کلونوسکوپی

کولونوسکوپی معاینه ای است که برای تشخیص تغییرات یا ناهنجاری های روده بزرگ استفاده می شود.
در طی کولونوسکوپی، یک لوله طولانی و انعطاف پذیر (کولونوسکوپ) داخل روده وارد می شود. یک دوربین فیلمبرداری ریز در نوک لوله وجود دارد که به پزشک اجازه می دهد داخل کل روده بزرگ را مشاهده کند.
در صورت لزوم، پولیپ ها یا انواع دیگر بافت های غیر طبیعی می توانند طی کولونوسکوپی از طریق کولونوسکوپ خارج شوند. نمونه های بافتی (بیوپسی) نیز می توانند در طول کولونوسکوپی گرفته شوند.

علت انجام کولونوسکوپی

 به کمک کولونوسکوپی می توان علائم و نشانه های روده را بررسی کرد. کولونوسکوپی می تواند به پزشک در کشف دلایل احتمالی درد شکم، کاهش وزن غیر ارادی، خونریزی روده، یبوست مزمن، اسهال مزمن و سایر مشکلات روده ای کمک کند.
 در افراد سنین 50 سال و یا بالاتر به طور متوسط خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ وجود دارد. پزشک ممکن است هر 10 سال یا بعضی اوقات زودتر کولونوسکوپی را برای غربالگری سرطان روده بزرگ توصیه کند. کولونوسکوپی یکی از گزینه های غربالگری سرطان روده بزرگ است. همچنین از کولونوسکوپی می توان برای برداشتن پولیپ های اضافی استفاده کرد .این کار برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ انجام می شود.

خطرات و عوارض انجام کولونوسکوپی

کولونوسکوپی خطرات کمی دارد و به ندرت، باعث عوارض می شود. بعضی از عوارض کولونوسکوپی در ادامه آورده شده است:

•    واکنش نامطلوب به آرام بخش مورد استفاده 
•    خونریزی از محلی که نمونه بافت (بیوپسی) گرفته شده و یا پولیپ یا بافت غیر طبیعی دیگری برداشته شده است.
•    پارگی در دیواره روده بزرگ (سوراخ شدن)

خونریزی و سوراخ شدن شایعترین عوارض ناشی از کولونوسکوپی است. بیشتر موارد خونریزی در بیمارانی که پولیپ برداشته شده است رخ می دهد.
کولونوسکوپی مجازی چگونه با کولونوسکوپی متفاوت است؟کولونوسکوپی مجازی و کولونوسکوپی از چند طریق متفاوت هستند:

•    کولونوسکوپی مجازی یک آزمایش اشعه ایکس است، زمان کمتری می برد و نیازی به بیهوشی ندارد.
•    با کولونوسکوپی مجازی، پزشک، کل طول روده بزرگ بیمار را مشاهده نمی کند.
•    کولونوسکوپی مجازی ممکن است پولیپ های خاصی را به آسانی که کولونوسکوپی می تواند پیداکند، نکند.
•    پزشکان نمی توانند پولیپ ها را برطرف کنند یا برخی از مشکلات دیگر را در طول کولونوسکوپی مجازی درمان کنند.
•    پوشش بیمه درمانی شما ممکن است برای این دو روش متفاوت باشد.

رژیم غذایی مخصوص قبل از انجام کولونوسکوپی

روز قبل از کولونوسکوپی شما باید رژیم غذایی مخصوصی را دنبال کنید. به طور معمول این رژیم غذایی بدین صورت است که بیمار نمی‌تواند غذاهای جامد بخورد و نوشیدن نیز به مایعات شفاف، آب، چایی و قهوه (بدون شیر و کرم) محدود می‌شود و بیمار نباید آبگوشت و مایعات گازدار بنوشد. از خوردن نوشیدنی‌های قرمزرنگ خودداری کنید چرا که ممکن است در حین کولونوسکوپی با خون اشتباه گرفته شود. ممکن است از بیمار خواسته شود که از شب قبل از انجام کولونوسکوپی از خوردن و حتی نوشیدن به طور کامل اجتناب کند. همچنین توصیه می شود داروی ملین مصرف کنید. ممکن است پزشک برای شما ملین تجویز کند که به صورت قرص یا شربت خواهد بود.
داروهای خود را تنظیم کنید. حداقل یک هفته قبل ازکولونوسکوپی، داروهای مصرفی خود را با پزشک خود در میان بگذارید؛ به خصوص اگر مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا مشکلات قلبی هستید یا اگر از داروها یا مکمل های حاوی آهن استفاده می کنید.
در صورت مصرف آسپرین یا داروهای دیگر، از جمله وارفارین، نیز به پزشک خود اطلاع دهید. ضد انعقاد کننده های جدیدتر، مانند dabigatran (Pradaxa) یا rivaroxaban (Xarelto) ، که برای کاهش خطر لخته شدن یا سکته مغزی استفاده می شوند و یا داروهای قلبی که پلاکت ها را تحت تأثیر قرار می دهند، مانند کلوپیدوگرل(Plavix). ممکن است لازم باشد دوزهای مصرفی دارو های خود را تغییر دهید یا مصرف داروها را به طور موقت متوقف کنید.

اقدامات قبل از انجام کولونوسکوپی

قبل از انجام کولونوسکوپی نیاز است اقداماتی انجام شود؛ از جمله:
•    رژیم غذایی خود را تغییر داده و به وسیله آن، روده خود را تمیز کنید.
•    یک متخصص بهداشت و درمان به شما دستورالعمل های آماده سازی روده را می دهد تا قبل از انجام عمل، در خانه از آنها پیروی کنید تا  مدفوعی در روده شما باقی نماند. مدفوع موجود در روده شما می تواند از دیدن پزشک به طور واضح جلوگیری کند.
•    ممکن است لازم باشد به مدت 1 تا 3 روز قبل از انجام کولونوسکوپی رژیم غذایی مایع را دنبال کنید. شما باید از نوشیدنی های قرمز و بنفش یا ژلاتین پرهیز کنید. در بیشتر موارد، ممکن است توصیه شود موارد زیر را بنوشید یا بخورید:
•    آبگوشت بدون چربی
•    ژلاتین در طعم هایی مانند: لیمو یا پرتقال 
•    قهوه یا چای ساده، بدون خامه یا شیر
•    نوشیدنی های ورزشی با طعم دهنده هایی مانند لیمو، لیموترش یا پرتقال
•    از مصرف آبمیوه های پالپ دار مانند آب پرتقال خودداری کنید.
•    اب

حین انجام عمل کولونوسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟

در حین کولونوسکوپی، لباس راحتی باید پوشید. در کولونوسکوپی، تجویز آرام بخش معمولاً توصیه می شود که گاهی اوقات یک آرام بخش خفیف به شکل قرص می باشد. در موارد دیگر، آرام بخش با یک داروی ضد درد داخل وریدی ترکیب می شود تا احتمال بروز هرگونه ناراحتی را به حداقل برساند.
کولونوسکوپ حاوی یک دوربین فیلمبرداری ریز در نوک آن است. دوربین تصاویر را به یک مانیتور خارجی می فرستد تا پزشک بتواند قسمت داخلی روده بزرگ شما را مورد مطالعه قرار دهد. پزشک همچنین می تواند وسایل را از طریق کانال وارد کند تا نمونه های بافتی (بیوپسی) گرفته شود و یا پولیپ ها یا نواحی دیگر بافت غیر طبیعی را از بین ببرد.
کولونوسکوپی به طور معمول حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.
پزشک کولونوسکوپی را معمولا در بیمارستان انجام می دهد. کولونوسکوپی معمولاً 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.

چگونگی نحوه انجام کولونوسکوپی توسط پزشک:

متخصص مراقبت های بهداشتی یک سوزن داخل وریدی (IV) را در بازو یا دست بیمار قرار می دهد تا آرام بخش، بی حسی یا داروی ضد درد تزریق کند؛ بنابراین بیمار در طول انجام کولونوسکوپی هوشیار نخواهد بود.
برای انجام کولونوسکوپی، بیمار باید روی میز قرار بگیرد؛ در حالی که پزشک کولونوسکوپی را از طریق مقعد و روده بزرگ وارد می کند. کولونوسکوپ حاوی یک چراغ و لوله است که به پزشک اجازه می دهد هوا یا دی اکسید کربن را در روده بزرگ بیمار پمپ کند. هوا یا دی اکسید کربن روده بزرگ را باد می کند، که نمای بهتری از پوشش روده بزرگ در روده ایجاد شود. دوربین نوک کولونوسکوپ یک تصویر ویدیویی را به مانیتور می فرستد و به پزشک اجازه می دهد روده بزرگ  را معاینه کند. پزشک ممکن است بیمار را چندین بار روی میز حرکت دهد تا کولونوسکوپ برای مشاهده بهتر تنظیم شود. پس از رسیدن کولونوسکوپ به روده کوچک بیمار، پزشک به آرامی کولونوسکوپ را خارج کرده و مجدداً روده بزرگ را معاینه می کند.

شرایط بیمار پس از انجام کولونوسکوپی 

بیمار تا 24 ساعات پس از انجام کولونوسکوپی نمی تواند رانندگی کند. بیمار به دلیل اثرات داروهای آرام‌بخش و بی حسی باید تحت نظارت قرار گیرد. همچنین تصمیم‌گیری‌های مهم را در این روز نمی‌توان با اطمینان انجام داد. ممکن است بیمار کمی احساس نفخ یا کرامپ داشته باشد که بلافاصله پس از خارج شدن گاز برطرف می‌شود و بیمار می‌تواند مطابق معمول در منزل غذا بخورد. پس از این که پزشک پولیپ ها را برداشت و اقدامات احتمالی دیگر نیز به پایان رسید ممکن است برای مدت کوتاهی رژیم غذایی و فعالیت‌های بیمار محدود شود.

نتایج کولونوسکوپی

پزشک نتایج کولونوسکوپی را بررسی می‌کند و سپس نتایج را به بیمار اعلام می‌کند. معمولا نتایج کولونوسکوپی بعد از 2 یا 3 هفته آماده می شود.
•    نتایج نرمال و عادی
جواب تست کولونوسکوپی در صورتی نرمال و عادی است که پزشک، پولیپ یا هر نوع بافت غیرعادی دیگری در روده پیدا نکند. اغلب پولیپ‌ها سرطانی نیستند اما برخی از آن‌ها ممکن است در مراحل پیش سرطانی باشند. ممکن است که از فرد خواسته شود دوباره بعد از 5 سال کولونوسکوپی انجام دهد.
•    پولیپ
اگر در نتایج کولونوسکوپی رشد پولیپ ها مشاهده شد در نتیجه پزشک ممکن است با توجه به رشد پولیپ درمان را برای بیمار شروع کند و یا ممکن است که فقط بگوید در آینده برای انجام معاینه کولونوسکوپی برگردید.
•    سرطان روده بزرگ
اگر در نتایج کولونوسکوپی بیمار مشخص شود که سرطان روده بزرگ دارد باید در اسرع وقت با یک متخصص سرطان مشورت و درمان خود را شروع کند.
•    بیماری روده ای که سرطان نیست
با استفاده از نتایج کولونوسکوپی می توان در تأیید وضعیت روده که سرطان روده بزرگ نیست، کمک کند. بنابراین نتایج کولونوسکوپی می تواند به تشخیص بیماری های روده ای زیر کمک کند:
o    بیماری کرون
o    بیماری دیورتیکولی یا دیورتیکولیت
o    کولیت زخمی

اگر بعد از كولونوسكوپي، هر يك از علائم زير را داريد، فوراً به پزشك مراجعه كنيد:
•    درد شدید در شکم
•    تب
•    خونریزی از مقعد که متوقف نمی شود.
•    سرگیجه
•    ضعف
 

تعرفه  کولونوسکوپی در بیمه های مختلف: