دوست داری رژیم بگیری ؟
آنالیز بدن انگبین طب
سطوح ترکیب آنالیز بدن
۱- سطح اتمی
عناصر مختلف تشکیل دهنده مثل اکسیژن ، هیدروژن، کربن، نیتروژن و کلسیم
۲- سطح مولکولی
ترکیبات مولکولی اصلی از جمله آب، پروتئین، گیلیکوژن، مواد معدنی و چربی
۳- سطح سلولی
سلول و مایع خارج سلولی و مواد جامد مهم در ارزیابی های تغذیه ای
۴- سطح بافتی
بافت‌های اصلی و اندام‌ها
۵- سطح کل بدن
شاخص‌های تن سنجی یا آنتروپومتری اصلی مثل قد، محیط، پهنا و عرض، ضخامت چین پوستی و سایر معیارهای وزن بدن، چگالی (دانسیته) و حجم
هدف از آنالیز بدن چیست؟
در انگبین طب میتوان به میزان دقیق آب داخل و خارج سلولی، چربی و عضله بدن را به تفکیک بالاتنه و پایین‌تنه و راست و چپ بدن با دستگاه آنالیز پی برد و درنهایت برنامه تغذیه‌ای و ورزشی دقیق‌تری برای فرد، تنظیم کرد.
همچنین بدین‌وسیله میتوان تغییرات وزنی بدن را با دقت بیشتری موردتوجه قرار داد و در فرد ایجاد هدف و انگیزه نمود. هرچند با تعیین اندازه‌ها و ترکیب بدن میتوان تخمینی از وضعیت تغذیه‌ای به دست آورد ولی کمبود‌های تغذیه‌ای فرد مشخص نخواهد شد، بنابراین باید از سایر روش‌های ارزیابی (شاخص‌های بیوشیمیایی خون و ادرار) استفاده کرد.
دستگاه آنالیزور چه چیز هایی را به مانشان میدهد؟
• حجم آب بدن
• پروتئین موجود در بدن
• ویتامین ها
• کیلوگرم چربی
• کیلوگرم عضله اسکلتی
• BMI
• درصد چربی به عضله
• امتیاز کل بدن نسبت به حالت ایده آل
• نسبت دور کمر به دور باسن
• نمره چربی احشایی
• عدد متابولیسم
• از همه مهمتر، نحوه پراکندگی عضله و چربی در دست چپ، دست راست، پای چپ، پای راست، شکم
چرا باید نسبت به ترکیب بدنمان آگاه باشیم؟
کمک به حفظ تندرستی، کسب زیبایی و تناسب‌اندام، عملکرد بهتر در ورزشکاران و تعیین وزن بهینه به‌ویژه در ورزش‌های وابسته به وزن می‌شود.
همچنین با آگاهی پیدا کردن از میزان چربی بدن و مقایسه آن با استانداردهای جهانی میتوان افراد را بر اساس جنسیت و سن در چهارگروه لاغر، سالم، اضافه‌وزن و چاق تقسیم‌بندی نمود.
آگاهی از ترکیب بدن سنن حفظ تندرستی، کسب زیبایی و تناسب‌اندام، عملکرد بهتر در ورزشکاران و تعیین وزن بهینه به‌ویژه در ورزش‌های وابسته به وزن می‌شود.
چرا آنالیز ترکیبات بدن بر روش BMI برتری دارد؟
شاخص توده بدن BMI))، نسبت وزن برحسب کیلوگرم به مجذور قد برحسب متراست. این روش که به علت سهولت آن عمومیت دارد، اما در این روش میزان چربی و جزییات بررسی نمیشود که دانستن این میزان در ورزشکاران و زنان باردار و سایر گروه های پر خطر حائز اهمیت میباشد.
روش‌های آزمایشگاهی سنجش ترکیب بدنی و آنالیز آن
- سنجش میزان کل آب بدن
- وزن‌کشی زیر آب (هیدرواستاتیک)
- حجم‌سنجی جا به جایی هوا
- سنجش جذب فوتون (DEXA: Dual-Energy X-Ray Absorptiometry)
- مقاومت بیوالکتریکی یا بیوالکتریال امپدانس (BIA)
- تصویربرداری با کیفیت مغناطیسی (MRI)
- پروتئین کل بدن
- اندازه‌گیری پتاسیم کل بدن
- عکس‌برداری کامپیوتری یا سی‌تی‌اسکن
- سونوگرافی و تصویرنگاری یا رزونانس مغناطیسی
چه پارامتر‌هایی توسط این دستگاه آنالیز می‌شوند؟
آنالیز بدن برای فهمیدن فرم بدن
بالغین
- وزن
- حجم توده چربی
- حجم توده عضلانی
- میزان کل آب بدن
- شاخص توده بدن (BMI)
- درصد چربی بدن
- نسبت دور کمر به باسن (WHR)
- میزان متابولیسم پایه (BMR
- میزان ترکیبات قسمت‌های مختلف بدن به‌طور مجزا
کودکان
- منحنی رشد (قد، وزن)
- امتیاز رشد
- جدول تناسب بدن
- میزان کل آب بدن
- میزان پروتئین و مواد معدنی
- توده چربی بدن
- شاخص توده بدن (BMI)
- تعیین درجه چاقی
- میزان متابولیسم پایه
نکات قبل از انجام آنالیز ترکیب بدنی:
- عدم مصرف الکل و کافئین در روز قبل از اندازه‌گیری
- عدم انجام ورزش ۴ تا ۶ ساعت قبل از اندازه‌گیری
- مصرف ۲ تا ۴ لیوان آب ۲ ساعت قبل از اندازه‌گیری
- تخلیه مثانه بلافاصله قبل از اندازه‌گیری
- متعارف بودن دمای هوا
- لزوم هیدراسیون طبیعی فرد در زمان اندازه‌گیری
- همراه نداشتن زیورآلات و تلفن همراه در زمان انجام آنالیز بدن
شرایط انجام آنالیز:
- حداقل 2 ساعت قبل از تست وعده غذایی میل نکنید یا ناشتا باشید.
- حداقل 2 ساعت قبل از تست حجم آب زیاد ننوشید.
- حداقل 2 ساعت قبل از تست استحمام نکنید یا استخر نروید.
- حداقل 2 ساعت قبل از تست کافیین مصرف نکنید.
- حداقل 2 ساعت قبل از تست ، از انجام ورزش سنگین پرهیز کنید.
- حتما تمام زیورآلات فلزی را خارج کنید.
- تلفن همراه را نزدیک دستگاه آنالیز قرار ندهید.
- لباس سنگین یا ضخیم نپوشید.
در چه شرایطی نمی‌توان آنالیز ترکیب بدنی را انجام داد؟
- بارداری
- عادت ماهیان
- هوجود پروتز یا پلاتین در بدن
ارتباط دستگاه آنالیز بدن با سلامت اندام‌ها
- مشکلات گوارشی
- میزان سلامت مفاصل و استخوان‌ها
- میزان مقاومت انسولینی
- وضعیت سلامت قلب و عروق
- سلامت دستگاه تناسلی
- اختلال در عملکرد کبد
- مشکلات تنفسی و ریوی
- تعیین سلامت مغز
- میزان سختی جدار عروق
تصویربرداری باکیفیت مغناطیسی (MRI)
MRI یک روش بی‌خطر و ایمن بر پایه اشعه ایکس است که در آن رشته‌های مغناطیسی، آب و سلول‌های بدن را تحریک می‌کنند و سیگنال‌های قابل‌اندازه‌گیری جهت تشخیص میزان چربی بدن و بافت بدون چربی تولید می‌کنند. طی این روش شخص داخل یک محفظه مغناطیسی دراز می‌کشد و در همین حال کامپیوتر بدن او را اسکن می‌کند. این فرایند در حدود ۳۰ دقیقه زمان می‌برد.
پروتئین کل بدن
پروتئین موجود در بدن را میتوان از کل میزان نیتروژن بدن تخمین زد.چرا که 16 درضد پروتیین نیتروژن میباشد.
اندازه‌گیری پتاسیم کل بدن
با سنجش میزان پتاسیم، میتوان میزان توده بدون چربی FFM که حاوی بیش از ۹۰ درصد پتاسیم بدن است را محاسبه نمود.
روش‌های میدانی آنالیز بدن
- تعیین ضخامت چین‌پوستی
- آنتروپو متری (تن سنجی)
تعیین ضخامت چین‌پوستی
روش ضخامت چین پوستی، روش غیرمستقیمی است که در آن، ضخامت بافت چربی زیر پوستی با وسیله‌ای به نام کالیپر بر اساس دانسیته یا درصد چربی بدن، با دقت کافی اندازه‌گیری می‌شود. این متد که قابل اجرا در محل‌های مختلف است، نیاز به دقت و مهارت بالای آزمونگر دارد. اندازه‌گیری ضخامت چین پوستی بر پایه دو فرضیه انجام می‌شود:
1- ضخامت بافت چربی در ناحیه اندازه‌گیری نمایانگر کل ذخایر بدن است
2- محل اندازه‌گیری نمایان گر حد وسط ضخامت کل ذخایر زیر پوستی است.
معمولا اندازه‌گیری‌ها در نواحی ماهیچه سه سر، ماهیچه دوسر، بالای ماهیچه ستیغ لگنی و زیر ماهیچه شانه صورت می‌گیرد.
روش ضخامت چین پوستی، روش غیرمستقیمی است که در آن، ضخامت بافت چربی زیر پوستی با وسیله‌ای به نام کالیپر بر اساس دانسیته یا درصد چربی بدن، با دقت کافی اندازه‌گیری می‌شود.
سه جایگاه ویژه مردان عبارت‌اند از: ران، سینه و شکم.
سه جایگاه ویژه زنان عبارت‌اند از: ران، سه سربازویی و فوق خاصره‌ای.
آنتروپومتری (Anthropometry)
آنتروپومتری یا تن سنجی از دیگر روش‌های میدانی آنالیز ترکیب بدن است
. در این روش به بررسی و مطالعه ابعاد، شکل، ترکیب، تاثیرات بلوغ و عملکرد بدن انسان برای استفاده، مقایسه و دسته‌بندی انسان‌شناختی می‌پردازد که شامل اندازه‌گیری‌های بدن (قد، وزن، طول، پهناها، محیط‌ها، درصدچربی بدن و تیپ بدنی) است.
.
کاربرد‌های آنالیز بدن به روش آنتروپومتری چیست؟
- ارگونومی
- بررسی و نظارت الگوهای رشد
- بررسی تغییرات همراه با تمرین
- تعیین سوماتوتایپ (ریخت‌شناسی)
- شناسایی استعداد‌ها برای ورزش‌های مختلف
- تعیین شاخصه‌های بلوغ و تخمین دقیق قد نهایی با توجه به سن استخوانی فرد
- تخمین استقامت قلبی و عروقی و دستگاه تنفسی
- مشخص نمودن درصد چربی دقیق بدن
- مشخص نمودن ضریب بیماری‌های متابولیک
- آنالیز بدن
ترکیبات بدن تحت تاثیر عامل‌هایی قرار دارد که انسان قادر به کنترل آنها نیست. این عوامل عبارتند از:
- سن: مثلا توده ی عضلات با افزایش سن تحلیل میرود
- جنسیت: میزان چربی در بدن زنان بیشتر از مردان است
- ژنتیک: ژن‌ها نقش مهمی در پایین بودن طبیعی درصد چربی یا استعداد بدن برای حفظ و ذخیره چربی در نقاط معین دارند.
- هورمون‌ها: هورمون‌ها بر احتباس آب و ترکیب بدن اثر می‌گذارند.
روش کار دستگاه :
عملکرد این دستگاه از طریق ایمپالس های الکتریکی و مقاومت در برابر جریان الکتریکی در بافت های بدن می باشد که با توجه به این مقاومت، نسبت بافت های بدن تعیین شده و آن را با مقادیر استانداردی که برای دستگاه تعریف شده مقایسه می کند. بدین ترتیب متخصص تغذیه می تواند تصویر کاملی از وضعیت ترکیب بدنی و جزئیاتی که نیازمند توجه است، بدست آورد. همچنین دستگاه، میتواند اطلاعات افرادرا ذخیره کرده و با رسم نمودار تغییرات را مقایسه کند.
همچنین ورزشکاران و افراد در حال کاهش و یا افزایش وزن می توانند با مقایسه نسبت بافت های خودشان با مقادیر مطلوب برای آن رشته ورزشی برنامه مناسبی برای ادامه تمرینات خود ترسیم کنند و یا در مراحل مختلف تمرین می توانند میزان پیشرفت و دستیابی به اهداف را بررسی کنند، همچنین از جوابدهی و درستی رژیم و تمرینات کاهش یا افزایش وزن و عضلات خود مطمئن شوند.
با استفاده از نتایج آنالیز این دستگاه ،متخصص تغذیه و افراد مراجعه کننده به آگاهی هایی دست پیدا خواهند کرد که براساس آن می توانن برنامه منطقی و چشم انداز دقیقی طراحی کنند.
نمونه برگه آنالیز بدن:
