالی ) استخوانی
- آسیب مفصلی به خاطر استفاده مکرر مفصل در ورزشکاران
در اصل استئو آرتریت یک بیماری سیستمیک یا خود ایمنی محسوب نمی شود اما سبب تخریب غضروفی همراه با التهاب می شود. استئو آرتریت ناشی از استفاده مفرط از مفصل می باشد در حالی که روماتوئید آرتریت یا RA اختلال خود ایمنی و سیستمیک است که منجر به التهاب مفصلی متقارن می شود.
استئو آرتریت بیماری مفصلی مزمنی است که در آن غضروف مفصل ( آرتیکولار ) تحمل کننده وزن از بین می رود. به طور طبیعی این غضروف اجازه می دهد که استخوان ها به آرامی و به آسانی بر روی هم لیز بخورند. از دست رفتن یا تحلیل غضروف مفصل منجر به بروز سفتی, درد, ورم ,کاهش دامنه حرکت مفصل و تغییر شکل مفصل می شود.
رشد غیر طبیعی استخوانی نیز از عوارض حاصل از تحلیل غضروف مفصل است که می تواند منجر به ایجاد استئوفیت ها ( زاوئد استخوانی خاری شکل ) گردد.
مفاصل اینترفالانژیال دیستال ( بند انگشتی دیستال ) شست ، مفاصل زانو, لگن, مچ پا و کمری که توده کلی وزن بدن را تحمل می کنند از شایع ترین مفاصلی هستند که در استئو آرتریت درگیر می شوند.
البته مفاصل آرنج, مچ دست و مچ پا کمتر در استئو آرتریت شایع هستند. عموما استئو آرتریت به صورت دردی تظاهر می یابد که با تحمل وزن و فعالیت تشدید می شود و با استراحت بهبود پیدا می کند. بیماران اغلب سفتی صبحگاهی را پس از یک دوره ی زمانی بی حرکتی، تجربه می کنند.
بطور کل بیماری های مفصلی متاثر از اختلالات مادرزادی و مکانیکی نیز در بروز استئو آرتریت دخیل هستند. در بیماری های مفصلی، التهاب نیز گهگاهی به وجود می آید که عموما ملایم و موضعی است.
تغذیه و رژیم درمانی در استئو آرتریت
وزن اضافی بدن بار اضافی و بیشتری را بر مفاصل حامل وزن بدن وارد می سازد، بنابراین تغذیه و رژیم درمانی در استئو آرتریت امری بسیار ضروری است. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان دهنده ی این است که یکی از مهمترین ریسک فاکتورهای استئو آرتریت، چاقی است.
افرایش خطر استئو آرتریت زانو به موازات افزایش شاخص توده بدنی یا BMI.
کنترل چاقی می تواند بار التهابی استئو آرتریت را کم کند؛ از این رو سیر پیشرفت بیماری را به تاخیر انداخته و نشانه ها را بهتر می نماید.
تغذیه و رژیم درمانی در استئو آرتریت سبب کنترل وزن مطلوب می شود. همانطور که ذکر شد، افزایش وزن یکی ازریسک فاکتورهای استئو آرتریت است.
تلفیقی از رژیم غذایی ضد التهابی ، ورزش با شدت متوسط و کاهش وزن می تواند بسیار موثر در بهبود درمان علائم بیماری استئو آرتریت باشد.
کاهش وزن در درمان استئو آرتریت تاثیر ضد التهابی دارد به طوری که با کاهش توده چربی بدن, مارکرهای التهابی کمتری از بافت چربی آزاد و رها می شوند.
مدیریت درمانی استئو آرتریت
دارو درمانی
یک گزینه موثر در مدیریت درمانی استئو آرتریت، دارو درمانی است.
- داروهای کورتیکواستروئیدها
- داروهای تسکین دهنده ی درد
تغییرات رفتاری بهداشتی
- ورزش کنترل وزن
- استراحت
- تخفیف فشار و استرس به مفصل
راهکارهای ضد درد غیر دارویی
- گرما و سرما
- ماساژ
مدیریت تغذیه ای برای بیماران مبتلا به استئو آرتریت
- رژیم غذایی متعادل با مقدار کیلوکالری مناسب برای کاهش وزن یا کنترل وزن متناسب
- رژیم غذایی ضد التهابی
- مکمل های چربی امگا 3
- مصرف کافی کلسیم و ویتامین D
- لحاظ داشتن یا وارد ساختن گلوکز آمین و کندروئیتین